Σήμερα είναι 17 Νοέμβρη. Οι μνήμες γυρίζουν στην ιστορική στιγμή της ελληνικής νεολαίας που σημάδεψε τη γενιά του Πολυτεχνείου και της Μεταπολίτευσης. Τα Πολυτεχνεία, ας το ομολογήσουμε με ειλικρίνεια, είναι γεγονότα που ταιριάζουν στους νέους. Δεν σημαίνει ότι δεν αποτελούν πολιτικές πράξεις που μπορούν να διαμορφώσουν πλατιές κοινωνικές συσπειρώσεις. Μπορούν! Αλλά η κινητήρια δύναμη είναι τα ανυπότακτα πρόσωπα των νέων ανθρώπων. Τα κινήματα αυτά θέλουν ζωντάνια, φαντασία, όνειρα. Τα Πολυτεχνεία δεν ήταν – δεν είναι – για τους βολεμένους, για τους υποτακτικούς, για τους κρυμμένους. Εχουν την ένταση της ανατροπής. Της προσδοκίας για ένα καλύτερο αύριο. Εχουν την ελπίδα ότι, ΝΑΙ, μπορεί ο κόσμος να αλλάξει! Για να είναι πιο δίκαιος, πιο ανοιχτός, πιο δημοκρατικός.

Οσο και να ξορκίζουν το μήνυμα του Πολυτεχνείου οι συντηρητικοί, όσο και να το αρνούνται οι φασίστες, το συναίσθημα που αποτυπώνει η εξέγερση του Πολυτεχνείου θα είναι η μεγάλη απειλή σε όσους θέλουν να επικρατεί η παντοδυναμία της εκάστοτε εξουσίας. Θα είναι ο διαρκής αγώνας να μην υπερισχύουν οι απαγορεύσεις και η καταπίεση. Οι αφετηρίες των εξεγέρσεων μπορεί να είναι διαφορετικές. Να μην έχουν τις ίδιες εθνικές συντεταγμένες. Εχουν όμως στον πυρήνα τους τις ίδιες ευαισθησίες. Τη διεκδίκηση των δημοκρατικών αρχών, την κριτική στα συντηρητικά στερεότυπα, την αγωνία για τις ανισότητες, την ειρήνη. Τα συνθήματα είναι διαφορετικά αλλά ο ορίζοντας ίδιος. Για ότι δηλαδή συγκροτεί την έμπνευση για μια ανθρώπινη κοινωνία. Και για ότι ξαναβάζει στην πολιτική τη σημασία του πάθους. Απέναντι στον χυλό της μιζέριας, στην παραίτηση, στην απόσυρση στα σύνορα του ιδιωτικού. Του πάθους, που μπορεί να συγκινήσει, να ξεσηκώσει. Να διαμορφώσει συλλογικότητες. Να αναζητήσει εναλλακτικές δυνατότητες πέρα από τις ισορροπίες.

Το δικό μας Πολυτεχνείο στέλνει τα σινιάλα του σε όλες τις μεγάλες ιστορικές στιγμές των αγώνων για ελευθερία και δικαιώματα. Στους φοιτητές και στις φοιτήτριες του ανατρεπτικού Γαλλικού Μάη, στις φιλειρηνικές διαδηλώσεις για το Βιετνάμ, στα νέα παιδιά που βρέθηκαν μόνα τους απέναντι στα σοβιετικά τανκς της Πράγας και στη διαμαρτυρία στην πλατεία Τιανανμέν. Σε όσους φώναξαν με δύναμη ενάντια στις στρατιωτικές επιθέσεις στο Ιράκ και στη Γιουγκοσλαβία, στους μαχητικούς διαδηλωτές της Γένοβας, στους μαύρους του black lives matter, στις νέες γυναίκες του Ιράν, στα πολύχρωμα συλλαλητήρια του Ουράνιου Τόξου.

Σε όλα αυτά ήταν – και θα είναι – πρωταγωνιστές κυρίως νέοι άνθρωποι. Οπως ήμασταν και εμείς. Οσοι βρέθηκαν στις πύλες του Μετσόβιου το 1973, όσοι δημιούργησαν το νικηφόρο κίνημα των καταλήψεων το 1979, όσοι βρέθηκαν μαζικά στους δρόμους το 2008 μετά τη δολοφονία Γρηγορόπουλου, όσοι όρθωσαν το «τείχος της Δημοκρατίας» στο παλλαϊκό συλλαλητήριο στη δίκη της Χρυσής Αυγής το 2020.

Τα Πολυτεχνεία δεν αντέχουν να μένουν στα μουσεία. Είναι δυναμικές καταστάσεις εξέγερσης και αφύπνισης. Είναι κάτι σαν μια σπίθα μέσα στις συνειδήσεις. Τίποτα δεν μπορεί να τη σβήσει. Κανένα εμπόδιο. Είναι, με μια έννοια η ίδια η δύναμη της νιότης. Που διεκδικεί πάντα κάτι καλύτερο. Και τελικά αμφισβητεί όσους επιδιώκουν έναν κόσμο χωρίς ελευθερίες.

Ο Θόδωρος Μαργαρίτης είναι μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ.