Μετά τις ιστορικές συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν αυτή την εβδομάδα στον Λευκό Οίκο, ο Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της «ήδη εργάζονται για το συγκεκριμένο περιεχόμενο των εγγυήσεων ασφάλειας».
Το BBC με άρθρο του εστιάζει στις εγγυήσεις ασφαλείας και τη σημασία τους. Σε αυτό αναφέρουν ότι υπάρχει ένα ευρύ φάσμα που κυμαίνεται από την πολύ χρησιμοποιημένη φράση «στρατεύματα στο έδαφος» έως την απειλή καταστροφικών οικονομικών κυρώσεων στις εξαγωγές πετρελαίου της Ρωσίας.
«Ας ξεκινήσουμε με αυτό που θέλει η Ουκρανία και δεν πρόκειται να πάρει, τουλάχιστον όχι στο άμεσο μέλλον, δηλαδή την ένταξη στο ΝΑΤΟ» συνεχίζει το άρθρο.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ το έχει αποκλείσει, αλλά υπάρχουν πολλά άλλα μέλη του ΝΑΤΟ που επίσης αντιτίθενται σιωπηλά, όπως η Σλοβακία, κυρίως με το επιχείρημα ότι αυτό θα αύξανε δραματικά τις πιθανότητες η διατλαντική συμμαχία να εμπλακεί σε ένοπλη σύγκρουση με τη Ρωσία.
Είναι σαφές ότι η Ουκρανία θα χρειαστεί ισχυρές εγγυήσεις ασφάλειας μετά την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας, προκειμένου να αποτραπεί η Ρωσία από το να επιστρέψει και να επιτεθεί για δεύτερη ή τρίτη φορά.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Κιρ Στάρμερ και ο Πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν έχουν συγκροτήσει τη Συμμαχία των Προθυμών, η οποία περιλαμβάνει περισσότερες από 30 χώρες, με στόχο να προσφέρουν στην Ουκρανία κάποια διεθνή διαβεβαίωση μετά την υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας.
Η αστυνόμευση του εναέριου χώρου της Ουκρανίας είναι μια πιθανή επιλογή. Αυτό θα μπορούσε να γίνει με την εγκατάσταση αεροσκαφών σε υπάρχουσες αεροπορικές βάσεις στη γειτονική Πολωνία ή Ρουμανία, με τη συμμετοχή των ΗΠΑ.
Ωστόσο, θα χρειαστούν σαφείς και αυστηροί κανόνες εμπλοκής, εάν θέλουν να είναι κάτι περισσότερο από μια συμβολική χειρονομία.
Με άλλα λόγια, οι πιλότοι πρέπει να γνωρίζουν εάν μπορούν να ανταποδώσουν τα πυρά σε περίπτωση που η Ρωσία παραβιάσει τη συμφωνία ειρήνης, για παράδειγμα, εκτοξεύοντας έναν πύραυλο κρουζ σε μια ουκρανική πόλη.
Η Μαύρη Θάλασσα είναι μια άλλη περιοχή όπου οι εγγυήσεις ασφάλειας της Δύσης θα μπορούσαν να συμβάλουν στην αποτροπή της ρωσικής ναυτικής δύναμης και να διασφαλίσουν την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορικών πλοίων από λιμάνια όπως η Οδησσός.
Στην ξηρά, η κατάσταση γίνεται πιο προβληματική. Η Ουκρανία είναι μια τεράστια χώρα και η πρώτη γραμμή εκτείνεται σήμερα σε μήκος άνω των 600 μιλίων, ή 1000 χλμ.
Η Συμμαχία των Προθυμών δεν μπορεί να συγκεντρώσει αρκετά στρατεύματα για να τα αναπτύξει και να προστατεύσει αυτή τη γραμμή επαφής, ακόμη και αν ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν συμφωνούσε με αυτό, πράγμα που δεν θα συμβεί.
Το Κρεμλίνο επανέλαβε την απόλυτη αντίθεσή του στην παρουσία οποιωνδήποτε στρατευμάτων του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, υπό οποιαδήποτε ιδιότητα. Επομένως, η στρατιωτική υποστήριξη εδώ είναι πιθανό να είναι περισσότερο στους τομείς της εκπαίδευσης, των πληροφοριών και της υλικοτεχνικής υποστήριξης, βοηθώντας την Ουκρανία να ανοικοδομήσει τον πληγωμένο στρατό της, μαζί με τη συνεχή προμήθεια όπλων και πυρομαχικών.
Ωστόσο, παραμένει ένα μεγάλο ερωτηματικό σχετικά με το τι θα δεχτεί η Ρωσία ως εγγυήσεις ασφάλειας για την Ουκρανία. Πολλοί σχολιαστές στο διαδίκτυο έχουν προτείνει ότι η Μόσχα δεν πρέπει να έχει καμία άποψη σε αυτό το θέμα.
Αλλά καμία χώρα στον Συνασπισμό των Προθύμων δεν είναι προετοιμασμένη να στείλει στρατεύματα στην Ουκρανία, αντίθετα. Κανείς δεν θέλει να ξεκινήσει τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ωστόσο, καμία χώρα της Συμμαχίας των Προθυμών δεν προτίθεται να στείλει στρατεύματα στην Ουκρανία, αντίθετα. Κανείς δεν θέλει να ξεκινήσει τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο Τζον Φόρμαν, πρώην Βρετανός στρατιωτικός ακόλουθος στη Μόσχα, ο οποίος παρακολουθεί κάθε τροπή αυτής της σύγκρουσης είπε στο BBC: «Η Ρωσία θα μπορούσε να δεχτεί μια εγγύηση ασφαλείας των ΗΠΑ για την Ουκρανία σε αντάλλαγμα για την επίσημη αναγνώριση των κατεχόμενων εδαφών, ουσιαστικά διαμελίζοντας την Ουκρανία μακροπρόθεσμα, και κανένα (στρατεύμα) του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία και καμία Ουκρανία στο ΝΑΤΟ… Ό,τι και να συμβεί, ο Συνασπισμός των Προθύμων δεν υποκαθιστά την ισχύ των ΗΠΑ».
Θα αναλάβει δράση η Αμερική;
Πολλοί στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες τονίζουν ότι η «δύναμη κατευνασμού» που θα παράσχει ο «Συνασπισμός των Προθύμων» πρέπει να έχει τη συμβολή των ΗΠΑ, κάτι που μέχρι τη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα την περασμένη εβδομάδα, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε αρνηθεί να δεσμευτεί.
Τώρα δήλωσε ότι οι ΗΠΑ θα συμμετάσχουν, αλλά χωρίς να στείλουν στρατεύματα στην Ουκρανία.
Σε έναν ιδανικό κόσμο, αυτό που η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της θα ήθελαν από την Ουάσιγκτον είναι τόσο η υποστήριξη των ΗΠΑ για αυτή την υποθετική μελλοντική δύναμη, όσο και, πιο κρίσιμα, μια σταθερή δέσμευση ότι αν η Ρωσία παραβιάσει τη συμφωνία ειρήνης και φαίνεται ότι θα ανανεώσει την επίθεσή της στην Ουκρανία, τότε η στρατιωτική δύναμη των ΗΠΑ – ειδικά η αεροπορική δύναμη – θα είναι διαθέσιμη για να υποστηρίξει τους Ευρωπαίους.
Ο Τραμπ έχει υπονοήσει ότι η αεροπορική υποστήριξη των ΗΠΑ θα είναι διαθέσιμη σε κάποια μορφή, αλλά δεδομένου του πόσες φορές έχει αλλάξει τη θέση του σχετικά με τον τρόπο τερματισμού αυτού του πολέμου, αυτό δεν είναι καθόλου καθησυχαστικό.
Ο στρατηγός Χότζες εξέφρασε αμφιβολίες κατά πόσον οι ΗΠΑ θα παράσχουν «κάτι περισσότερο από λόγια».
«Οι Ευρωπαίοι δεν εμπιστεύονται τον Βλαντίμιρ Πούτιν, ούτε τρέφουν αυταπάτες σχετικά με το ποιος ξεκίνησε αυτόν τον πόλεμο. Ανησυχούν ότι ο Τραμπ δεν είναι σε θέση ή είναι απρόθυμος να αναγνωρίσει ότι η Ρωσία είναι ο επιτιθέμενος εν προκειμένω. Ο Πούτιν δεν θα τηρήσει καμία συμφωνία, εκτός κι αν αναγκαστεί», πρόσθεσε ο πρώην διοικητής των αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη.
Το ερώτημα, σύμφωνα με το BBC, είναι με ποιο τρόπο θα είναι τόσο ισχυρές οι εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία ώστε να μη τολμήσει να της ξαναεπιτεθεί η Ρωσία, αλλά όχι τόσο ισχυρές, ώστε να τις απορρίψει το Κρεμλίνο και να απειλήσει να επιτεθεί σε δυτικούς στόχους στην Ουκρανία, εφόσον δεν εισακουστεί.
Για τον πρώην υπουργό Άμυνας της Βρετανίας, Μπεν Γουάλας, η Δύση συλλογικά δεν ήταν αρκετά σταθερή στην αντίστασή της στον Πούτιν. «Η πραγματικότητα, που όλοι φαίνεται να θέλουν να αποφύγουν να παραδεχτούν ή να κάνουν οτιδήποτε, είναι ότι ο Πούτιν δεν δείχνει κανένα σημάδι ότι θέλει να σταματήσει τις δολοφονίες», λέει.
«Μέχρι ο Τραμπ ή η Ευρώπη ή και οι δύο να είναι έτοιμοι να κάνουν κάτι για να υποχρεώσουν τον Πούτιν να θέλει μια αλλαγή, λίγα θα επιτευχθούν».
Ο Έντουαρντ Άρνολντ, ανώτερος ερευνητής για την ευρωπαϊκή ασφάλεια στη δεξαμενή σκέψης RUSI με έδρα το Λονδίνο, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο Συνασπισμός των Προθύμων «έχει πετύχει στην παροχή μιας μορφής που είναι ευέλικτη και μπορεί να συνεργαστεί με τον Τραμπ με εποικοδομητικό τρόπο, υποστηρίζοντας παράλληλα την Ουκρανία». Αλλά προειδοποιεί: «Παραμένει μια πολιτική φιλοδοξία, παρά μια σκληρή στρατιωτική κατασκευή. Οι επόμενοι δύο μήνες θα δοκιμάσουν πραγματικά την αποφασιστικότητά του και την διάθεση για ανάληψη πολιτικού ρίσκου».
WSJ: Οι ΗΠΑ θα στήριζαν με αεροπορική ισχύ μια ευρωπαϊκή δύναμη στην Ουκρανία
Σύμφωνα με την Wall Steet Journal, μετά τη σύνοδο κορυφής του Τραμπ με τον Πούτιν στην Αλάσκα, ο Αμερικανός πρόεδρος ανέθεσε στον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας και στρατηγό της Πολεμικής Αεροπορίας, Νταν Κέιν, να προτείνει επιλογές για εγγυήσεις ασφαλείας τύπου ΝΑΤΟ, σύμφωνα με Δυτικό αξιωματούχο.
Ο Κέιν επρόκειτο να συναντηθεί αυτοπροσώπως την Τρίτη με αρχηγούς ενόπλων δυνάμεων από χώρες που συμμετείχαν στη συνάντηση στον Λευκό Οίκο για την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων αυτών της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Φινλανδίας, δήλωσαν δύο Δυτικοί αξιωματούχοι. Σκοπός της συνάντησης, η εξεύρεση των καλύτερων δυνατών επιλογών για τους πολιτικούς ηγέτες, δήλωσε ένας από τους αξιωματούχους.
Σχετική ενημέρωση αναμένεται να έχει την Τετάρτη ευρύτερη ομάδα υψηλόβαθμων αξιωματικών άμυνας του ΝΑΤΟ μέσω τηλεδιάσκεψης, σύμφωνα με ανώτερο στρατιωτικό αξιωματικό του ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, η σχεδιαζόμενη δύναμη αντιμετωπίζει μια σειρά από σημαντικές διπλωματικές προκλήσεις.
Ενώ ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι αναμένει από τον Πούτιν να αποδεχτεί την παρουσία δυτικών στρατευμάτων στην Ουκρανία, η Ρωσία έχει αντιταχθεί στην ιδέα της αποστολής στρατευμάτων στην Ουκρανία από χώρες μέλη του ΝΑΤΟ.
«Επαναλαμβάνουμε τη θέση μας ότι αρνούμαστε οποιαδήποτε σενάρια που προβλέπουν την ανάπτυξη στρατιωτικού αποσπάσματος στην Ουκρανία με τη συμμετοχή κρατών του ΝΑΤΟ» δήλωσε την Τρίτη η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα. Ένα τέτοιο βήμα, είπε, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια «ανεξέλεγκτη κλιμάκωση της σύγκρουσης με απρόβλεπτες συνέπειες».
Ο Τραμπ δεν διευκρίνισε πώς η αμερικανική πολεμική αεροπορία θα μπορούσε να παρέχει υποστήριξη σε μια ευρωπαϊκή χερσαία δύναμη – είτε με πολεμικά αεροσκάφη, συστήματα αεράμυνας ή με drones, για παράδειγμα.
Το Πεντάγωνο θα μπορούσε να αναπτύξει αεροσκάφη εκτός Ουκρανίας για να προστατεύσει τα ευρωπαϊκά στρατεύματα, συμπεριλαμβανομένων μαχητικών αεροσκαφών για να βοηθήσουν τις ευρωπαϊκές δυνάμεις σε περίπτωση επίθεσης ή drones επιτήρησης για την παρακολούθηση οποιασδήποτε ειρηνευτικής συμφωνίας. Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν επίσης να μεταφέρουν ευρωπαϊκά στρατεύματα και εξοπλισμό στα αεροπλάνα μεταφοράς τους, να παρέχουν επίγεια συστήματα αεράμυνας στις ευρωπαϊκές δυνάμεις και να συνεισφέρουν στρατιωτικές πληροφορίες.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, με επικεφαλής το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία, ασκούν πιέσεις στην Ουάσιγκτον εδώ και μήνες για να υποστηρίξει τη δύναμη που ενδεχομένως θα αναπτυχθεί στην Ουκρανία μετά από μια κατάπαυση του πυρός.
Μετά τη συνάντηση στον Λευκό Οίκο με κορυφαίους Ευρωπαίους ηγέτες, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο ορίστηκε επικεφαλής της κοινής επιτροπής ΗΠΑ – Ευρώπης – Ουκρανίας, η οποία θα καταρτίσει το τελικό σχέδιο για τις εγγυήσεις ασφαλείας. Αυτές οι εγγυήσεις θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν υπόσχεση υποστήριξης της Ουκρανίας με βάση το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, το οποίο ορίζει ότι επίθεση σε ένα μέλος της συμμαχίας θα πρέπει να θεωρείται επίθεση σε όλα.
Χωρίς μια αξιόπιστη εγγύηση ασφαλείας από τις ΗΠΑ, «είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς μπορεί να υπάρξει μια αποτελεσματική αποτροπή της Ρωσίας», λέει ο Τζέιμς Μπλακ, αναπληρωτής διευθυντής στο think tank Rand Europe. Ο καθορισμός του ρόλου των ΗΠΑ έχει στόχο να δώσει σε χώρες όπως η Γερμανία και η Ιταλία μεγαλύτερη ενθάρρυνση για τη συμμετοχή τους σε οποιαδήποτε δύναμη που τυχόν αναπτυχθεί στην Ουκρανία.
