Επί χρόνια ακούγαμε κάθε τόσο ότι έφθασε το περιλάλητο «τέλος της Μεταπολίτευσης», αλλά τα πράγματα τελικά συνέχιζαν ίδια και απαράλλακτα. Τώρα πλέον είμαστε βέβαιοι. Η Μεταπολίτευση τελείωσε τυπικά όταν η χώρα προσέφυγε στον Μηχανισμό Στήριξης. Οχι όμως και ουσιαστικά.

Από τον Μάιο του 2010 άρχισε η αντίστροφη μέτρηση για το μεταπολιτευτικό αναπτυξιακό μοντέλο που εξέθρεψε συγκεκριμένους τρόπους ζωής, συμπεριφορές και πρακτικές, και οι οποίες με τη σειρά τους συνετέλεσαν στην υπερτροφία του. Κατέρρευσε η μεγάλη μας αυταπάτη ότι το επίπεδο της ζωής μας θα βελτιώνεται εις το διηνεκές, ότι έχουμε βρει το μυστικό της αέναης καλοπέρασης. Αλλαξε βίαια η ίδια η «κοσμοαντίληψή» μας: εφησυχασμένοι ότι θα ζούμε εσαεί περιβεβλημένοι με ένα δίχτυ ασφάλειας, ανακαλύψαμε έκπληκτοι ότι εφεξής η ζωή μας θα είναι συνυφασμένη με την αβεβαιότητα και το ρίσκο. Ασφάλεια που παρείχε αφειδώς το κράτος-πατερούλης. Οντως υπήρξε ο μεγάλος στοργικός προστάτης μας. Προσέφερε απλόχερα θέσεις εργασίας στον στενό και ευρύτερο δημόσιο τομέα, συντηρούσε κρατικοδίαιτες επιχειρήσεις, «επιδοτούσε» επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες μέσω της φοροδιαφυγής και εισφοροδιαφυγής.

Αυτές είναι μεγάλες διανοητικές αλλαγές για να τις απορροφήσει μια κοινωνία σε σύντομο διάστημα. Πόσω μάλλον όταν συνοδεύονται από ανεργία, ανέχεια και έλλειψη προοπτικής. Είναι, συνεπώς, ευεξήγητη η σύγχυση στα μυαλά των περισσοτέρων. Αποδιαρθρώνοντας το μεταπολιτευτικό πολιτικό σύστημα, οι εκλογές του Μαΐου 2012 επιβεβαίωσαν το τέλος της Μεταπολίτευσης. Από μιαν άλλη πλευρά, όμως, η Μεταπολίτευση ζει και βασιλεύει. Εχουμε εμπλακεί σε έναν φαύλο κύκλο διογκούμενου νεοσυντηρητισμού, λαϊκισμού και πολιτικού νεαντερνταλισμού που, αν δεν γεννήθηκαν, σίγουρα ενδυναμώθηκαν από τη ρητορεία και τις πρακτικές στη μεταπολιτευτική περίοδο. Η ηγεσία της χώρας, πολιτική και μη, συμπεριφέρεται λες και βρισκόμαστε ακόμη στην προ Μνημονίων εποχή. Η καλή εκδοχή είναι ότι και αυτή χρειάζεται τον χρόνο της μέχρι να προσαρμοστεί. Η κακή, ότι μόνο αυτό ξέρει να κάνει.

Ο Κώστας Π. Αναγνωστόπουλος είναι καθηγητής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, πρόεδρος και γενικός διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού

Τελευταία Νέα