«Θυμάμαι μια φορά επιτηρούσαμε ένα γυναικείο τάγμα εργασίας, ήταν δυο πολύ νεαρές γυναίκες. Ρώτησα λοιπόν τη μία: «Γιατί βρίσκεστε εδώ;». «Γιατί είμαι Εβραία», μου απάντησε. Τι μπορείς να πεις έπειτα από αυτό;»

Ο Γιάκομπ Β. γεννήθηκε το 1923 στην Μπέσκα, ένα χωριό κοντά στο Βελιγράδι. Ηταν 18 χρόνων όταν εισέβαλαν τα ναζιστικά στρατεύματα στη Γιουγκοσλαβία. Ηταν δευτεροετής φοιτητής αρχιτεκτονικής, όταν παρέλαβε τη διαταγή επιστράτευσης στα SS. Δεν ήταν γερμανός πολίτης, ανήκε όμως στον γερμανόφωνο πληθυσμό. Λίγους μήνες αργότερα, ο Γιάκομπ Β. σκαρφάλωσε για πρώτη φορά σε έναν πύργο κατόπτευσης. Για τα επόμενα δυόμισι χρόνια, έως τον Ιανουάριο του 1945, θα έβλεπε από εκεί ψηλά όλα όσα εκτυλίσσονταν στο Αουσβιτς.

Γνώριζε πολύ καλά τι γινόταν στους θαλάμους αερίων. Γνώριζε πολύ καλά τι ακριβώς έκαιγε όλη μέρα και όλη νύχτα η φωτιά στο χαντάκι των τριών-τεσσάρων μέτρων, δίπλα στα κρεματόρια. Ολοι τα γνώριζαν, λέει σήμερα, κι ας είχε υποστηρίξει στα τέλη της δεκαετίας του 1970, όταν μπλέχτηκε για πρώτη φορά στα δίχτυα της γερμανικής Δικαιοσύνης, πως δεν ήξερε «τι συνέβαινε μέσα στο στρατόπεδο». Δεν τη θυμάται σήμερα εκείνη του την κατάθεση. Θυμάται όμως, είναι βέβαιος για αυτό, πως ο ίδιος ποτέ δεν πείραξε κανέναν εβραίο κρατούμενο. «Ποτέ δεν χτύπησα, κλώτσησα ή σκότωσα κάποιον. Δεν μπόρεσα όμως ούτε να βοηθήσω κανέναν. Αν είχα λιποτακτήσει, θα με είχαν σκοτώσει».

Ο Γιάκομπ Β. είναι 91 χρόνων σήμερα. Ζει εδώ και 30 χρόνια σε μια μεγάλη πόλη στη Νότια Γερμανία. Είναι ένας από τους 30 ανθρώπους τους οποίους έβαλαν στο στόχαστρο οι γερμανοί εισαγγελείς το φθινόπωρο του 2013, για συνενοχή στα εγκλήματα του Αουσβιτς. Είχε όμως ήδη καταδικαστεί το 1948 από πολωνικό δικαστήριο, δεν μπορεί να τιμωρηθεί δεύτερη φορά. Μόλις πρόσφατα, λοιπόν, έμαθε ότι οι εισαγγελείς έβαλαν την υπόθεσή του στο αρχείο. Και κάλεσε για τρίτη φορά στο σπίτι του τους δημοσιογράφους του Σπίγκελ, για να «καταθέσει ως μάρτυρας». «Δεν νιώθετε κάποια ηθική ευθύνη;», τον ρώτησαν. «Οχι», τους απάντησε. «Δεν νιώθω σαν εγκληματίας μόνο και μόνο επειδή έπρεπε να τους φυλάω». Η σύζυγός του λέει ότι πολλές φορές, στα γενέθλια φίλων ή συγγενών, ο άνδρας της αρχίζει αιφνίδια να μιλάει για το Αουσβιτς. Ετσι είναι η συνείδηση. Εξεγείρεται ξαφνικά, από το πουθενά, ακόμα και όταν νομίζεις πως την κρατάς σε καταστολή∙ αν έχεις, φυσικά, συνείδηση.

Τελευταία Νέα