Τα βιβλία μάς καλούν να τα δούμε διαφορετικά. Ως έργα τέχνης όπου αναδεικνύεται η πρωταγωνιστική σχέση τους με δημιουργούς, στοχαστές και συλλέκτες. Η παρουσία των βιβλίων μέσα σε εκθέσεις σπάνιων καλλιτεχνικών συνεργασιών, σε νέους τόπους ανάγνωσης, οι ομιλίες για τα μοναδικά βιβλία των καλλιτεχνών ως εικαστικό έργο τους, ακόμη και οι περφόρμανς ανάγνωσης και οι εγκαταστάσεις που συμβαίνουν στην Αθήνα σε χώρους μουσείων, γκαλερί και ιδρυμάτων πολιτισμού συνθέτουν ένα νέο δρομολόγιο για περιπατητική ανάγνωση της πόλης. Και το σύνολο των διαφορετικών καλλιτεχνικών εκδηλώσεων συμβάλλει στην οπτικοποίηση των στοχασμών που εντείνονται από το ξεφύλλισμα των βιβλίων. Για να επιβεβαιώσουν το μότο του Στεφάν Μαλαρμέ: «Κατά βάθος ο κόσμος υπάρχει για να καταλήξει σε ένα βιβλίο».

Προμετωπίδες και σχέδια

Στην οικία του Νίκου Χατζηκυριάκου – Γκίκα (Κριεζώτου 3, Μουσείο Μπενάκη / Πινακοθήκη Γκίκα) η στενή σχέση του ζωγράφου με τον κόσμο των λέξεων και των βιβλίων αναδύεται ως εικονογράφος και σχεδιαστής εκδόσεων μέσα από την έκθεση «Ζωγραφίζοντας για τα βιβλία». Ο Γκίκας δεν περιορίστηκε στη σχεδίαση συνθέσεων, αλλά συχνά συμμετείχε στη συνολική παραγωγή των εκδόσεων, με άποψη για τον σχεδιασμό του εξωφύλλου, τους κατάλληλους μεταφραστές, δουλεύοντας πάνω στα τυπογραφικά δοκίμια και ενσωματώνοντας πρωτότυπα χαρακτικά σε βιβλία και περιοδικά κατά το γαλλικό πρότυπο των πολυτελών εκδόσεων εκτός εμπορίου.

Αντίστοιχα και το Ιδρυμα Γιάννη Τσαρούχη στην κατοικία – μουσείο του Τσαρούχη στο Μαρούσι διοργανώνει την έκθεση «Γιάννης Τσαρούχης: εικονογραφήσεις βιβλίων και τυπογραφία».

Ο Γιάννης Τσαρούχης είχε φιλοτεχνήσει εξώφυλλα βιβλίων, προμετωπίδες, αφίσες και εξώφυλλα προγραμμάτων θεάτρου, εικονογραφήσεις συλλογών πολλών ποιητών ανάμεσα στους οποίους οι Ελύτης, Σεφέρης, Ρίτσος, Καβάφης. Τα έργα του αυτά μαζί με τις φροντισμένες από τον ίδιο εκδόσεις των ημερολογίων της Ιονικής και Εμπορικής Τράπεζας θα παρουσιάζονται στο κοινό από 2 έως 15 Ιουλίου.

Η αποσυσκευασία ενός θησαυρού

Η ιστορία της συλλογής μιας σπάνιας βιβλιοθήκης (3.696 τόμοι) και η διαδρομή της δωρεάς της από το Παρίσι του 1840 στην Ανδρίτσαινα της Πελοποννήσου εκτυλίσσεται στο αίθριο του Μουσείου Μπενάκη της οδού Πειραιώς «Αγαθόφρων – Ο Ατλας του Συλλέκτη».

Η δημιουργική πλατφόρμα WERKRAUM φέρνει κοντά επαγγελματίες από την Αθήνα και τη Ζυρίχη που δραστηριοποιούνται στους χώρους της αρχιτεκτονικής, του θεάτρου και του βιβλίου και επιχειρεί μαζί τους μια μοναδική βιωματική εγκατάσταση για τους κρυμμένους θησαυρούς της γνώσης και το αέναο ταξίδι τους στον χρόνο.

Η βιωματική εγκατάσταση αφηγείται το έργο ζωής του Κωνσταντίνου Αγαθόφρονος Νικολόπουλου (στενού συνεργάτη του Αδαμάντιου Κοραή). Ο οποίος μετά την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους αποφασίζει να δωρίσει στη γενέτειρα του πατέρα του, την Ανδρίτσαινα, μια από τις πιο σπάνιες ιδιωτικές συλλογές της εποχής.

Ο ίδιος τραυματίζεται κατά την συσκευασία των κιβωτίων και υποκύπτει από τέτανο μόνος στο Παρίσι. Τα βιβλία συνεχίζουν ορφανά το ταξίδι τους με το καράβι βρίσκοντας καταφύγιο στα βουνά της Αρκαδίας.

Παράλληλα, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) ανοίγει για πρώτη φορά στο κοινό τον χώρο του αναγνωστηρίου όπου φιλοξενεί την έκθεση «Unpacking My Library».

Ο τίτλος της έκθεσης προέρχεται από το ομώνυμο δοκίμιο του Βάλτερ Μπένγιαμιν «Unpacking My Library. A talk about book collecting» («Αποσυσκευάζω τη βιβλιοθήκη μου. Λόγος για τη συλλεκτική δραστηριότητα»). Και η έκθεση συγκεντρώνει συμμετοχές από δώδεκα καλλιτέχνες από τη συλλογή, το αρχείο και τη βιβλιοθήκη του ΕΜΣΤ, πρόσφατα και ιστορικά έργα καθώς και νέες παραγωγές διερευνώντας καλλιτεχνικές πρακτικές γύρω από ζητήματα του συλλέγειν, διαχείρισης συστημάτων γνώσης και διαμοιρασμού πληροφορίας, ενεργοποίησης μνήμης και επαναπραγμάτευσης της ιστορίας.

Γάντζοι και αλυσίδες

Το Ινστιτούτο Γκαίτε και η πλατφόρμα τέχνης Radio Athènes (Πετράκη 15) οργανώνουν με το «A Book Affair» την πρόσβαση, όπως σημειώνουν, σε μία από τις παλαιότερες μορφές ευχαρίστησης. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας το Ιδρυμα ΔΕΣΤΕ παρουσιάζει την ειδική εγκατάσταση «CodexDESTE» («Κώδικας ΔΕΣΤΕ»). Με το σύνολο των εκδόσεων που συνόδεψαν την εκθεσιακή δραστηριότητα του Ιδρύματος από το 1983 μέχρι σήμερα, καθώς και τη σειρά μονογραφιών για καλλιτέχνες «2000 Words» να παραπέμπει σε έργο τέχνης με μορφή βιβλίου.

Στο Μεταξουργείο

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων εγκαινιάζει σήμερα δύο εικαστικές εκθέσεις, σε επιμέλεια Ντένη Ζαχαρόπουλου, συνδεδεμένες με το βιβλίο, που διαρκούν μέχρι τις 21 Οκτωβρίου. Η πρώτη με τίτλο «Οι έλληνες καλλιτέχνες και το βιβλίο,1914-1964» παρουσιάζει συνεργασίες μεταξύ σημαντικών εικαστικών καλλιτεχνών, σύγχρονων ποιητών και συγγραφέων που συχνά γίνονται ένα και μόνο έργο. Η δεύτερη έκθεση «Το βιβλίο ως έργο τέχνης» αναφέρεται στο βιβλίο ως καθαυτό έργο εικαστικό και εννοιολογικό και όχι ως μέσο εικονογράφησης. Η έκθεση παρουσιάζει μια πολύπλευρη επιλογή από σημαντικά έργα υπό μορφή βιβλίου από ιστορικούς πλέον σύγχρονους καλλιτέχνες από την Ευρώπη και Αμερική, από τον Μαρσέλ Ντισάν ώς το κίνημα της άρτε πόβερα.

Το #TextMe_FluffyLibrary είναι ένα έργο εν εξελίξει στη διάρκεια της χρονιάς το οποίο δημιουργεί η καλλιτέχνις Αντιγόνη Τσαγκαροπούλου στο κτίριο της Atopos CVC (Σαλαμίνος 72) στο Μεταξουργείο. Πρόκειται για μια βιβλιοθήκη – λούτρινη αγκαλιά που δημιουργεί έναν πρωτότυπο χώρο ανάγνωσης. Το κτίριο του Atopos CVC καταλαμβάνεται από ένα γιγαντιαίο, λούτρινο, υβριδικό πλάσμα, το Φλάφι, που κατοικεί εκεί μέσα παρέα με το τερατόμορφο αλφάβητό του. Οι επισκέπτες βγάζουν τα παπούτσια τους στην είσοδο και βουλιάζουν στη γούνινη αγκαλιά του Φλάφι διαβάζοντας ή χαλαρώνοντας μόνοι τους ή αγκαλιά με κάποιον άλλον. Αυτό το χνουδωτό περιβάλλον γίνεται το εργαστήριο παραγωγής ενός αντισυμβατικού παραμυθιού που διηγείται ζητήματα ταυτότητας, φύλου και επαφής.

Τελευταία Νέα