Νέο τοπίο στην Ιεραρχία μετά το ναυάγιο

Ενα εντελώς καινούργιο τοπίο καταγράφεται στην Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος μετά τη θυελλώδη έκτακτη συνεδρίαση της περασμένης Παρασκευής που επισημοποίησε το ναυάγιο του προσχεδίου συμφωνίας Ιερώνυμου – Τσίπρα, καθώς ο Αρχιεπίσκοπος βγήκε με στραπατσαρισμένο το – άλλοτε ενωτικό και μειλίχιο – προφίλ του. Για πρώτη φορά δεν κατάφερε να πάρει με το μέρος του την πλειονότητα των μητροπολιτών, αμφισβητείται τόσο ανοιχτά και φαίνεται ότι πλέον αποκτά αντιπολίτευση.

«Οσο θυμάμαι τον Ιερώνυμο να βρίσκεται στη θέση του Αρχιεπισκόπου, ποτέ δεν είχε αφαιρέσει τον λόγο από μητροπολίτη σε συνεδρίαση Ιεραρχίας ή Διαρκούς Ιεράς Συνόδου και δεν του έχει ζητήσει να σταματήσει να μιλάει. Πάντα άκουγε. Αφηνε να διατυπωθούν όλες οι απόψεις. Αυτό όμως δεν έγινε την Παρασκευή» σχολίαζε με έκπληξη στα «ΝΕΑ» ιεράρχης που πάντα προσεγγίζει τα πράγματα με νηφαλιότητα. Οπως προσθέτει, ο Ιερώνυμος «είχε αποφασίσει να διεξαχθεί συζήτηση μόνο για την εκκλησιαστική περιουσία και όταν άρχισε να δέχεται ομοβροντία διαμαρτυριών από μητροπολίτες που ήθελαν να γίνει κουβέντα και για το Μισθολογικό των ιερέων, τους ζητούσε να σταματήσουν… Γιατί το έκανε; Πιέστηκε;». Σε παρόμοια κατεύθυνση ένας άλλος μητροπολίτης εξηγούσε πως ουσιαστικά ο Αρχιεπίσκοπος υπό το βάρος των αντιδράσεων «χρησιμοποίησε μεθόδους Χριστόδουλου».

Οσα μεταφέρουν οι δύο μητροπολίτες είναι ενδεικτικά της διαφορετικής εικόνας που υπάρχει πλέον στην Ιεραρχία. Με τα δεδομένα της Παρασκευής αλλά και ύστερα από τις δηλώσεις που έκαναν αρκετοί ιεράρχες φαίνεται ότι δημιουργείται μια τάση αμφισβήτησης στο πρόσωπο του Ιερώνυμου που δεν υπήρχε έως τώρα. Σ’ αυτήν συμμετέχουν οι γνωστοί «υπερσυντηρητικοί» αλλά και ο σκληρός πυρήνας χριστοδουλικών ιεραρχών. Μάλιστα, από την Παρασκευή διακινήθηκε η πληροφορία πως ομάδα ιεραρχών φέρεται να επιδιώκει τη συλλογή υπογραφών για να καταθέσει πρόταση μομφής στο πρόσωπο του Αρχιεπισκόπου. Κάτι που όμως φαίνεται απίθανο να συμβεί με τους υπάρχοντες συσχετισμούς.

Τα λάθη. Πώς όμως η Ιεραρχία αποφάσισε να «αφορίσει» το προσχέδιο συμφωνίας Εκκλησίας – Πολιτείας, πηγαίνοντας κόντρα στη γραμμή Ιερώνυμου, και να δηλώσει κατηγορηματικό «όχι» στην έξοδο των κληρικών από το Δημόσιο; Εκκλησιαστικές πηγές σημειώνουν πως ο πρώτος λόγος είναι τα ουσιαστικά και επικοινωνιακά λάθη του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου. Μεγάλη μερίδα ιεραρχών – όχι μόνο οι χριστοδουλικοί, αλλά και αρκετοί που παγίως τον στηρίζουν – του χρεώνουν ότι δεν τήρησε το Συνοδικό Σύστημα. «Θα έπρεπε να είχε ενημερώσει την Ιεραρχία για το προσχέδιο. Κατηγορούσε τον Χριστόδουλο για έλλειψη συνοδικότητας και έλεγε πως αποφασίζει μόνος του και τώρα συμπεριφέρεται σαν αυτόν…» σχολίαζε με νόημα ένας εξ αυτών. Χαρακτηριστική ήταν και η δήλωση (Σκάι) του μητροπολίτη Πειραιώς Σεραφείμ πως «ο Ιερώνυμος δεν μπορεί να εκφράζει μόνος του την Εκκλησία, έπραξε καθ’ υπέρβασιν της εξουσίας του». Επιπλέον, λένε, δεν ενημέρωσε για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Ο δεύτερος παράγοντας του «φιάσκου» είναι η εσφαλμένη εντύπωση του Πρωθυπουργού πως το σχέδιό του να ικανοποιήσει το εκλογικό του ακροατήριο με έξοδο των 10.000 ιερέων από το Δημόσιο θα μπορούσε εύκολα να το περάσει ο Αρχιεπίσκοπος στην Ιεραρχία.

Παιχνίδια διαδοχής. Ο τρίτος παράγοντας για το ναυάγιο της συμφωνίας είναι οι δελφίνοι του αρχιεπισκοπικού θρόνου. Τσίπρας και Ιερώνυμος δεν είχαν υπολογίσει τις αντιδράσεις τους. Εκκλησιαστικές πηγές εξηγούν πως κάποιοι μητροπολίτες άδραξαν την ευκαιρία και το κύμα αντιδράσεων από τους κληρικούς και επέλεξαν να τορπιλίσουν τη συμφωνία και να βγουν μπροστά με το βλέμμα στη διαδοχή του αρχιεπισκοπικού θρόνου. Επεδίωξαν δηλαδή να κάνουν τον Αρχιεπίσκοπο να φανεί εκτεθειμένος.