Αναζήτηση
Εφιάλτης για άλλους 4 μήνες
Την ίδια στιγμή, και ενώ οι διεθνείς χρηματαγορές ταλανίζονται από την ισχυρή πίεση της «μαύρης τρύπας» των 300 δισ. δολαρίων που είναι οι ζημιές των τραπεζών από την κρίση των subrime, ένα άλλο φάντασμα πλανάται πάνω από την παγκόσμια οικονομία: Οι τιμές του πετρελαίου καταρρίπτουν, το ένα μετά το άλλο, όλα τα ιστορικά ρεκόρ και βρίσκονται πλέον στα επίπεδα των 100 δολαρίων το βαρέλι.
Φ ταίει η αβεβαιότητα
Το παζλ της κρίσης της παγκόσμιας οικονομίας συμπληρώνεται και από το ασθενές δολάριο αλλά και τις καθόλου ενθαρρυντικές προβλέψεις της FΕD για τις προοπτικές ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας. Μια ενδεχόμενη ύφεση στις ΗΠΑ θα έχει αλυσιδωτές αρνητικές επιδράσεις στην παγκόσμια οικονομία και στα χρηματιστήρια. Είναι αυτονόητο ότι «όταν η Αμερική φταρνίζεται, η Ευρώπη παθαίνει γρίπη».
Έγκυροι τραπεζικοί κύκλοι εκτιμούν ότι οι αναταράξεις στις διεθνείς χρηματαγορές, συμπεριλαμβανομένης και της Σοφοκλέους, θα διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι και τον Φεβρουάριο. Ο κ. Γκίκας Χαρδούβελης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Πειραιά και οικονομικός σύμβουλος του ομίλου της Εurobank, εξηγεί το γιατί: «Η κρίση δεν θα τελειώσει σύντομα, διότι κανείς δεν γνωρίζει ακριβώς το μέγεθος των απωλειών ή ακόμα και αν οι εμφανιζόμενες απώλειες είναι σωστά αποτιμημένες». Και προσθέτει ότι: «Τα οικονομικά αποτελέσματα των εταιρειών του έτους 2007 βάζουν κάποιο φραγμό στο ύψος της αβεβαιότητας, όμως δεν την εξαλείφουν». Και στην πραγματική οικονομία
Αλλά δεν είναι μόνο τα χρηματιστήρια που καταγράφουν τη μία βουτιά πίσω από την άλλη. Η πιστωτική κρίση που ξέσπασε και που τροφοδοτείται από τη «μαύρη τρύπα» των τραπεζών, ύψους 300 δισ. δολαρίων, που άφησαν πίσω τους τα subprime, άρχισε ήδη να «ακουμπάει» για τα καλά και την πραγματική οικονομία. Οι τράπεζες, τόσο αυτές (οι ξένες) που έχουν υποστεί άμεσα τις ζημιές όσο και οι υπόλοιπες, έχουν σφίξει για τα καλά τις στρόφιγγες των χρηματοδοτήσεων, τόσο σε επιχειρήσεις όσο και σε νοικοκυριά, ενώ παράλληλα ανεβάζουν και το κόστος του τραπεζικού χρήματος.
Παρά το γεγονός ότι οι ελληνικές τράπεζες σχεδόν στο σύνολό τους δεν είναι εκτεθειμένες στην κρίση, έχουν και αυτές περιορίσει ασφυκτικά τα πιστωτικά τους ανοίγματα σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών κύκλων, το 40% των αιτήσεων για καταναλωτικά δάνεια ή και πιστωτικές κάρτες απορρίπτονται, καθώς τα κριτήρια για τη χορήγησή τους έχουν γίνει πλέον πολύ αυστηρά, σε αντίθεση με τη «χαλαρότητα» που υπήρχε μέχρι πρόσφατα.
Ενδεικτικό του γεγονότος ότι η πιστωτική κρίση χτυπάει ήδη την πόρτα της πραγματικής οικονομίας, είναι και το ότι η αγορά αυτοκινήτου- που είναι η μεγαλύτερη από άποψη τζίρου και χρηματοδοτείται κατά 80% από τις τράπεζες- προβλέπεται να καταγράψει το 2008 σημαντικές απώλειες, σε ό,τι αφορά τις πωλήσεις της. Η αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία Crysler φοβάται ότι το 2008 θα πουλήσει ένα εκατομμύριο λιγότερα αυτοκίνητα, ενώ ανάλογους φόβους εκφράζουν και εκπρόσωποι άλλων αυτοκινητοβιομηχανιών εξαιτίας του περιορισμού των δανείων από τις τράπεζες.
Παγώνουν τα deals
Η πιστωτική κρίση, όμως, φαίνεται να παγώνει- έστω και προσωρινά- τα deals, τις εξαγορές και τις συγχωνεύσεις που κυοφορούνταν στην ελληνική αγορά. Όπως επισημαίνουν στελέχη της αγοράς, μπορεί οι αποτιμήσεις των προς εξαγορά εταιρειών να είναι τώρα κατά πολύ χαμηλότερες, όμως ο τραπεζικός δανεισμός είναι και ακριβότερος και κατά πολύ δυσκολότερος σε σύγκριση με την προ της κρίσης περίοδο. Πριν από την κρίση, το δάνειο που έπαιρνε μια επιχείρηση μπορούσε να είναι μέχρι και 12 φορές μεγαλύτερο από τα κέρδη της ( ΕΒΙΤDΑ), ενώ σήμερα το ύψος του δανεισμού δεν μπορεί να
tips
Μέσα σε μόλις 20 ημέρες η ελληνική χρηματαγορά έχει χάσει 516 μονάδες και βρίσκεται πλέον σταθερά κάτω από τις 5.000
είναι μεγαλύτερο από το επταπλάσιό τους. Για το κατά πόσο η κρίση των Subprime θα επηρεάσει την πραγματική οικονομία, ο κ. Χαρδούβελης επισημαίνει ότι «η αναταραχή στον χρηματοοικονομικό χώρο αναπόφευκτα θα φέρει ελαφρά μείωση του ρυθμού της πιστωτικής επέκτασης από τις τράπεζες προς τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, και σημαντική επιβράδυνση στην αγορά εξαγορών και συγχωνεύσεων, με αποτέλεσμα τη μείωση των ρυθμών αύξησης της κατανάλωσης και των επενδύσεων. Ήδη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μείωσε κατά περίπου μισή ποσοστιαία μονάδα τις προβλέψεις της για το 2008, για την ευρωζώνη και τις ΗΠΑ, ενώ η πιθανότητα ύφεσης στις ΗΠΑ φτάνει το 45%».
… Αλλά μικρός ο κίνδυνος ύφεσης
Αισιόδοξα εμφανίζονται και στελέχη της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς. Ο κ. Μάνος Χατζηδάκης, αναλυτής της Πήγασος ΑΧΕΠΕΥ, υποστηρίζει ότι η κρίση θα έχει προσωρινό χαρακτήρα, και στηρίζει την εκτίμησή του αυτή κυρίως στα πολύ καλά αποτελέσματα των εισηγμένων στο Χρηματιστήριο εταιρειών. Στο 25% των εταιρειών που έχουν δημοσιεύσει μέχρι στιγμής αποτελέσματα εννεαμήνου, οι 98 παρουσιάζουν αύξηση κερδοφορίας.
