Για τη Λούσι Φάιτ, εκπρόσωπο του συλλόγου ατόμων ίντερσεξ, η χθεσινή ημέρα ήταν σταθμός. Το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας αναγνώρισε την ιδιαιτερότητα ενός τρίτου φύλου, το οποίο μπορεί πλέον να αναγράφεται στη ληξιαρχική πράξη γέννησης. Θα είναι στοιχείο της ταυτότητάς τους. «Είμαστε χαρούμενοι που επιτέλους γίνεται μια νομική μεταρρύθμιση, η οποία λέει ρητά ότι τα ίντερσεξ άτομα δεν είναι άρρωστα, αλλά έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους άλλους ανθρώπους» είπε η Φάιτ στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων dpa. O σύλλογός της δέχεται συνεχώς ερωτήσεις γονέων ίντερσεξ παιδιών που ρωτούν πότε είναι η καλύτερη στιγμή για την ιατρική επέμβαση. «Δεν είναι ποτέ», λέει η Φάιτ, «εκτός εάν το θέλει το παιδί και είναι επαρκώς ενημερωμένο».

Η Γερμανία είναι μία από τις λίγες χώρες στον κόσμο που προχωρούν στην επίσημη αναγνώριση του τρίτου φύλου. Την απόφαση πήρε χθες το Πρώτο Τμήμα του Συνταγματικού Δικαστηρίου, έξι δικαστές ψήφισαν υπέρ και ένας κατά. Μέχρι τα τέλη του 2018 θα πρέπει να ολοκληρωθεί η νομοθετική διαδικασία για μια τρίτη φυλετική κατηγορία στη ληξιαρχική πράξη γέννησης.

Οι συνταγματικοί δικαστές αφήνουν στη διακριτική ευχέρεια του κοινού νομοθέτη να προσδιορίσει και την ονομασία του τρίτου φύλου.

Στη Γερμανία υπολογίζεται ότι ζουν περίπου 80.000-120.000 άτομα που ανήκουν στην κατηγορία του τρίτου φύλου, γεννήθηκαν με όργανα και των δύο φύλων και έχουν διαφορετικά χρωμοσώματα από εκείνα των ανδρών και των γυναικών. Αυτά τα άτομα σήμερα μπορούν να καταχωριστούν στη ληξιαρχική πράξη γέννησης ως «άνδρας» ή «γυναίκα» ή να αφήσουν κενό το εδάφιο αναγραφής του φύλου. Αλλά η μη αναγραφή φύλου είναι διακριτική μεταχείριση. «Το ίντερσεξ άτομο έχει φύλο και θα παραμείνει ιντερσεξουέλ ανεξάρτητα από την εικόνα που έχουν οι άλλοι για αυτό» λέει η Φάιτ.

Τη βασική αυτή επιχειρηματολογία ακολούθησαν και οι συνταγματικοί δικαστές. Αποφάνθηκαν ότι οι σημερινές διατάξεις περί καταχώρισης των προσώπων δεν συνάδουν προς το Σύνταγμα, το οποίο απαγορεύει τις διακρίσεις.

Η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου ήρθε έπειτα από προσφυγή πολίτη που στο ληξιαρχείο ζήτησε να καταχωριστεί ως «ίντερ/διαφορετικό» ή «διαφορετικό» φύλο. Το ληξιαρχείο απέρριψε την αίτηση, απορριπτική ήταν και η πρώτη δικαστική απόφαση. Δικαιώθηκε ωστόσο στο Συνταγματικό Δικαστήριο που έκρινε ότι η καταχώριση φύλου είναι «εξέχουσας σημασίας». Αυτό, λένε οι συνταγματικοί δικαστές, ισχύει και για εκείνους οι οποίοι «δεν μπορούν να καταχωριστούν ούτε στο ανδρικό ούτε στο γυναικείο φύλο». Και το ισχύον σήμερα νομικό καθεστώς παραβιάζει αυτό το δικαίωμα, η δυνατότητα να μην υπάρχει αναγραφή φύλου δεν επαρκεί.

Είναι μια «ιστορική απόφαση, αναγκαία προ πολλού», δήλωσε η υπουργός Οικογένειας Καταρίνα Μπάρλεϊ, που ζήτησε μια συνολική μεταρρύθμιση για τα δικαιώματα των τρανς και διαφυλετικών ατόμων. Η Μπάρλεϊ ανήκει στο SPD και ασκεί υπηρεσιακά καθήκοντα μέχρι να αναλάβει η νέα κυβέρνηση, η οποία θα πρέπει να προχωρήσει και στην επιβεβλημένη από τους συνταγματικούς δικαστές αλλαγή του νομικού πλαισίου. Το Γερμανικό Ινστιτούτο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ζήτησε να θεσπιστεί ένας «νόμος φυλετικής ποικιλότητας».

Η γερμανική Σύνοδος Επισκόπων της Καθολικής Εκκλησίας χαιρέτισε επίσης την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Οπως δήλωσε ο εκπρόσωπος της Συνόδου Ματίας Κοπ, «όταν μια αυτονόητη καταχώριση στο ανδρικό ή το γυναικείο φύλο δεν είναι δυνατή, δεν πρέπει το άτομο εξαιτίας νομικών διατάξεων ή κοινωνικών συνηθειών να εξαναγκάζεται σε αναγραφή φύλου που δεν του ταιριάζει».

Θετικά ήταν τα σχόλια ακόμα και στον συντηρητικό Τύπο της Γερμανίας. «Το τρίτο φύλο στην ταυτότητα μπορεί για κάποιους να είναι γελοίο ή περιττό», σχολιάζει η σημερινή «Ντι Βελτ», «αλλά για τους γονείς που βρίσκονται με ένα ίντερσεξ παιδί, τους γιατρούς και τις υπηρεσίες είναι ένα μεγάλο ξαλάφρωμα από βάρος μιας απόφασης που είναι αυθαίρετη και μη επαρκώς θεμελιωμένη».

Η σύγκριση με την Ελλάδα

Αδιάψευστος δείκτης προοδευτικότητας

Η νομική μεταχείριση των φύλων είναι αδιάψευστος δείκτης προοδευτικότητας μιας κοινωνίας και χώρας. Η απόφαση του γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου δείχνει ότι υπάρχουν λύσεις για δύσκολα και ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα. Στον αντίποδα του γερμανικού παραδείγματος είναι η προχειρότητα με την οποία αντιμετώπισε το ζήτημα αυτό πρόσφατα η ελληνική κυβέρνηση. Ετσι μπορεί να εξυπηρετούνται κομματικές σκοπιμότητες και τακτικισμοί. Προβλήματα δεν λύνονται.