Αναζήτηση
Οσοι άκουγαν τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά πριν από μία εβδομάδα στο Βερολίνο για ένα ήταν σίγουροι: ότι η συμφωνία Αθήνας – Σκοπίων έχει κλείσει. Μένει μόνον η πανηγυρική υπογραφή της από τους πρωθυπουργούς των δύο χωρών.
Το φρένο που τράβηξε το Μαξίμου στις θριαμβολογίες Κοτζιά υπαγορεύεται από τις ανάγκες τακτικής διαχείρισης του Μακεδονικού από τον Πρωθυπουργό για να μη διαλυθεί η κυβέρνησή του. Αλλά επί της ουσίας με την τελευταία επίσκεψή του στο Βερολίνο ο υπουργός Εξωτερικών ολοκλήρωσε τη στροφή 180 μοιρών της κυβέρνησης Τσίπρα έναντι της Γερμανίας που ξεκίνησε με το πολυεργαλείο των πολεμικών αποζημιώσεων και κατέληξε στο κοινό μετερίζι που επιβάλλει η άσκηση ρεάλπολιτικ.
Η τακτική ταύρου σε υαλοπωλείο που ακολουθούσε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ το πρώτο εξάμηνο του 2015 προεξοφλούσε μετωπική σύγκρουση Αθήνας – Βερολίνου. Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, στην πρώτη επίσκεψή του στο Βερολίνο στις 10 Φεβρουαρίου 2015, διαβεβαίωνε τους έλληνες ανταποκριτές ότι θα διεκδικήσει «διακανονισμό του ελληνικού χρέους», με μοχλό πίεσης τις απαιτήσεις πολεμικών επανορθώσεων. Για τον Κοτζιά και τη νέα κυβέρνηση, οι αποζημιώσεις ήταν εργαλείο πολλαπλών χρήσεων: θα το αξιοποιούσε σε πολιτικό, ηθικό και επικοινωνιακό επίπεδο. «Η Γερμανία έχει διαφορετικών ειδών χρέη», έλεγε τότε ο Κοτζιάς, «δεν γίνεται να κατηγορούμαστε εμείς για μπαταχτσήδες, όταν εκείνοι δεν πληρώνουν».
Στο μεταξύ, το ζήτημα των επανορθώσεων έχει μπει στο συρτάρι, από καιρό τώρα δεν υπάρχει ούτε καν ως ανθυποσημείωση στις διμερείς ελληνογερμανικές συναντήσεις. Εμεινε μόνον η δυσπιστία για το Ταμείο του Μέλλοντος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών για τις «μαρτυρικές πόλεις» και το ελληνικό φρένο στο Ελληνογερμανικό Ιδρυμα Νεολαίας, που τέσσερα χρόνια μετά την εξαγγελία του καρκινοβατεί.
Τώρα ο υπουργός Εξωτερικών έχει άλλες έγνοιες: Μακεδονικό, Τουρκία, προσφυγικό και μεταναστευτικό κύμα από την Ασία και την Αφρική. Η ρευστότητα στην Εγγύς και Μέση Ανατολή και οι απειλές από τις γεωστρατηγικές αναδιατάξεις στην εποχή του Τραμπ και του Brexit οδηγούν Αθήνα και Βερολίνο στην ίδια πλευρά του μετώπου.
Αυτός τον οποίο αναζήτησε πρώτο την περασμένη Δευτέρα στο Βερολίνο ο Νίκος Κοτζιάς ήταν ο φίλος από τα παλιά, πρώην υπουργός Εξωτερικών και νυν πρόεδρος της Δημοκρατίας Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ. Τους συνδέει το Πανεπιστήμιο του Μάρμπουργκ, όπου σπούδασαν και οι δύο σε διαφορετικές περιόδους. Στην «ανεπίσημη» συνάντησή τους ενημερώθηκε από πρώτο χέρι από τον Κοτζιά για τη συμφωνία του με τον Ντιμιτρόφ στο Μακεδονικό –ο Σταϊνμάγερ, επί χρόνια επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας, γνωρίζει καλά το πρόβλημα και την περιοχή. Την επόμενη μέρα ακολούθησε η ενημέρωση του νέου υπουργού Εξωτερικών Χάικο Μάας και των συμβούλων της καγκελαρίου Μέρκελ. «Η Γερμανία πάντα βοηθούσε» εξήγησε στους δημοσιογράφους ο Κοτζιάς. «Η γερμανική κυβέρνηση δεν παρεμβαίνει στη διαπραγμάτευση. Αλλά, όταν της το ζητούν, βοηθά εποικοδομητικά και εξισορροπητικά» διευκρίνισε από την πλευρά του ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Μάας.
Πρακτικά αυτό έγινε με την έντονη τηλεφωνική δραστηριότητα της καγκελαρίου Μέρκελ, η οποία δεν περιορίστηκε στα τηλεφωνήματα με τους πρωθυπουργούς Τσίπρα και Ζάεφ, επεκτάθηκε και σε άλλα ονόματα που έχει συγκεντρώσει στην ατζέντα της. «Η Γερμανία ενδιαφέρεται έντονα να σταθεροποιηθεί η περιοχή, ειδικά στην προσφυγική κρίση φάνηκε η ανάγκη να γίνουν περισσότερα για να βοηθηθούν οι χώρες και να υποστηριχθεί η πορεία τους προς την ΕΕ» εξηγεί στα «ΝΕΑ» η Ντανιέλα Σβάρτσερ, διευθύντρια του θινκ τανκ Γερμανική Εταιρεία Εξωτερικής Πολιτικής (DGAP).
To «όνειρο». «Η δουλειά των υπουργών Εξωτερικών τελείωσε» ανακοίνωσε πανηγυρικά ο Νίκος Κοτζιάς στο Βερολίνο, το τελικό βήμα θα το κάνουν οι πρωθυπουργοί των δύο χωρών. Ενώ το Μαξίμου στην Αθήνα ήθελε χαμηλούς τόνους, ο Κοτζιάς στο Βερολίνο μιλώντας στην DGAP εξηγούσε σε ερώτηση διπλωμάτη της ΠΓΔΜ το «όνειρό» του να σφραγιστεί η συμφωνία με μια ωραία γιορτή, κατά προτίμηση σε μια λίμνη που συνδέει τρεις χώρες της περιοχής. Ο νοών νοείτω. Πόσο πιο συγκεκριμένος μπορούσε να γίνει για να πείσει ότι έκλεισε η συμφωνία;
Αλλωστε, η μεγαλύτερη απειλή για την Ελλάδα, όπως εξήγησε ο Κοτζιάς, δεν έρχεται από τον Βορρά. Ερχεται εξ Ανατολών. Η Τουρκία αγοράζει S-400 από τη Ρωσία και υπερσύγχρονα υποβρύχια από τη Γερμανία που δεν προορίζονται φυσικά για χρήση στη Συρία. Στέλνει 600 επιστήμονες στη Ρωσία να ειδικευτούν στα πυρηνικά, ενώ για πυρηνικό εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας χρειάζονται πολύ λιγότεροι, καλλιεργεί σχέσεις με το Πακιστάν που είναι ατομική δύναμη και εξάγει πυρηνική τεχνογνωσία. «Ο Πούτιν ακολουθεί πολιτική απεξάρτησης της Τουρκίας από τη Δύση» σημείωσε ο Κοτζιάς, συμπλέοντας με τους Γερμανούς που φοβούνται τη ρωσική διείσδυση στα Δυτικά Βαλκάνια.
Για τη Γερμανία είχε μόνο μία φράση κριτικής με αφορμή την ιταλική κρίση: «Δεν πρέπει να συμπεριφέρεται υπεροπτικά σηκώνοντας το δάχτυλο». Αλλά τέτοια κριτική κάνει σήμερα και ο τελευταίος γερμανοτσολιάς.
