Αναζήτηση
Είναι βέβαιο πως ο γέροντας Παΐσιος δεν αγιοποιήθηκε επειδή συμπεριλήφθηκε μέσα στους νεκρούς κρατικής τηλοψίας –αν και το να συνέβαινε αυτό δεν θα προκαλούσε, πλέον, εντύπωση. Στο γενικό πλαίσιο τίποτε δεν φαντάζει, πια, εξωφρενικό, ούτε καν το να προσκυνούν πιστοί ένα κάστανο που έβρασε πριν από είκοσι πέντε χρόνια ο Αγιορείτης –εξάλλου δεν ξέρουμε και τη συνταγή, δηλαδή πώς το έβρασε, σε πόσους βαθμούς, τι μυρωδικά έριξε μέσα, πόσο αλάτι ή σόδα, για να εκφέρουμε και μια κάποια επιστημονική, έστω, άποψη.
Το να προσκυνάς ηρωικούς νεκρούς που δεν υπήρξαν είναι ακόμα ευσεβέστερο, δείχνει βαθύ θρησκευτικό συναίσθημα, μεγαλύτερη πίστη στην εξ αποκαλύψεως αλήθεια και στην εγελιανή διαλεκτική σε συνδυασμό με τον Διαφωτισμό. Διότι οι μεν ευλαβείς χριστιανοί τιμούν ιερές κάρες και οστά αγίων έχοντας κάτι υπαρκτό στα χέρια τους, ενώ το να αποτίεις φόρο τιμής με μνημεία σε επινοημένους μάρτυρες είναι ακόμα πιο μεταφυσικό, φτάνεις έτσι σε μια ασύγκριτη ιδεαλιστική ανύψωση, παρ’ ότι πιστεύεις ότι είσαι υλιστής, και μάλιστα οπαδός του λεγόμενου επιστημονικού σοσιαλισμού –αν και αυτό το «επιστημονικού» εν προκειμένω αποτελεί τοις Ιουδαίοις μεν σκάνδαλον, τοις Ελλησι, δε, μωρίαν.
Πάντως είτε με ιερά κάστανα, είτε με καστανόχωμα, είτε με Κάρλος Καστανέντα, είτε με τους επινοημένους πεσόντες, είτε με τους Δώδεκα Θεούς του Ολύμπου, αποδεικνύεται ότι στη σύγχρονη Ελλάδα του 2017, έχουμε μια αξιέπαινη ροπή προς τον ιδεαλισμό και τον αριστερό – δεξιό μυστικισμό. Μια τάση προς την σεχταριστική θρησκευτική πίστη και τον πολιτικό παγανισμό, και μάλιστα τρεις χιλιάδες χρόνια αφότου ο Πρωταγόρας δίδαξε πως όλα είναι υποκειμενικά και οι σοφιστές μίλησαν πρώτοι για το σημαίνον και το σημαινόμενο. Τώρα στην περίπτωση του κάστανου τι είναι σημαίνον και τι σημαινόμενο; Και τι άραγε σημαίνουν οι νεκροί που δεν υπήρξαν, και πώς ερμηνεύεται αυτό με βάση τον στρουκτουραλισμό και τον Λεβινάς; Είναι ένα θέμα και δεν υπάρχει, δυστυχώς, και το Μαντείο των Δελφών για να μας δώσει μιαν έγκυρη απάντηση, όπως το «Ηξεις αφήξεις ουκ εν ΕΡΤ εσύ θα θνήξεις».
Απέσβετο το λάλον ύδωρ. Και δεν είναι μόνο το οσιακό κάστανο και οι επινοημένοι τεθνεώτες ήρωες, είναι κι άλλα αντίστοιχα κινήματα που δείχνουν μεγαλοπρεπώς τη ραγδαία πολιτιστική ανέλιξη του ελληνικού έθνους μέσα στην περιπέτεια των αιώνων –όπως ανέφερα και οι Δωδεκαθεϊστές οι οποίοι προ ημερών έκαναν μεγαλοπρεπείς τελετές στο Λιτόχωρο, στις ρίζες του όρους των Μεγάλων Θεών, με δάδες, αρχαϊκούς ύμνους, δολιχόσκαια δόρατα, περικεφαλαίες και βαθύκολπες εσθήτες. Ανέπεμψαν ύμνους προς τον νεφεληγερέτη Δία και την γλαυκώπιδα Αθηνά –ευτυχώς που απέφυγαν τουλάχιστον τις θυσίες ζώων, παρότι εν Ελλάδι περισσεύουν τα βόδια του Ηλιου.
Πάντως είναι πιθανόν κάποιοι εξ αυτών που απορρίπτουν τα ιερά κάστανα, αλλά δοξάζουν την Αρτεμη και πιθανώς τον Σώρρα, να είναι σοβαρότεροι και πιο δικαιολογημένοι εκείνων που κάνουν μνημεία σε ανύπαρκτους πεσόντες, διότι τουλάχιστον οι Δώδεκα Θεοί κουβαλούν μαζί τους και μια μυθολογία αιώνων και επηρεάζουν ακόμα την Τέχνη παγκοσμίως, αν σκεφτεί κανείς ότι μόλις το 2013 κυκλοφόρησε η γνωστή αμερικάνικη ταινία με τίτλο «Ο Ολυμπος έπεσε» (Olympus has fallen), με τους Μόργκαν Φρίμαν, Τζέραρντ Μπάτλερ κ.ά. για την ενδεχόμενη πτώση του Λευκού Οίκου στα χέρια Βορειοκορεατών.
Και υπάρχουν εξάλλου και άλλοι θεοί που λατρεύονται αυτή την στιγμή εν Ελλάδι, όπως ο Ντάνος, τον οποίο δοξάζει όλη σχεδόν η χώρα και στον οποίο οι κάτοικοι της Σκιάθου μετά του δημάρχου επεφύλαξαν λαμπρότατη υποδοχή την οποία δεν θα γεύονταν, ούτε γεύτηκε ποτέ ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Και είναι βέβαιο πως η νήσος του Κοσμοκαλόγερου θα έχει από φέτος πολλαπλασιασμένο τουρισμό που θα σπεύδει εκεί κατά λεφούσια, όχι για να προσκυνήσει την ταπεινή οικία του μεγάλου διηγηματογράφου, αλλά να βγάλει μια selfie με τον Ντάνο, ο οποίος λάμπρυνε την πατρίδα του περισσότερο κι από τη «Φόνισσα» και το διήγημα «Στο Χριστό στο Κάστρο», περισσότερο από τον Αλέξανδρο Μωραϊτίδη και τον ποιητή Ζήση Οικονόμου μαζί.
Υπάρχουνε κι άλλα είδη της μεταφυσικής τού πίστευε-και-μη-ερεύνα στην Ελλάδα, με σημαντικούς οπαδούς, όπως εκείνοι που είναι πεπεισμένοι ακράδαντα πως για όλα, ιδίως δε για τα Μνημόνια, φταίνε αποκλειστικά οι Ευρωπαίοι και ειδικά ο Γιούνκερ, γι’ αυτό και διαδήλωσαν πριν από λίγες μέρες με εσωτερική φλόγα και πάθος εναντίον της απονομής σ’ αυτόν του τίτλου του διδάκτορα απ’ το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο φωνάζοντας «Ευρωπαίοι φονιάδες των λαών».
Μια άλλη ευρύτατη σέχτα είναι οι οπαδοί του απόλυτου κορέκτ που νομίζουν πως μόνο οι άλλοι είναι μονοφυσίτες, εμμονικοί ή ιδεοληπτικοί, γι’ αυτό και δεν τους χαρίζουν κάστανα.
Οπότε, μ’ αυτά και μ’ αυτά δεν ξέρεις πού πραγματικά βρίσκεται το κάστανο και πού όχι. Ίσως, τελικά, πίσω από όλα να κρύβεται κι από ένα διαφορετικό, ιερό κάρυον («Διός κάρυον» η επιστημονική του ονομασία) και να νομίζουμε πως μόνο τους ευσεβείς Χριστιανούς εμπνέει, ενώ υπάρχει σε ποικίλες εκδοχές και μετονομασίες, αλλά η ουσία είναι μία και ίδια: η ροπή να αγκιστρωθεί κανείς σε μια πίστη, σε μια απόλυτη ιδέα, σε ένα σύμβολο. Σε μια εσχατολογική αλήθεια. Αυτό είναι κάτι που παρηγορεί και δίνει νόημα στη ζωή. Ισως όλοι να ρέπουμε προς κάποιο κάστανο. Οι μεταμορφώσεις του Παϊσίου είναι, δηλαδή, πολλές και ανύποπτες. Το ωραίο είναι πως αρκετοί θεωρούμε αφελείς εκείνους που προσκυνούν το κάστανο του γέροντα, ενώ κι εμείς κάνουμε πιθανώς το ίδιο, μόνο που το δικό μας κάρυον έχει άλλο περίβλημα, διαφορετικό περικάρπιο.
Επομένως η δόξα του γέροντα Παϊσίου εν Ελλάδι και οι πολλαπλές μεταμορφώσεις του είναι ένα μεγάλο φαινόμενο για μελέτη. Και ίσως να είναι φυσικό: πώς να ζήσει κανείς χωρίς μια κάποια πίστη; Δύσκολα αντέχεται –καταλήγεις σαν τον Ξένο του Καμί, ιδεολογικά ορφανός, παράλογος κι αμοράλ, να τρελαίνεσαι ανάμεσα στα Μαύρα Φεγγάρια του Ερωτα που έγραψαν ο Μπρικνέρ και ο Πασκάλ.
