Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ήρθε σε αντιπαράθεση την Πέμπτη με τον Τζερόμ Πάουελ, τον πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Federal Reserve), σχετικά με το κόστος των ανακαινίσεων δύο ιστορικών κτιρίων της κεντρικής τράπεζας, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του. Η επίσκεψη του προέδρου και κορυφαίων αξιωματούχων του Λευκού Οίκου οργανώθηκε με στόχο να βρεθούν αποδείξεις που να στηρίζουν τις κατηγορίες της κυβέρνησης ότι ο Πάουελ έχει διαχειριστεί λανθασμένα το ακριβό έργο.

Ο Τραμπ, ο οποίος επισκέφθηκε την Ομοσπονδιακή Τράπεζα το απόγευμα της Πέμπτης, ξεναγήθηκε προσωπικά από τον Πάουελ, ο οποίος αποτελεί συχνό στόχο των επιθέσεών του για την άρνηση της Τράπεζας να μειώσει τα επιτόκια φέτος.

Φορώντας κράνη και οι δύο, διαφώνησαν όταν ο Τραμπ ανέφερε ότι το κόστος του έργου έχει φτάσει τα 3,1 δισεκατομμύρια δολάρια, ένα νέο, υψηλότερο ποσό, το οποίο ο Πάουελ διόρθωσε επιτόπου. «Δεν το γνωρίζω αυτό»,είπε από την πλευρά του ο Πάουελ, κουνώντας το κεφάλι του. Ο Τραμπ του έδωσε ένα κομμάτι χαρτί, το οποίο ο Πάουελ εξέτασε και είπε «μόλις προσθέσατε ένα τρίτο κτίριο», σημειώνοντας ότι το κτίριο Martin είχε ολοκληρωθεί πριν από πέντε χρόνια.

Όταν ρωτήθηκε πώς θα αντιμετώπιζε έναν εργοδηγό υπεύθυνο για ένα έργο που ξεπέρασε τον προϋπολογισμό, ο Τραμπ απάντησε: «Θα τον απέλυα».

Αργότερα, αφού μίλησε ξανά σε δημοσιογράφους, ο Τραμπ επανέλαβε το αίτημά του να μειωθούν τα επιτόκια, αλλά δήλωσε ότι δεν σκοπεύει να αποπέμψει τον Πάουελ:

«Μια τέτοια κίνηση είναι σοβαρή και δεν νομίζω ότι είναι αναγκαία. Πιστεύω ότι θα κάνει το σωστό», είπε.

Η επίσκεψη του προέδρου φάνηκε να αποτελεί μέρος της συνεχιζόμενης εκστρατείας της κυβέρνησης κατά του Πάουελ, αλλά και προσπάθεια του Τραμπ να αποσπάσει την προσοχή από τη διαχείριση της υπόθεσης Τζέφρι Επστάιν. Ταυτόχρονα, του έδωσε την ευκαιρία να ανανεώσει την κριτική του προς τον Πάουελ, μια κριτική που ο ίδιος και οι σύμμαχοί του εξαπολύουν εδώ και μήνες.

Οι τελευταίες κατηγορίες εστιάζουν κυρίως στις υπερβάσεις κόστους που σχετίζονται με το πολυετές έργο ανακαίνισης της έδρας της Fed κατηγορίες τις οποίες προσπάθησαν να διαψεύσουν τα στελέχη της Τράπεζας κατά τη διάρκεια ξενάγησης δημοσιογράφων την Πέμπτη.

Τι θα συμβεί αν ο Τραμπ απολύσει τον Πάουελ

  • Έχει ο Τραμπ το δικαίωμα να απολύσει τον Πάουελ;

Ναι, αλλά μόνο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Σύμφωνα με το Άρθρο 10 του Νόμου για την Ομοσπονδιακή Τράπεζα, ο πρόεδρος μπορεί να απομακρύνει μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Fed για κακοδιαχείριση, παραμέληση καθηκόντων ή ανεπάρκεια. Δεν μπορεί όμως να τον απολύσει για διαφωνίες σε πολιτική, όπως η μη μείωση των επιτοκίων.

Ο Πάουελ κατέχει τρεις θέσεις: μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου, πρόεδρος του Συμβουλίου, και πρόεδρος της Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς (FOMC).

Ο ειδικός σε θέματα νομισματικής πολιτικής Peter Conti-Brown του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια σημειώνει πως ο νόμος δεν διευκρινίζει αν ο πρόεδρος μπορεί να αποπέμψει τον πρόεδρο του Δ.Σ., ή απλώς να τον «υποβιβάσει» σε απλό μέλος.

  • Αν ο Τραμπ απολύσει τον Πάουελ, φεύγει αμέσως;

Όχι. Ο Πάουελ θα έχει το δικαίωμα να απαντήσει και να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Ωστόσο, δεν υπάρχει σαφές χρονικό πλαίσιο για το πόσο θα διαρκέσει η διαδικασία, καθώς μια τέτοια απόπειρα δεν έχει γίνει εδώ και έναν αιώνα.

  • Τι συμβαίνει αν εκδοθεί εντολή απομάκρυνσης;

Ουσιαστικά, ο Πάουελ θα θεωρείται απομακρυσμένος, αλλά μπορεί να προσφύγει στη Δικαιοσύνη, υποστηρίζοντας ότι η απόφαση ήταν άδικη και αδικαιολόγητη. Η υπόθεση μπορεί να διαρκέσει μήνες, ακόμα και να φτάσει έως το Ανώτατο Δικαστήριο, πιθανόν πέρα από τη λήξη της θητείας του Πάουελ τον Μάιο του 2026.

  • Τι θα γίνει στη Fed στο μεταξύ;

Αν τα δικαστήρια εκδώσουν απόφαση προσωρινής προστασίας, ο Πάουελ παραμένει πρόεδρος κατά τη διάρκεια της νομικής διαδικασίας. Αν όχι, τότε ο αντιπρόεδρος της Fed, Φίλιπ Τζέφερσον, θα αναλάβει προσωρινά τα καθήκοντα του Πάουελ. Ο Τζέφερσον διορίστηκε από τον Πρόεδρο Μπάιντεν το 2022 και θα προεδρεύει στις συνεδριάσεις πολιτικής της Fed, θα εποπτεύει τις τράπεζες και τις καθημερινές λειτουργίες της κεντρικής τράπεζας.

  • Είναι μόνο ο Τραμπ που ζητά την παραίτηση του Πάουελ;

Όχι. Ο διευθυντής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Χρηματοδότησης Κατοικίας (FHFA), Μπιλ Πούλτε, έχει ζητήσει επανειλημμένα από τα social media την παραίτηση Πάουελ, προκαλώντας μάλιστα την αντίδραση της γερουσιαστού Ελίζαμπεθ Γουόρεν. Ωστόσο, ο Υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ, στενός οικονομικός σύμβουλος του Τραμπ, δεν υποστηρίζει την αποπομπή. Όπως δήλωσε: «Γνωρίζω τον πρόεδρο Πάουελ. Δεν βλέπω κάποιο λόγο να αποχωρήσει αυτή τη στιγμή. Η θητεία του λήγει τον Μάιο. Αν θέλει να την ολοκληρώσει, καλώς. Αν θέλει να φύγει νωρίτερα, επίσης καλώς.» Ο Μπέσεντ ζητά πάντως πλήρη επανεξέταση της Fed και της αποτελεσματικότητάς της.

  • Ποιος καλύπτει τα νομικά έξοδα του Πάουελ;

Ο ίδιος ο Πάουελ, καθώς είναι εκείνος που προσφεύγει νομικά στη διαδικασία και όχι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα ως θεσμός.

Με πληροφορίες από Reuters, New York Times, cnn.com