Ο μη μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα (ΜΜΚΠ) είναι ο συχνότερος καρκίνος του πνεύμονα και διακρίνεται σε δύο βασικούς υπότυπους: τον μη πλακώδη και τον πλακώδη. Οι ασθενείς που έχουν εντοπισμένη νόσο στον πνεύμονα ή στους οποίους η νόσος επεκτείνεται και στους λεμφαδένες της σύστοιχης πνευμονικής πύλης, πρέπει να αντιμετωπίζονται χειρουργικά. Αναλόγως με τα ευρήματα της παθολογοανατομικής εξέτασης καθορίζεται η χορήγηση επικουρικής θεραπείας (χημειοθεραπείας, ακτινοβολίας ή συνδυασμού αυτών).

Σε περιπτώσεις τοπικά προχωρημένης νόσου, όπου το νεόπλασμα έχει επεκταθεί στους λεμφαδένες του μεσοθωρακίου, η αντιμετώπιση συνίσταται σε ριζική χημειοακτινοθεραπεία. Πρόσφατα για τους ασθενείς που εμφανίζουν ανταπόκριση της νόσου μετά τη χορήγηση χημειοακτινοθεραπείας έχει εγκριθεί η χορήγηση ανοσοθεραπείας με ντουρβαλουμάμπη για ένα έτος.

Σε ασθενείς με μεταστατική νόσο έχουν συντελεστεί δύο σημαντικές θεραπευτικές εξελίξεις. Η πρώτη αφορά την αναγνώριση συγκεκριμένων μοριακών αλλαγών σε ασθενείς με αδενοκαρκίνωμα πνεύμονα. Οι μεταλλάξεις του γονιδίου EGFR, οι αναδιατάξεις του ALK και του ROS1 και η μετάλλαξη του BRAF θα πρέπει να αναζητούνται σε όλους τους ασθενείς με μεταστατικό αδενοκαρκίνωμα πνεύμονα καθώς πλέον υπάρχουν διαθέσιμες στοχευμένες από του στόματος θεραπείες για καθεμία από αυτές τις μοριακές αλλαγές. Μάλιστα, ένας νέος παράγοντας, η ντακομιτινίμπη παρουσιάστηκε στο πρόσφατο Αμερικανικό Συνέδριο Ογκολογίας (ASCO).

Η δεύτερη εξέλιξη αφορά την εδραίωση της ανοσοθεραπείας (πεμπρολιζουμάμπη, νιβολουμάμπη, ατεζολιζουμάμπη) για τους ασθενείς με μεταστατικό ΜΜΚΠ που δεν έχουν μοριακές αλλαγές. Τα φάρμακα αυτά που διεγείρουν το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς εναντίον του όγκου, αποτελούν πλέον εγκεκριμένη θεραπευτική επιλογή μετά από αποτυχία της χημειοθεραπείας. Ως θεραπεία 1ης γραμμής, η ανοσοθεραπεία με πεμπρολιζουμάμπη αποτελεί την καθιερωμένη αγωγή για τους ασθενείς που εκφράζουν πολύ ισχυρά τον βιοδείκτη PD-L1. Στο πρόσφατο ASCO όμως παρουσιάστηκαν μια σειρά κλινικών μελετών που κατέδειξαν ότι ο συνδυασμός ανοσοθεραπείας και χημειοθεραπείας όπως και ο συνδυασμός ανοσοθεραπευτικών φαρμάκων υπερέχουν της κλασικής χημειοθεραπείας ανεξάρτητα από την έκφραση του δείκτη PD-L1. Με βάση αυτές τις μελέτες, παράγοντες όπως η ιστολογία της νόσου, η ύπαρξη συγκεκριμένων μεταλλάξεων, η έκφραση του PD-L1 αλλά και η χρήση νεότερων βιοδεικτών όπως το φορτίο των μεταλλάξεων θα χρησιμοποιούνται πλέον από τον κλινικό γιατρό για τη βέλτιστη χρήση της ανοσοθεραπείας σε κάθε ασθενή.

Ο Θάνος Δημόπουλος είναι καθηγητής Θεραπευτικής Αιματολογίας – Ογκολογίας, πρύτανης του ΕΚΠΑ