Οταν ο Τζόνσον διακήρυττε την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα

Απερίφραστα και κατηγορηματικά υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα είχε ταχθεί, το 1986, ο Μπόρις Τζόνσον. Σε ένα κείμενο - ντοκουμέντο που αποκαλύπτουν σήμερα «ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο», το οποίο υπογράφει ως πρόεδρος του διάσημου ομίλου αντιλογίας Oxford Union, ο σημερινός πρωθυπουργός της Βρετανίας ομολογεί ότι ο λόρδος Ελγιν έκλεψε τα Μάρμαρα στις αρχές του 19ου αιώνα. Επικαλείται δε έγγραφα που αποδεικνύουν ότι οι οθωμανικές Αρχές της εποχής δεν του έδωσαν ποτέ άδεια να τα αφαιρέσει. Κάνοντας λόγο για «σοφιστείες» και «αδιαλλαξία» της βρετανικής κυβέρνησης απέναντι στην Ελλάδα, ο ηγέτης - σήμερα - του Συντηρητικού Κόμματος καλεί το Λονδίνο να επιστρέψει στην Αθήνα τα αριστουργήματα του Φειδία προκειμένου να εκτεθούν σε μουσείο δίπλα στην Ακρόπολη «υπό το λαμπρό φως του ελληνικού ήλιου». Οπως, μάλιστα, σημειώνει στο άρθρο που έγραψε, η απόφαση για την επιστροφή τους θα μπορούσε να περάσει από τη Βουλή των Κοινοτήτων «μέσα σε ένα απόγευμα»! Με αυτή την αφοπλιστικά ειλικρινή παραδοχή, ουσιαστικά αναιρεί τον... σημερινό εαυτό του: ο Τζόνσον διατείνεται τώρα ότι το θέμα δεν είναι πολιτικό, αλλά αφορά, δήθεν, το Βρετανικό Μουσείο.

Είναι η πρώτη φορά που τεκμηριώνεται ότι ο βρετανός ηγέτης υποστήριζε στο παρελθόν τον επαναπατρισμό των Γλυπτών, αίτημα το οποίο τα τελευταία χρόνια απορρίπτει μετά βδελυγμίας. Κατά καιρούς, έχει λεχθεί ότι ως φοιτητής «έβλεπε θετικά» το ελληνικό αίτημα, αλλά μέχρι σήμερα δεν είχε παρουσιαστεί καμία απόδειξη επ' αυτού. Αντιθέτως, η «Ντέιλι Τέλεγκραφ» έγραψε πριν από τέσσερις εβδομάδες ότι ακόμη και στα χρόνια της Οξφόρδης ο Μπόρις ήταν κατά της επανένωσης των Μαρμάρων και, μάλιστα, «είχε αρθρογραφήσει σε φοιτητικό περιοδικό υποστηρίζοντας ότι πρέπει να μείνουν εδώ». Σήμερα αποδεικνύεται ότι συνέβη το ακριβώς αντίθετο.

Το επίμαχο άρθρο, που συνιστά μνημείο φιλελληνισμού και ωδή στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 1986 στο περιοδικό της Oxford Union, όταν ο Τζόνσον ήταν 22 ετών και είχε μόλις εκλεγεί πρόεδρος του ομίλου. Η ύπαρξή του αγνοούνταν έως σήμερα. «ΤΑ ΝΕΑ» το εντόπισαν έπειτα από διεξοδική έρευνα στα αρχεία της βιβλιοθήκης της Oxford Union. Σύμφωνα με πηγή του πανεπιστημίου, «πρόκειται για ένα ξεχασμένο, στην ουσία χαμένο κείμενο, το οποίο ενδεχομένως θα θυμούνται μόνο όσα μέλη της Ενωσης έτυχε να το διαβάσουν το 1986». Το άρθρο δεν είναι διαθέσιμο online, ούτε υπάρχει οποιαδήποτε αναφορά σε αυτό στον Τύπο ή στο Διαδίκτυο. Δύο πηγές της Οξφόρδης επιβεβαίωσαν στα «ΝΕΑ» τη γνησιότητά του.

O Τζόνσον αναφέρεται στην πρόσκληση που απηύθυνε τον Ιούνιο του 1986 στην ελληνίδα υπουργό Πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη να μιλήσει στη συζήτηση της Oxford Union με θέμα την επιστροφή ή μη των Γλυπτών του Παρθενώνα. Στην ψηφοφορία που ακολούθησε, το ελληνικό αίτημα, το οποίο με τόσο πάθος υπερασπίστηκε η Μελίνα, επικράτησε σαρωτικά. Οι απόψεις του Τζόνσον τον καιρό που σπούδαζε Κλασική Φιλολογία και Φιλοσοφία στο αρχαιότερο πανεπιστήμιο του αγγλόφωνου κόσμου βρίσκονται σε ευθεία αντίθεση με τις θέσεις που διατυπώνει δημοσίως τα τελευταία χρόνια. Στο άρθρο που φέρνουν στη δημοσιότητα «ΤΑ ΝΕΑ», δηλώνει χωρίς περιστροφές ότι ο Ελγιν, πρεσβευτής της Βρετανίας στην Υψηλή Πύλη, έκλεψε τα Γλυπτά: «η δεύτερη μεγάλη καταστροφή» του Παρθενώνα, έπειτα από τον βομβαρδισμό του από τον Μοροζίνι, ήταν «η εκτεταμένη λεηλασία του αρχαίου ναού από τον Λόρδο Ελγιν από το 1801 έως το 1811». Στη συνέχεια, υποστηρίζει ότι το περιβόητο «φιρμάνι» έδινε στον βρετανό διπλωμάτη άδεια να πάρει «μερικά κομμάτια πέτρας που έτυχε να είναι σκορπισμένα στην Ακρόπολη» και σε καμία περίπτωση δεν τον εξουσιοδοτούσε να ξεκολλήσει τα γλυπτά από τον αρχαίο ναό. «Η ερμηνεία που έδωσε (σ.σ.: στο φιρμάνι) ήταν τουλάχιστον αυθαίρετη» λέει, προσθέτοντας ότι «την έβγαλε καθαρή» εκμεταλλευόμενος το «καθεστώς περίπου αναρχίας που επικρατούσε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία». Στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ» τον περασμένο Μάρτιο, ο Τζόνσον ισχυρίστηκε το ακριβώς αντίθετο από τον... νεότερο εαυτό του. «Τα Γλυπτά αποκτήθηκαν νομίμως από τον λόρδο Ελγιν, σύμφωνα με τους νόμους που ίσχυαν εκείνη την εποχή. Ο νόμιμος ιδιοκτήτης τους είναι οι επίτροποι του Βρετανικού Μουσείου» είχε πει. Είναι, επίσης, εντυπωσιακό ότι στο άρθρο που έγραψε πριν από 35 χρόνια, επιτίθεται στη βρετανική κυβέρνηση (πρωθυπουργός τότε ήταν η Θάτσερ) για τα επιχειρήματα που μετέρχεται, τα οποία, ωστόσο, χρησιμοποιεί και ο ίδιος σήμερα! «Οι μανδαρίνοι του Γουάιτχολ (σ.σ.: της βρετανικής κυβέρνησης) απέρριψαν, το 1983, το επίσημο αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης για την επιστροφή των μαρμάρων λέγοντας ότι "η συναλλαγή είχε γίνει με τις αναγνωρισμένες νόμιμες Αρχές της εποχής"». Οπως, όμως, υποστηρίζει, υπάρχουν αποδείξεις ότι το επιχείρημα της κυβέρνησης είναι αίολο: «Μια επιστολή του Ελγιν το 1811 αποκαλύπτει ότι οι τουρκικές αρχές αρνήθηκαν ότι τα πρόσωπα που του είχαν πουλήσει αυτά τα μάρμαρα είχαν οποιοδήποτε δικαίωμα να τα παραχωρήσουν».

«Ευλόγως, θα αναρωτηθεί κάποιος: εάν κατείχε ήδη από το 1986 τέτοιες αποδείξεις, δεν παραπλάνησε το κοινό όταν ισχυρίστηκε φέτος ότι τα Γλυπτά αποκτήθηκαν νόμιμα;», σχολίασε ελληνική διπλωματική πηγή.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στη σελίδα 22 του περιοδικού «Debate» της Oxford Union Society (έτος 1ο, αρ. τεύχους 3), περίπου έναν χρόνο προτού ο Τζόνσον αποφοιτήσει από το Μπέιλιολ Κόλετζ της Οξφόρδης. Το περιοδικό έχει πάψει να εκδίδεται.

Παρότι «ελληνολάτρης» και τακτικός επισκέπτης της χώρας μας, ο βρετανός πρωθυπουργός είναι σήμερα από τους πιο σκληρούς πολέμιους της επανένωσης των Γλυπτών. Τον περασμένο μήνα, απέρριψε το σχετικό αίτημα του Κυριάκου Μητσοτάκη, χρησιμοποιώντας το πολυκαιρισμένο - και σαθρό - επιχείρημα περί «ιδιοκτησίας» των Μαρμάρων από το Βρετανικό Μουσείο. Στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ» τον Μάρτιο, πήρε «επάνω του» την απόφαση για παραμονή των Γλυπτών στο Λονδίνο, κάνοντας λόγο για «θέση της βρετανικής κυβέρνησης». Τον Φεβρουάριο του 2014, ως δήμαρχος Λονδίνου, είχε προσβάλει τον Τζορτζ Κλούνι λέγοντας ότι «τα έχει χαμένα» και ότι «υποστηρίζει τη χιτλερική ατζέντα», όταν ο αμερικανός ηθοποιός μίλησε υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών. Το παρελθόν, όμως, τον στοιχειώνει: «Τα Ελγίνεια Μάρμαρα πρέπει να φύγουν από αυτή τη βόρεια κουλτούρα της κατανάλωσης ουίσκι και της ενοχής και να εκτεθούν εκεί όπου ανήκουν: στην Ελλάδα», διακηρύσσει στο άρθρο του ο κατεχόμενος από φιλελληνικό οίστρο Μπόρις, τσιτάροντας πότε Ομηρο («Θες κορφοβούνια απλόσκιωτα, θες θάλασσα αφρισμένη» (Ιλιάδα, ραψ. Α, στ. 157)) και πότε Απόστολο Παύλο («Μη πλανάσθε. Ο Θεός δεν εξαπατάται» (Προς Γαλάτας 6,7)).