Η παράσταση «Ο παίκτης» του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι παρουσιάζεται από Τετάρτη έως Κυριακή στο Θέατρο 104 (Ευμολπιδών 41, Γκάζι, Τηλ. 210-3455.020, είσοδος 5-12 ευρώ).

Η Σοφία Καραγιάννη υπογράφει τη σκηνοθεσία σε ένα από τα πιο κλασικά αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, που καταπιάνεται κυρίως με το πάθος του τζόγου. Αλλά και με άφθονο χιούμορ σαρκάζει την κοινωνία της εποχής του συγγραφέα, που είναι εθισμένη όσο και η δική μας, παρά τις πολιτισμικές διαφορές, στον εύκολο πλουτισμό και το χρήμα. Και κάπου εκεί βρίσκεται ο έρωτας, αδυσώπητος και άστοργος, για να εξυψώσει ακόμη περισσότερο την κατάρρευση του ήρωα.

Μαζί της οι ηθοποιοί  Βασιλική Διαλυνά, Κορίνα Θεοδωρίδου, Ιωσήφ Ιωσηφίδης και Αλέξανδρος Τούντας.

Η ιστορία εκτυλίσσεται σε μια μικρή πόλη της Γερμανίας όπου αριστοκράτες, κοινοί θνητοί και απατεώνες επιδίδονται με πάθος στα τυχερά παιχνίδια. Με άκρατο κυνισμό και με σαφείς διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις τζογάρουν χρήματα, ανθρώπους και αισθήματα. Εκεί, σε αυτή τη μικρογραφία της Ευρώπης με τις πολλές γλώσσες, τις διαφορετικές νοοτροπίες και με τις ιδιαιτερότητες κάθε λαού, ο Αλεξέι Ιβάνοβιτς θα παρασυρθεί στη δίνη του αδιέξοδου έρωτα και θα παίξει στη ρουλέτα κάθε ίχνος αξιοπρέπειας.

Ο Παίκτης γράφτηκε σε μια πολύ δύσκολη περίοδο της ζωής του συγγραφέα και εκδόθηκε το 1866. Το 1863 στο καζίνο του Βισμπάντεν ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι χάνει όλα του τα χρήματα. Δέχεται να εξοφλήσει τα χρέη του, παραδίδοντας σε σύντομο χρονικό διάστημα ένα καινούργιο βιβλίο. Τα καταφέρνει, υπαγορεύοντας το κείμενο στη στενογράφο Άννα Σνίτκινα την οποία παντρεύεται λίγο αργότερα. Έτσι , μέσα σε 26 μέρες, γράφτηκε ο Παίκτης, ένα έργο βαθιά ψυχολογικό με έντονα αυτοβιογραφικά στοιχεία, και ένα από τα πιο σημαντικά έργα του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι.

Ο πρωταγωνιστής της παράστασης Ιωσήφ Ιωσηφίδης μιλάει στα «Νέα» για το ρόλο του, τον έρωτα και το τζόγο.

  1. Πώς χειρίζεστε το ρόλο σας;

Ο Αλεξέι Ιβάνοβιτς είναι ένας άνθρωπος που προσπαθεί να επιβιώσει, να ανέλθει κοινωνικά και οικονομικά και κυρίως να κερδίσει την Πωλίνα, τον μεγάλο του έρωτα. Με αφετηρία τον έρωτα λοιπόν και για να πετύχει την κοινωνική και οικονομική του ανέλιξη, ξεκινάει να παίζει στη ρουλέτα. Προσπαθώ ,με τη σκηνοθετική βοήθεια της Σοφίας Καραγιάννη, να παρουσιάσω έναν ήρωα που χάνεται στη δίνη του έρωτα και του παιχνιδιού, που στροβιλίζεται και παρασύρεται από αυτή τη δίνη σε καταστάσεις που δεν είχε γνωρίσει πρωτύτερα.

  1. Ο ήρωας σας μέσα από τον εθισμό του στο τζόγο, πώς μεταμορφώνεται σ’ ένα πλάσμα χωρίς αξιοπρέπεια;

Ο εθισμός σημαίνει και απώλεια ελέγχου. Ο ήρωας από ένα σημείο και μετά μεταμορφώνεται σε ένα πλάσμα που το μόνο που το απασχολεί είναι το γύρισμα της μπίλιας. Ζει μόνο για αυτό και βάζει σε δεύτερη μοίρα ακόμη και το μεγάλο του πάθος, τον έρωτά του, την Πωλίνα. Φτάνει στο σημείο να μην έχει λεφτά, να χρωστάει, να φυλακίζεται, να δουλεύει ως λακές και να ξεφτιλίζεται από οποιονδήποτε συναναστρέφεται.

  1. Ο έρωτάς του είναι ικανός να τον βγάλει από τα δεινά του;

.Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο έρωτάς του είναι το έναυσμα για όλα του τα δεινά. Ξεκινάει να παίζει για την Πωλίνα, εκείνη του δίνει τα λεφτά στο χέρι για να παίξει. Έτσι ξεκινάει το κακό. Βέβαια στο τέλος βλέπουμε ότι μόνο η σκέψη να πάει να τη βρει μπορεί να τον γλιτώσει από τη ρουλέτα. ’Πρέπει να αναστηθώ’, λέει. Θα το κάνει άραγε;

  1. Στην Ελλάδα της κρίσης που ο τζόγος φουντώνει, μια παράσταση σαν τη δική σας πώς μπορεί να λειτουργήσει;

Τζόγος σημαίνει εύκολο χρήμα στο μυαλό του κόσμου. Άρα η οικονομική πίεση στην εποχή μας κάνει κάποιους να ελπίζουν στο εύκολο και γρήγορο κέρδος. Σίγουρα όμως δεν είναι έτσι η πραγματικότητα. Το αντίθετο συμβαίνει με τους παίκτες. Στη σούμα σίγουρα είναι χαμένοι. Μόνο η μπάνκα κερδίζει στο φινάλε. Ελπίζω η παράσταση να τους δείχνει που μπορεί να φτάσει, πως μπορεί να καταντήσει θα έλεγα, ένας εθισμένος σε οποιαδήποτε μορφή τζόγου.

  1. Η κοινωνία του Ντοστογιέφσκι που κυνηγάει τον εύκολο πλουτισμό, πόσο μοιάζει με τη δική μας; Είναι τελικά το θέμα του χρήματος πάνω από πολιτισμικές διαφορές, γλώσσες και κυρίως χρόνο;

Σίγουρα έτσι είναι. Ο συγγραφέας ξέρει πολύ καλά τον ψυχισμό των ανθρώπων. Και όλοι άνθρωποι σε όλες τις εποχές, όποια γλώσσα κι αν μιλούν, έχουν τα ίδια πάθη. Πάντα θα έχουν τα ίδια πάθη και τις ίδιες επιθυμίες. Σε διαφορετικό βαθμό ο καθένας και ανάλογα με το κοινωνικό περιβάλλον και την εποχή του, αλλά τα βασικά χαρακτηριστικά παραμένουν ίδια. Και το χρήμα δυστυχώς, εκτός της πρακτικής του χρησιμότητας, σου δίνει και ‘υπόσταση’, όπως λέει ο Αλεξέι. Δε συμμερίζομαι καθόλου αυτήν την άποψη, αλλά δυστυχώς είναι μια πραγματικότητα. Το βλέπεις καθημερινά. Και βέβαια αν αυτό το χρήμα κερδίζεται εύκολα και γρήγορα, δεν στεναχωρεί καθόλου τους ανθρώπους.

  1. Πώς μέσα από κωμικά στοιχεία, η παράσταση καταφέρνει να θίξει ένα τόσο σοβαρό θέμα όπως είναι αυτό ο εθισμός στο τζόγο;

Η παράσταση και το έργο γενικότερα, δεν ασχολείται μόνο με τον εθισμό στον τζόγο. Αυτό το θέμα είναι το εφαλτήριο για να καταπιαστεί ο συγγραφέας και με άλλα σημαντικά θέματα της ανθρώπινης ύπαρξης .Όπως ο έρωτας ,οι ανθρώπινες σχέσεις, τα ταξικά θέματα της εποχής, το πώς το χρήμα επηρεάζει τα συναισθήματα των ανθρώπων. Όλα αυτά δημιουργούν καταστάσεις τραγικές που στα μάτια ενός τρίτου αποκτούν αστείο μέγεθος. Όταν ένας μεγάλος σε ηλικία (Στρατηγός) είναι ξετρελαμένος με μια κοκότα (Μπλανς) που τον θέλει για τα λεφτά, είναι κωμικοτραγικό. Ο Στρατηγός υποφέρει αλλά η κατάσταση είναι αστεία από μόνη της στο να την βλέπει κάποιος απέξω. Οι καταστάσεις κυρίως δίνουν το κωμικό στοιχείο, καθώς και ο χειρισμός τους από τη σκηνοθέτη και τους ηθοποιούς.

Τελευταία Νέα