Ιωακειμίδης Π Κ

Η 59η Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια (MSC) – μοναδική στο είδος της παγκοσμίως -συζήτησε όλες τις διαφορετικές εκφάνσεις της ασφάλειας – από την επιθετικότητα, πόλεμο της Ρωσίας, τις υβριδικές απειλές, την κλιματική κρίση, τη μετανάστευση (με κύριο εισηγητή τον Πρωθυπουργό Κυρ. Μητσοτάκη), κ.ά. Αλλωστε η ετήσια Εκθεση της Διάσκεψης με τίτλο «RE: Vision» […]

«Αλλαι μεν βουλαί ανθρώπων…». Ο πρόεδρος Ερντογάν ήθελε το 2023, με τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη δημιουργία της σύγχρονης Τουρκίας (1923), να αποτελέσει την αφετηρία για τον «νέο τουρκικό αιώνα». Με τον φιλόδοξο στόχο να καταστεί η Τουρκία «μία από τις δέκα πλέον προηγμένες χώρες του πλανήτη, με αναπτυγμένη οικονομία, γεωπολιτική επιρροή, δημοκρατία, σεβασμό […]

Η ενίσχυση της ασφάλειας είναι αναγκαία για την ΕΕ ιδιαίτερα σήμερα, μετά την τραγική εμπειρία του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά όχι με την αναίρεση του αξιακού περιεχομένου της Ενωσης

Είμαστε όντως αιχμάλωτοι της γεωγραφίας. Και η γεωγραφία, η φύση, μας το υπενθυμίζει με τον πλέον δραματικό τρόπο. Χιλιάδες νεκροί στις γειτονικές μας Τουρκία και Συρία, ολική καταστροφή σε ορισμένες περιοχές. Μέσα σε ένα λεπτό που διήρκεσε ο πρωτοφανής σεισμός διαλύθηκαν μύθοι, μίση, αντιπάθειες. Κονιορτοποιήθηκαν, μαζί με τα κτίρια που κατέρρευσαν, αφηγήματα, ρητορικές, λεκτικές και […]

Τελικά «αρχή γυναίκα δείκνυσι». Οι εκατό μέρες στην εξουσία που συμπληρώνονται σήμερα απέδειξαν ότι η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι κατά κάποιο τρόπο εξημερώνεται στην αξιακή λογική της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η Μελόνι, ηγέτις ενός κόμματος με φασιστικές καταβολές («Αδέλφια της Ιταλίας») εγκατέλειψε, ως πρωθυπουργός, την ακροδεξιά, αντι-ευρωπαϊκή ρητορική, στήριξε ενεργά την Ουκρανία και την πολιτική […]

Οταν σπούδαζα στη Βρετανία, είχα καθηγητή τον S.E. Finer, έναν από τους κορυφαίους πολιτικούς επιστήμονες του εικοστού αιώνα και τον μεγαλύτερο ειδικό στις σχέσεις στρατού / ενόπλων δυνάμεων και πολιτικής εξουσίας (civil – military relations). Μνημειώδες έργο του, «The Man On Horseback – The Role of Military in Politics» («O έφιππος – Ο ρόλος του […]

Αυτές τις μέρες πριν από 27 χρόνια (25-31 Ιανουαρίου 1996) σημειώθηκε η κορύφωση της κρίσης των Ιμίων που παρ’ ολίγον να καταλήξει σε πολεμική σύγκρουση Ελλάδας – Τουρκίας με ολέθριες ίσως συνέπειες και για τις δύο χώρες. Το γεγονός ότι δεν κατέληξε οφείλεται στη σωφροσύνη του τότε πρωθυπουργού – που μόλις είχε αναλάβει την εξουσία – Κ. […]

Ελλάδα και Τουρκία βαδίζουν ως φαίνεται σε χρονικά ταυτόχρονες εκλογές. Για την Τουρκία, ένα κεντρικό ζητούμενο είναι το πώς θα βγει από τις εκλογές αυτές. Σύμφωνα με τον «Economist», η χώρα βρίσκεται στα πρόθυρα διολίσθησης σε ανοιχτή δικτατορία. Ενώ διερωτάται «εάν σχεδιάζει και την κατάληψη ενός μικρού ελληνικού νησιού». Βεβαίως ο Πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης από […]

Η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Μ. Τσαβούσογλου στην Ουάσιγκτον και η χθεσινοβραδινή του συνάντηση με τον αμερικανό ομόλογό του Αντ. Μπλίνκεν είναι δηλωτική πολλών πραγμάτων. Πρώτα απ’ όλα η επιλογή του χρόνου/timing της επίσκεψης, ελάχιστους μήνες πριν από τις εκλογές στην Τουρκία (ορίσθηκαν ήδη για τη 14η Μαΐου), μπορεί να εκληφθεί ως σαφής […]

«Η Ελλάδα δεν επιχειρεί να επιβάλει τετελεσμένα» δήλωσαν διπλωματικές πηγές απαντώντας σε νέες ακραίες δηλώσεις του προέδρου Ερντογάν. Σημαντικό, καθώς σημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι για το άμεσο μέλλον δεν πρόκειται να υπάρξει επέκταση χωρικών υδάτων ούτε νοτίως ούτε βορείως της Κρήτης. Ωστόσο το σενάριο μιας ενδεχόμενης κλιμάκωσης της ελληνοτουρκικής έντασης με θερμό επεισόδιο/σύγκρουση στη διάρκεια […]

Το 2022 έκλεισε με την ιταμή, πολεμοχαρή έκρηξη του δίδυμου Τσαβούσογλου, Ακάρ. Υπήρξε έτος αναβαθμισμένης εθνικιστικής, αναθεωρητικής ρητορικής απέναντι στην Ελλάδα. Στις αρχές του έτους (Μάρτιος) διεφάνη η δυνατότητα ενός ριζικού ανοίγματος (breakthrough) στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μετά τη συνάντηση Ερντογάν – Μητσοτάκη στην Κωνσταντινούπολη. Ωστόσο μετά την επίσκεψη του Πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον (Μάιος) η διαδικασία […]

Οπως έγραψε πρόσφατα ο Economist, στην περίπτωση των εθνοτικών συγκρούσεων στα Βαλκάνια είναι πάντοτε δύσκολο να εντοπίσει κάποιος με ακρίβεια τα πραγματικά αίτιά τους και ως εκ τούτου να κάνει ακριβή επιμερισμό ευθυνών. Η κατάσταση επί του πεδίου είναι περίπλοκη και διαπλεκόμενη με πολλούς παράγοντες. Η περίπτωση του Κοσόβου μαρτυρεί του λόγου το αληθές. Το […]

Το Κατάργκεϊτ που συγκλονίζει την Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) ανέδειξε τα ελλείμματα του θεσμικού συστήματος της ΕΕ και ανομίες της γνωστής «φούσκας των Βρυξελλών», ιδιαίτερα στον άξονα της διαφάνειας και λογοδοσίας. Είναι ένα σύστημα που αφήνει ανοιχτές πολλαπλές δυνατότητες για την άσκηση αθέμιτων πρακτικών και διαφθοράς προκειμένου να επηρεασθεί η (νομοθετική) διαδικασία παραγωγής πολιτικής. Και αναποφεύκτως, […]

Εχω μπροστά μου τρεις πρόσφατες αναλύσεις για την Τουρκία και την εξωτερική της πολιτική από ιδιαίτερα σοβαρούς φορείς: A. Coscun, S. Ulgen, «Political Change and Turkey’s Foreign Policy» / «Πολιτική αλλαγή και η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας» (Carnegie Endowment) S. Adar, «Turkey’s Euroasian Ambitions at a time of Geopolitical Uncertainty» / «Οι ευρωασιατικές φιλοδοξίες της […]

Ρώτησα πρόσφατα ανώτατο κυβερνητικό αξιωματούχο της Ουκρανίας «εάν και πόσο σημαντική είναι η Τουρκία για τη χώρα του». Η απάντησή του σαφής: «Η Τουρκία είναι πολύ σημαντική χώρα για την Ουκρανία για σειρά από λόγους: πρώτον ως χώρα που της προμηθεύει εξοπλισμό, ειδικότερα drones, δεύτερον ως χώρα που διαμεσολαβεί για την ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου με […]

Αφού επιδοθήκαμε σε κάθε είδους θριαμβευτικούς πανηγυρισμούς για τα ανύπαρκτα μέχρι στιγμής… «κολοσσιαία αποθέματα φυσικού αερίου» που θα λύσουν όχι μόνο το ενεργειακό πρόβλημα της Ελλάδας αλλά του συνόλου της Ευρώπης αν όχι του πλανήτη ολόκληρου, ας θέσουμε ορισμένα ερωτήματα. Πρώτον, κατά πόσο είναι συμβιβάσιμο ένα σχέδιο εξόρυξης ορυκτών καυσίμων με το πνεύμα, λογική, αλλά […]

Εάν η προσωρινή κυβέρνηση εθνικής ενότητας της Τρίπολης / Λιβύης είχε συμφωνήσει με την ελληνική πλευρά ο υπ. Εξωτερικών Ν. Δένδιας να πραγματοποιήσει επίσκεψη για να συναντήσει τον πρόεδρο της χώρας Μέμφι χωρίς ουδεμία άλλη συνάντηση και η υπουργός Εξωτερικών της προσωρινής κυβέρνησης Νάιλα Μανγκούς έσπευσε στο αεροδρόμιο να υποδεχθεί τον κ. Δένδια, τότε διέπραξε […]

Ο μείζων στρατηγικός στόχος της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) είναι, ως γνωστόν, η επίτευξη της «Ευρωπαϊκής κυριαρχίας», φράση-στόχος που πρώτος χρησιμοποίησε ο πρόεδρος Εμ. Μακρόν αλλά υιοθετήθηκε γενικά από την ΕΕ. Και προωθείται συστηματικά, ιδιαίτερα μετά τη βάρβαρη πολεμική επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ποιος είναι όμως ο ρόλος και η συμβολή της Ελλάδας στη διαδικασία […]

Στην πρόσφατη συνέντευξή του ο Πρωθυπουργός ανήγγειλε δύο μάλλον αντιφατικές αποφάσεις, μία θετική και μία προβληματική. Η θετική αφορά την εξαγγελία για «το άνοιγμα της Ελλάδας προς τη Λιβύη» για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών (υφαλοκρηπίδας, Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης – ΑΟΖ και αναποφεύκτως οριοθέτησης χωρικών υδάτων). Οπως ορθώς είπε ο Πρωθυπουργός, «Ελλάδα και Λιβύη έχουν ακτές […]

Ο Ταγίπ Ερντογάν μάς απειλεί ξεδιάντροπα με πόλεμο. Ο Χουλουσί Ακάρ όμως θέλει να έλθει στην Αθήνα για διάλογο. Γιατί λοιπόν µε διπλωµατική ευελιξία δεν τον καλούμε να δούμε τι διάλογο εννοεί; Αλλά οι φωνές εναντίον του διαλόγου αυξάνονται τελευταία με τα δύο διαχρονικά επιχειρήματα (μιας σχολής σκέψης τουλάχιστον): Πρώτον, «η Τουρκία θέλει να μας […]

Τις ημέρες ακριβώς αυτές συμπληρώνονται εξήντα χρόνια (16-29 Οκτωβρίου 1962) από την κρίση των πυραύλων στην Κούβα. Οταν οι δύο υπερδυνάμεις της εποχής, ΗΠΑ και Σοβιετική Ενωση (ΕΣΣΔ), έφθασαν στο χείλος του πυρηνικού πολέμου με τις πλέον ολέθριες συνέπειες για όλη την ανθρωπότητα. Για την οριακή αυτή στιγμή στην ιστορία  έχουν γραφτεί άπειρες αναλύσεις. Εχουν […]

Η χθεσινή εκτόξευση πυραύλου μέσου βεληνεκούς από την Τουρκία συνιστά σημαντική εξέλιξη. Πρώτα απ’ όλα πιστοποιεί την ικανότητα της τουρκικής πολεμικής βιομηχανίας. Μετά τα ιδιαίτερης αποτελεσματικότητας drones που ενεργοποιούνται στην Ουκρανία και αλλού μπορεί να παράγει και πυραύλους μέσου βεληνεκούς (εάν βέβαια επιβεβαιωθούν τα δεδομένα γύρω από την εκτόξευση και την παραγωγή του πυραύλου). Από […]

Αν κάτι προκύπτει από την 135 σελίδων Εκθεση Προόδου 2022 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Τουρκία είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) δεν έχει επεξεργασμένη  στρατηγική για τη χώρα αυτή. Δεν ξέρει ούτε τι στρατηγικά θέλει, ούτε, πολύ περισσότερο, τι να κάνει με την Τουρκία. Η έκθεση ανοίγει με τη φράση ότι η Τουρκία παραμένει […]

Μετά τη δημόσια αντιπαράθεση (αντί της συνάντησης) στην Πράγα που προκάλεσε η ακραία τοποθέτηση του προέδρου Ερντογάν, έχει σημασία το τι ακολουθεί τώρα. Επιβεβλημένο είναι να αποφευχθούν κινήσεις (δηλώσεις, προτάσεις) που «χύνουν λάδι στη φωτιά», ιδιαίτερα καθώς στοιχεία των δηλώσεων Ερντογάν αφήνουν κάποιο περιθώριο… εκτονωτικής ανάγνωσης. Ορισμένες προτάσεις που έχουν κατατεθεί στον δημόσιο διάλογο για […]

Η Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα (ΕΠΚ) είναι πραγματικότητα. Ο πρόεδρος Μακρόν πέτυχε τον στόχο του: Εφερε σ’ ένα ευρωπαϊκό forum τη Βρετανία (πρωθυπουργό Λιζ Τρας) και την Τουρκία (πρόεδρο Ερντογάν) μαζί με  σάραντα δύο (42) άλλες ευρωπαϊκές χώρες, σύνολο 44. Και τούτο θεωρείται όντως κατόρθωμα. Χωρίς αμφιβολία μια αρχική επιδίωξη του προέδρου Μακρόν όταν πρότεινε (9 […]

Επιτέλους η Αθήνα έκανε κάτι που θα έπρεπε να είχε κάνει ξεκάθαρα και δυνατά εδώ και καιρό. Απευθύνθηκε από το κορυφαίο διεθνές forum, τον ΟΗΕ, στην Τουρκία και στον πρόεδρο Ερντογάν όχι με την ξύλινη αλλά με την αφοπλιστικά αξιακή γλώσσα του διαλόγου, συνεννόησης και συνεργασίας. Και κυρίως απευθύνθηκε ευθέως στον τουρκικό λαό σε μια […]

Η 77η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ που άρχισε χθες λαμβάνει χώρα στην πλέον ζοφερή στιγμή από τη γέννηση του Οργανισμού (1945). Ο γενικός γραμματέας Αντόνιο Γκουτέρες παρουσίασε τη δραματική εικόνα – από τις πολλαπλές συγκρούσεις και κρίσεις, πείνα, ανισότητες μέχρι την κλιματική κρίση. «Εχουμε ραντεβού με την κλιματική καταστροφή» είπε «εάν δεν δράσουμε τώρα σε όλα […]

Οι υπουργοί Εξωτερικών ΗΠΑ Αντ. Μπλίνκεν, Γαλλίας Κ. Κολονά, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, όλη η διεθνής κοινότητα συνιστά διάλογο προκειμένου Ελλάδα και Τουρκία να εκτονώσουν την τρέχουσα ένταση. Και ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μ. Τσαβούσογλου ανάμεσα σε πολλά και αβάσιμα που λέγει στην επιστολή που έστειλε σε ΟΗΕ και ΝΑΤΟ ισχυρίζεται ότι […]

Είναι εκπληκτικό το πόσο εσφαλμένες και εν πολλοίς απλοϊκές προσλήψεις (misperceptions) παρουσιάζει τελευταία η Τουρκία σε σχέση με την Ελλάδα (πέρα από τις έωλες θέσεις της). Προσλήψεις όμως εξόχως επικίνδυνες εάν δεν καταπολεμηθούν έγκαιρα και αποφασιστικά. Το διαχρονικά τοξικό σύνδρομο από το οποίο πάσχει η Τουρκία είναι αυτό της περικύκλωσης (encirclement) με στόχο τη διάλυσή […]

Το ερώτημα είναι τώρα εάν η πολιτική κρίση στην Ιταλία θα συμπαρασύρει όλη την Ευρώπη, την Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) σε κρίση, αβεβαιότητα, αστάθεια σε μια στιγμή πραγματικής υπαρξιακής αγωνίας. Η παραίτηση του Μάριο Ντράγκι από την πρωθυπουργία της Ιταλίας, αφού έχασε την ευρεία υποστήριξη των πολιτικών δυνάμεων, μπορεί να ανοίξει πράγματι την πολιτική «πόρτα της […]