Ζούμε…

… σε μια αντιηρωική εποχή. Και είναι σαν να πάσχουμε από απώλεια ιστορικής

μνήμης. Κοιτάζουμε χαζά γύρω μας τον άθλιο δημόσιο βίο της εποχής μας και την

ανυποληψία στην οποία έχουν περιπέσει πολλοί υποτιθέμενοι μεγάλοι και τρανοί.

Ύστερα, γυρίζουμε και διαβάζουμε την ιστορία ανάποδα και καταλήγουμε στο

συμπέρασμα πως, αφού αυτοί οι υποτιθέμενοι μεγάλοι αποδείχθηκαν τόσο μικροί,

τότε σίγουρα και εκείνοι οι χθεσινοί μεγάλοι δεν ήταν πραγματικά τόσο τρανοί

όσο μας είχαν κάνει να πιστέψουμε. Με κυνισμό βάζουμε τα κατορθώματά τους στο

ίδιο ύψος με την πεζότητα των σύγχρονων.

Σαν απόηχος…

… μονάχα υπάρχουν στη μνήμη μας οι ανιδιοτελείς θυσίες του παρελθόντος. Οι

σημερινοί στρατιώτες μηνύουν την κυβέρνηση επειδή τους έστειλε σε πολεμική

ζώνη, συχνά με το δίκιο τους – τι δουλειά έχουν στην άκρη του κόσμου; Και οι

Αμερικανοί στρατηγοί εφαρμόζουν μια «μετα-ηρωική» στρατηγική, βομβαρδίζοντας

τα πάντα από μεγάλο ύψος. Ο ηρωισμός μένει για το Χόλιγουντ. Η ζήτηση σήμερα

δεν είναι για προσωπικότητες, αλλά για ρόλους. Ο αρθρογράφος των «Τάιμς» Μικ

Χιουμ γράφει για μια σχετική έρευνα που έγινε από το BBC. Ο Τσώρτσιλ; Ένας

σοβινιστής μεθύστακας. Ο Νέλσων; Μοιχός. Ο Κρόμγουελ; Ένας αντιιρλανδός

ρατσιστής. Βλέπουμε έναν και λέμε «Θέλω να του μοιάσω». Αλλά γιατί; Όχι για τα

κατορθώματά του, αλλά για τις συνήθειές του. Για πρότυπο δεν παίρνουμε πρόσωπα

αλλά ρόλους.

Η φτήνια…

… του ιστορικού μεγαλείου προδίδει πόσο χαμηλά έχουν πέσει οι δικές μας

προσδοκίες. Προτιμούμε να βλέπουμε τον εαυτό μας σαν αντικείμενο της ιστορίας

στο οποίο συμβαίνουν διάφορα πράγματα, παρά σαν υποκείμενο το οποίο μπορεί να

διαμορφώσει αυτά τα πράγματα. Όλα τα μηνύματα που παίρνει ο σύγχρονος άνθρωπος

υπογραμμίζουν την ευπάθειά του και όχι την αντοχή του. Δεν είναι να απορεί

κανείς που η Νταϊάνα τα κατάφερε πολύ καλά στην έρευνα του BBC – όλο γούνα και

καθόλου εσώρουχα, αλλά παρ’ όλα αυτά «γενική αγία» των κάθε είδους

αναξιοπαθούντων. Και ύστερα λένε να απαγορεύσουν το κάπνισμα στους δημόσιους

χώρους. Δεν είναι το παθητικό κάπνισμα το πρόβλημα, αλλά η παθητική ζωή.

Φταίνε άραγε αυτοί οι «δημόσιοι χώροι» που είναι τόσο αποπνικτικοί;

Ο Γάλλος…

… συγγραφέας και αρθρογράφος της εφημερίδας «Λε Μοντ» Ρομπέρ Εσκαρπί έγραφε

το 1964 για τον φανταστικό υπολογιστή «Λιτερατρόν». Οι πολιτικοί αποφάσισαν να

τον χρησιμοποιήσουν για μια προεκλογική εκστρατεία στην κωμόπολη Πεντουιγιάκ.

Αφού μάζεψαν στοιχεία από την πολιτική σκέψη των κατοίκων, τα έριξαν μέσα στον

υπολογιστή για να βγάλει το καλύτερο προεκλογικό πρόγραμμα. Και να τι έβγαλε:

«Η πολιτική όλο αλλάζει και όλο μένει η ίδια. Είναι όλο κολλητούς,

κατεργάρηδες και συνεταιράκια. Οι πιο έξυπνοι, είναι οι πιο βλάκες. Οι μικροί

σκοτώνονται και οι μεγάλοι το σκάνε. Το καλύτερο θα ήταν να κρέμαγαν μερικούς.

Πάντα οι ίδιοι πάνε να σκοτωθούν».