΄Η, ακριβέστερα ακόμη, το κενό που προκαλεί η πολιτική στη ζωή των ανθρώπων καθώς με την τεράστια επικάλυψή της στη δημόσια σφαίρα κάνει τον καθένα να φαντάζεται πως με το να ασχολείται μαζί της αποκτά ένα ουσιαστικό σημείο αναφοράς για την ίδια την προσωπική του ζωή. Στην πιο εσωτερική της μάλιστα εκδοχή. Πώς θα ήταν δυνατόν τόσα εκατομμύρια ανθρώπων να ενδιαφέρονται για την πολιτική αν δεν υποσχόταν μαζί με όσα απτά επαγγέλλεται και κάτι που να αφορά σε μια διευθέτηση και αντιμετώπιση προβλημάτων καθαρά υπαρξιακής υφής. Οσο και αν είχε ακουστεί ως υπερβολή – σήμερα μάλιστα μπορεί να ακούγεται ακόμη υπερβολικότερη – μια παρατήρηση του Αλέξη Μινωτή αμέσως μετά τη Μεταπολίτευση πως «όλος ο εξωτερικός μας βίος δεν αξίζει μια πεντάρα, μόνο ο ρους της μέσα ζωής έχει σημασία», ακόμη και ο πιο φανατισμένος ή κακοήθης θα της αναγνωρίσει έναν τουλάχιστον κόκκο αλήθειας. Αναλογιστείτε το αδιέξοδο ή μάλλον τη συντριβή ενός έντονα πολιτικοποιημένου ανθρώπου όταν σε μια ώρα απολογισμού ανακεφαλαιώνοντας τη ζωή του δεν μπορεί να τη συγκροτήσει παρά με πρόσωπα και περιστατικά που ακριβώς γιατί ήταν πάρα πολύ γνωστά και ακριβώς τα ίδια για εκατομμύρια άλλους, αδυνατούν να λειτουργήσουν παρηγορητικά σε μια τόσο κρίσιμη στιγμή όπως αυτή του απολογισμού.

Κάτι ακόμα χειρότερο. Να συνειδητοποιείς αιφνίδια σε αυτή την κατά μόνας αναψηλάφηση των προσωπικών σου πεπραγμένων πως η σωτηρία που υποσχόταν το γεγονός ότι τα πεπραγμένα αυτά όπως θα συνέκλιναν με τα προσωπικά δεδομένα των άλλων, δεν ήταν παρά μια συνειδητή υπονόμευση ώστε να αλωθεί ο εσωτερικός σου χώρος. Σε τόσο μάλιστα έντονο βαθμό ώστε αντί να διερωτάσαι για τη σημασία του κατά πόσο αξίζει μια τόσο έντονη πολιτικοποίηση, να αμφιβάλλεις για το νόημα μιας εσωτερικής περιπέτειας που καθιστά ύποπτη την έννοια της πολιτικοποίησης. Ακόμα και η υψηλότερη μορφή πολιτικής με το να ολοκληρώνεται με όρους που προϋποθέτουν την αντιδικία και την αντιπαράθεση κάνει τη λύση των προβλημάτων που καλείται να αντιμετωπίσει να μεταβάλλεται σε μια υπόθεση τόσο ρευστή ώστε ακόμα και η πιο μακροχρόνια καθυστέρηση στην πραγματοποίησή της να φαντάζει εντελώς νόμιμη.

Το κενό της πολιτικής όπως προσπαθούμε να το περιγράψουμε θα ήταν ανύπαρκτο, ή εν πάση περιπτώσει πολύ πιο περιορισμένο σε σχέση με σήμερα, αν η αναπόφευκτη ασυνέχεια που συναρτάται με κάθε μορφή πολιτικής, είχε ως αντίπαλον δέος τη συνέχεια που μόνο μια σοβαρά επεξεργασμένη εσωτερική ζωή μπορεί να διαθέτει. Διαφορετικά όταν η ασυνέχεια της προσωπικής ζωής τροφοδοτεί την ασυνέχεια της αντίστοιχης πολιτικής, η τελευταία μεταβάλλεται σε μια διαρκώς ανανεούμενη και διαρκώς διαψευδόμενη ελπίδα. Η εσωτερική ανάγκη του κάθε ανθρώπου για μια ουσιαστική εξέλιξη και πρόοδο με τον αδιαπραγμάτευτο από τη φύση της χαρακτήρα, στομώνεται δραματικά όταν υποκαθίσταται με τις από τη φύση τους διαπραγματεύσιμες «αρχές» της πολιτικής. Να θεωρείς δηλαδή πως κάτι έχεις καταφέρει σε προσωπικό επίπεδο, ενώ παραμένεις ένα ολοστρόγγυλο μηδενικό.