Αναζήτηση
Με γνώμονα την ενίσχυση της διαφάνειας και την εμπέδωση κλίματος αξιοκρατίας στη δημόσια διοίκηση εισέρχεται σήμερα προς συζήτηση στις επιτροπές της Βουλής το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εσωτερικών για το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Καταπολέμησης της Διαφθοράς, με την ψήφισή του να έχει προγραμματιστεί για τις 22 Μαρτίου. Επειτα από προσπάθειες 10 ετών (αποτελούσε μία από τις πρώτες μνημονιακές υποχρεώσεις) ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την καταπολέμηση της διαφθοράς είναι έτοιμο προς υλοποίηση εντός του 2022.
Η κατάρτιση του Σχεδίου έχει γίνει από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας, η οποία έχει την αρμοδιότητα και για την παρακολούθηση της προόδου υλοποίησης των δράσεων, της αξιολόγησης, της επικαιροποίησης, του απολογισμού και του ανασχεδιασμού. Αλλωστε, ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης, μιλώντας στην πρόσφατη ημερίδα «Ενισχύοντας το σύστημα διακυβέρνησης των ΟΤΑ», χαρακτήρισε στρατηγική επιλογή του υπουργείου αλλά και ολόκληρης της κυβέρνησης την αντιμετώπιση της διαφθοράς.
Οι κανοτομίες
Το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Καταπολέμησης της Διαφθοράς (ΕΣΣΚΔ) έρχεται, όπως εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο διοικητής της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας Αγγελος Μπίνης, με τρεις βασικές καινοτομίες. Για πρώτη φορά, ένα τέτοιο σχέδιο λαμβάνει θεσμική οντότητα, καθώς υιοθετείται από την κυβέρνηση, σε επίπεδο Υπουργικού Συμβουλίου. Μάλιστα, σύμφωνα με τις διατάξεις για την εφαρμογή του, στο τακτικό Υπουργικό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου θα εγκρίνεται το ΕΣΣΚΔ, ενώ στο αντίστοιχο του Απριλίου θα γίνεται απολογισμός της προόδου. Βάσει σχεδιασμού, δε, προβλέπεται επαναλαμβανόμενη εξαμηνιαία έκθεση υλοποίησης.
Παράλληλα, δημιουργείται μόνιμη Συντονιστική Επιτροπή σχεδιασμού και παρακολούθησης της υλοποίησης του ΕΣΣΚΔ, η οποία θα αποτελείται από τον διοικητή της ΕΑΔ ως πρόεδρο και κομβικούς γενικούς γραμματείς (συγκεκριμένα τους γ.γ. Ανθρώπινου Δυναμικού Δημόσιου Τομέα του υπουργείου Εσωτερικών, Οικονομικής Πολιτικής του υπουργείου Οικονομικών, Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του υπουργείου Δικαιοσύνης, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών καθώς και Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Συντονισμού της Προεδρίας της Κυβέρνησης). Επιπρόσθετα, θα συμμετέχει ένας εκπρόσωπος της Προεδρίας της Κυβέρνησης καθώς και ένας πάρεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου που θα λαμβάνει μέρος με καθεστώς παρατηρητή.
«Μία από τις σημαντικές καινοτομίες είναι το γεγονός ότι πραγματοποιήθηκε ευρεία δομημένη διαβούλευση τόσο στη φάση του σχεδιασμού όσο και σε αυτή του ελέγχου. Εγιναν 44 συναντήσεις διαδικτυακές αλλά και διά ζώσης με περισσότερους από 50 φορείς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα αλλά και με μη κυβερνητικές οργανώσεις, μια διαδικασία που διήρκεσε περίπου δύο μήνες», σημειώνει ο Αγγελος Μπίνης. Θα πρέπει να σημειωθεί πως το Σχέδιο «κουμπώνει» με τα στρατηγικά σχέδια δράσης των υπουργείων. Μία ακόμη από τις… πρωτιές της εθνικής στρατηγικής για την καταπολέμηση της διαφθοράς είναι και το γεγονός ότι στο Σχέδιο για πρώτη φορά περιλαμβάνεται μια δέσμη εξειδικευμένων δράσεων και έργων κάτω από την ομπρέλα του Εθνικού Συστήματος Ακεραιότητας, που εστιάζουν στην ενίσχυση της δημόσιας ακεραιότητας και της λογοδοσίας στους φορείς του δημόσιου τομέα.
Σε 3 άξονες
Το Σχέδιο, όπως επισημαίνουν οι υπεύθυνοι, θα στηρίζεται σε τρεις βασικούς άξονες: την καταπολέμηση και τον έλεγχο, την πρόληψη – ακεραιότητα και τη λογοδοσία, την ενημέρωση – δημοσιότητα και την ευαισθητοποίηση.
Οπως τονίζει ο διοικητής της ΕΑΔ, για πρώτη φορά σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης θα πραγματοποιείται πρόγραμμα για τους δημοσίους υπαλλήλους σύγκρουσης συμφερόντων, που θα αποσαφηνίζει, για παράδειγμα, το κομμάτι της αποδοχής δώρων. Εάν ο υπάλληλος παραβεί τον δημοσιοϋπαλληλικό κώδικα ή τον κώδικα δεοντολογίας, τότε θα υπάρξει σοβαρή τιμωρία – ποινική και πειθαρχική. Αντίστοιχα, σε ό,τι αφορά τους πολίτες, θα γίνουν δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, με στόχο να μάθουν τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματά τους. Και σε αυτή την περίπτωση, εάν παρουσιαστεί παράπτωμα διαφθοράς, τότε θα ακολουθούν ποινικές κυρώσεις.
Το ΕΣΣΚΔ, πάντως, εστιάζει και στην εταιρική ηθική. Οι ιδιωτικοί φορείς θα πρέπει να είναι ενήμεροι για τους κανόνες που ακολουθούνται, όταν γίνονται συναλλαγές με το Δημόσιο. Στην περίπτωση, δε, που πραγματοποιηθεί έρευνα και εντοπιστούν φαινόμενα διαφθοράς, τότε ενδεχομένως ο φορέας αυτός να βγει από τη λίστα των επιχειρήσεων – φορέων που συναλλάσσονται με το Δημόσιο.
