Μιας και διανύουμε περίοδο Νομπέλ, έχω έναν ακόμη λόγο να αναφερθώ στον 90χρονο αμερικανό βιολόγο και γενετιστή Τζέιμς Γουότσον, ο οποίος το 1962 βραβεύτηκε με το Νομπέλ Ιατρικής για την ανακάλυψη της δομής του DNA. Πριν από έξι χρόνια αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας. Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, μπήκαν στο αμφιθέατρο αντιεξουσιαστές που τον γιουχάρισαν και πέταξαν φέιγ βολάν με συνθήματα εναντίον του. Δεν ήταν όμως η πρώτη φορά που ο νομπελίστας επιστήμονας προκαλούσε έντονες διαμαρτυρίες. Κατά καιρούς, οι δηλώσεις του πυροδοτούν αντιδράσεις που έχουν καταγραφεί με πρωτοσέλιδους τίτλους στον διεθνή Τύπο. Το 1977 είχε ισχυριστεί ότι θα έπρεπε να επιτρέπεται η έκτρωση σε γυναίκες οι οποίες διαπιστώνουν ότι το έμβρυο που κυοφορούν έχει το γονίδιο της ομοφυλοφιλίας. Το 2000 ανέφερε ότι οι σεξουαλικές ορμές εξαρτώνται από το χρώμα της επιδερμίδας, «γι’ αυτό μιλάμε για λατίνους εραστές». Το βαρύ περιστατικό όμως συνέβη το 2007 όταν δήλωσε στην εφημερίδα «Sunday Times» ότι οι Αφρικανοί είναι, για γονιδιακούς λόγους, λιγότερο έξυπνοι. Εγινε σαματάς, αντέδρασε η επιστημονική κοινότητα, ξεσηκώθηκαν οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ματαιώθηκαν ομιλίες του και παρουσιάσεις βιβλίου του που μόλις είχε εκδοθεί. Ωστόσο, αρκετοί διοργανωτές όχι μόνο δεν ακύρωσαν τις διαλέξεις του, αλλά παρότρυναν το κοινό να παρευρεθεί και να του κάνει πολλές ερωτήσεις καθώς «ο σωστός τρόπος για να αντιμετωπιστεί είναι να αμφισβητηθεί όσο δυνατόν εντονότερα. Μια άποψη η οποία δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη ή είναι λάθος, θα βγει προς τα έξω ως τέτοια». Σαφώς πολύ πιο ουσιαστική και αποτελεσματική αντιμετώπιση από τα δικά μας γιούχα. Για την Ιστορία, ύστερα από τον διεθνή ντόρο, ο Γουότσον ανακάλεσε και ζήτησε συγγνώμη.

Δεν αναφέρω τον Γουότσον μόνο με αφορμή τα Νομπέλ. Από μια συνειρμική πάσα θυμήθηκα την περίπτωσή του με αφορμή τις δηλώσεις του βετεράνου ποδοσφαιριστή Βασίλη Τσιάρτα σχετικά με το νομοσχέδιο για τη νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου που ξεσήκωσαν διαδικτυακό ιερό μένος. Ο Τσιάρτας λοιπόν, στον λογαριασμό του στο facebook, καταράστηκε (πολύ tendance οι κατάρες τελευταία) αυτούς που ψήφισαν το νομοσχέδιο να το βρουν από τα παιδιά τους, ενώ κάπου έβαλε στο τοπίο και την παιδοφιλία. Ε και; Ο Τσιάρτας τα λέει. Με επιχείρημα ότι ο Θεός έπλασε έναν Αδάμ και μια Εύα. Περιμέναμε κάτι άλλο δηλαδή; Είχαμε την εντύπωση ότι θα ήταν σημαιοφόρος στο επόμενο pride parade και μας διέψευσε; Ή είναι πολλοί αυτοί που περίμεναν πώς και πώς τις θέσεις Τσιάρτα ώστε να τοποθετηθούν για το νομοσχέδιο; Οι δηλώσεις Τσιάρτα έχουν τη σημαντικότητα και την επιδραστικότητα που εμείς τους δίνουμε, αναπαράγοντάς τες έστω και αρνητικά.

Η αντίδραση σε ακραίες δηλώσεις είναι ουσιαστική όταν αυτός που τις κάνει έχει εντρυφήσει στο θέμα. Με έστω και άτυπο τρόπο, αποτελεί ειδικότητά του. Αναπτύσσει λόγο με επιχειρήματα. Υπό αυτή την έννοια, έχει νόημα η αντίδραση στις διατυπωμένες από έναν γενετιστή απόψεις περί φυλετικών χαρακτηριστικών. Με το να απαντάμε όμως, ασυνάρτητα ή έστω δομημένα, σε επίσης ασυνάρτητα σχόλια όπως αυτά του Τσιάρτα (έγραψε ό,τι του κατέβηκε σε έναν αχανή τοίχο όπου οι περισσότεροι γράφουν ό,τι τους κατέβει), το μόνο που καταφέρνουμε είναι να διευρύνουμε το ακροατήριό του, να το συσπειρώνουμε και να κάνουμε το θέμα «σούπα».