Αναζήτηση
Ο Ομπάμα δεν θέλει άλλη λιτότητα για τον ελληνικό λαό. Το είπε από τα πρώτα λεπτά της επαφής του με τον Αλέξη Τσίπρα στο Μαξίμου, το επανέλαβε και αργότερα στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε μαζί με τον έλληνα Πρωθυπουργό επιμένοντας στην αναγκαιότητα απομείωσης του ελληνικού δημοσίου χρέους. Ενδεχομένως αν το εκλογικό αποτέλεσμα στην Αμερική ήταν διαφορετικό –εξέλιξη για την οποία δήλωσε ότι δεν αισθάνεται υπεύθυνος –ο απερχόμενος πρόεδρος να ήταν ακόμη πιο γενναιόδωρος σε επίπεδο δηλώσεων προς την ελληνική πλευρά. Ισως και πρωτοβουλιών. «Πήγε πολύ καλά, θα μπορούσε και καλύτερα» σχολίαζε αργότερα ανώτερη κυβερνητική πηγή.
Πάντως, ο πρόεδρος των ΗΠΑ έδωσε στην ελληνική κυβέρνηση αυτό που εκείνη επιθυμούσε από την επίσκεψή του στην Αθήνα: μια δημόσια δήλωση-παρότρυνση στήριξης για το χρέος και συγχρόνως την πεποίθησή του ότι οι πολιτικές λιτότητας δεν μπορεί να συνεχιστούν. «Θα συνεχίσω να δίνω έμφαση στην άποψή μας ότι η λιτότητα από μόνη της δεν μπορεί να φέρει ευημερία. Και αυτό θα είναι σημαντικό σε σχέση με την ελάφρυνση του χρέους και άλλες κατάλληλες στρατηγικές ώστε να βοηθήσουμε τον ελληνικό λαό σε αυτή την περίοδο προσαρμογής» είπε κατά την αντιφώνησή του στο καλωσόρισμα του Πρωθυπουργού.
Το Μέγαρο Μαξίμου έχει κάθε λόγο να αισθάνεται ότι η επίσκεψη Ομπάμα στην Αθήνα ικανοποίησε έναν από τους κεντρικούς στόχους της, στην κατεύθυνση του να προσφέρει μια μορφή στήριξης προς την ελληνική κυβέρνηση. Θεωρητικά το μήνυμα εστάλη και στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που θα αποφασίσουν για την ελάφρυνση του ελληνικού δημοσίου χρέους. Ομως ο πρόεδρος των ΗΠΑ κατά τις συνομιλίες που είχε με τον Αλέξη Τσίπρα φέρεται να υπονόησε ότι θα συζητήσει το συγκεκριμένο ζήτημα με την Ανγκελα Μέρκελ κατά την επίσκεψή του στο Βερολίνο, τον επόμενο σταθμό του τελευταίου ταξιδιού του στην Ευρώπη με την ιδιότητα του πλανητάρχη. «Εμείς δεν του ζητήσαμε να ασκήσει πιέσεις προς τη γερμανική πλευρά» αναφέρουν αρμόδιες κυβερνητικές πηγές. Την ίδια ώρα όμως τονίζουν πως από τις συνομιλίες των δύο πλευρών έγινε αντιληπτό ότι ο Ομπάμα δεν θα αφήσει αναξιοποίητη τη συνάντησή του με τη γερμανίδα καγκελάριο και θα της μιλήσει για όλα τα θέματα που συνδέονται με την οικονομική κρίση στην Ελλάδα. Το περιέγραψε άλλωστε στις δηλώσεις του λέγοντας πως προτίθεται να προσφέρει τις συμβουλές του και τη γνώμη του στους Βορειοευρωπαίους. «Είναι πολύ δύσκολο να καταστρώσει κανείς μια πραγματικά αναπτυξιακή στρατηγική χωρίς να συνδυάζεται αυτό με ελάφρυνση του χρέους. Κι αυτό είναι πολιτικό ζήτημα» σημείωσε ο Ομπάμα, αναγνωρίζοντας ωστόσο πως «κάποιες κυβερνήσεις του Βορρά έχουν τη δική τους πολιτική, τους δικούς τους πολιτικούς σκοπούς, πολίτες και ψηφοφόρους και πολλές φορές δείχνουν μεγάλη διστακτικότητα όσον αφορά την ελάφρυνση του χρέους».
ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ. Ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας όταν ρωτήθηκε αν ο Ομπάμα έχει πιθανότητα να πείσει τη Μέρκελ για το χρέος είπε ότι αισθάνεται αισιόδοξος για δύο λόγους. Ο πρώτος λόγος είναι ότι είναι μια γερμανίδα πολιτικός και οι γερμανοί επιμένουν ότι οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται, άρα πρέπει να τηρηθεί η συμφωνία με την Ελλάδα που έχει αποδείξει την αποφασιστικότητά της –όπως είπε –να προχωρήσει σε γενναίες και δύσκολες μεταρρυθμίσεις. Ο δεύτερος λόγος σχετίζεται με το γεγονός πως γνωρίζει τη Μέρκελ καλά και μάλιστα συνδέθηκαν πολύ το διάστημα της μεγάλης προσφυγικής κρίσης, κάτι που τον βοήθησε να διαμορφώσει τη γνώμη ότι είναι μια πολιτικός με αίσθημα ευθύνης απέναντι στην Ευρώπη και όχι μόνο απέναντι στη Γερμανία και στο εσωτερικό του κόμματος της.
Λίγο νωρίτερα ο έλληνας Πρωθυπουργός ενώπιον του Ομπάμα είχε θυμίσει πως το 1953 η διεθνής κοινότητα επιχειρώντας να αποφύγει ιστορικά λάθη με τη βοήθεια και στήριξη των ΗΠΑ ρύθμισε το χρέος της ηττημένης μεταπολεμικά Γερμανίας συνδέοντάς το με ρήτρα ανάπτυξης.
Πάντως ο Πρωθυπουργός δεν παρέλειψε να αναγνωρίσει δημόσια τον ρόλο και τη συνεισφορά του προέδρου Ομπάμα τις κρίσιμες ώρες του καλοκαιριού του 2015, μιλώντας για την ηθική και πολιτική στήριξη που όπως ανέφερε «παρείχε στην κυβέρνησή μου στην προσπάθεια να υπάρξει θετική διέξοδος». Ο Μπαράκ Ομπάμα, από την πλευρά του, συνεχάρη ακόμη μία φορά τον Αλέξη Τσίπρα και την κυβέρνησή του όπως και τον ελληνικό λαό, «που κατάφεραν να προχωρήσουν μπροστά σε μια τόσο δύσκολη διαδικασία». Εξέφρασε μάλιστα την ελπίδα του «ότι με δεδομένη την ανάπτυξη που είδαμε φέτος, μπορούμε να χτίσουμε την πρόοδο».
ΔΥΟ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, στο Μέγαρο Μαξίμου έγιναν δύο διαδοχικές συναντήσεις. Στην πρώτη διάρκειας περίπου 35 λεπτών συμμετείχαν οι Τσίπρας και Ομπάμα καθώς και τέσσερις εκπρόσωποι για κάθε πλευρά. Από την ελληνική κυβέρνηση ήταν παρόντες οι Νίκος Παππάς, Ευκλείδης Τσακαλώτος, Νίκος Κοτζιάς και Βαγγέλης Καλπαδάκης. Το μεγαλύτερο μέρος της συνάντησης επικεντρώθηκε στο ζήτημα της διευθέτησης του ελληνικού χρέους, ενώ οι συζητήσεις επεκτάθηκαν στο Μεταναστευτικό και στο Κυπριακό.
Η ελληνική κυβέρνηση επέμεινε ότι πρέπει να τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης τονίζοντας, σύμφωνα με πληροφορίες, ότι «δεν πρέπει να μπουν αχρείαστα εμπόδια», δηλαδή αξιώσεις οι οποίες δεν περιλαμβάνονται στη συμφωνία με τους δανειστές. Ο Αλέξης Τσίπρας ενημέρωσε τον Μπαράκ Ομπάμα πως το διάστημα 26 – 27 Νοεμβρίου θα πρέπει να ολοκληρωθεί το Stuff Level Agreement ανάμεσα στους εκπροσώπους της κυβέρνησης και των θεσμών, ούτως ώστε στο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου να καταγραφεί η πρόοδος και να εξειδικευτούν τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος με στόχο να προσδιοριστούν και τα μεσομακροπρόθεσμα.
Από τη συνάντηση με τον Μπαράκ Ομπάμα το Μέγαρο Μαξίμου εμφανίζεται να αξιολογεί ως ιδιαίτερα σημαντική τη διαφοροποίηση των δηλώσεών του για το ελληνικό χρέος, καθώς πρώτη φορά ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν αξίωσε μεταρρυθμίσεις –στη σημασία των οποίων επέμεινε ούτως ή άλλως –αλλά συνέδεσε τη λύση για το χρέος με την αναγκαιότητα να τερματιστεί η λιτότητα.
Στη δεύτερη συνάντηση των δύο αντιπροσωπειών με τη συμμετοχή επιχειρηματιών συζητήθηκαν ζητήματα επενδύσεων και οι δυνατότητες για start up των επιχειρήσεων. Ειδικά για το θέμα των επενδύσεων η κυβέρνηση αναφέρει ότι σχετικά project έχει καταρτίσει η αμερικανική πρεσβεία. Εξετάστηκαν επίσης ζητήματα που αναβαθμίζουν τον ρόλο της Ελλάδας στον ενεργειακό τομέα όπως οι αγωγοί φυσικού αερίου TAP και ΙGB, η αναβάθμιση του τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Ρεβυθούσα και η σχεδιαζόμενη πλωτή μονάδα αποθήκευσης και επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη.
Στη συγκεκριμένη σύσκεψη υπήρξε σύντομος διάλογος του Μπαράκ Ομπάμα με τον νέο υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης Δημήτρη Παπαδημητρίου όπως και με τον υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννη Μουζάλα.
ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ. Στη συνάντηση Τσίπρα – Ομπάμα έγινε συζήτηση και για το Κυπριακό, καμία ωστόσο αναφορά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Κυβερνητικές πηγές ανέφεραν ότι δεν ασκήθηκε πίεση προς την ελληνική πλευρά για άμεση επίλυση του Κυπριακού. Ο αμερικανός πρόεδρος όταν ρωτήθηκε εμφανίστηκε σχετικά αισιόδοξος για τη δυνατότητα διευθέτησης του προβλήματος στη βάση δίκαιης και βιώσιμης λύσης, στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ αλλά και της ιδιότητας της Κύπρου ως μέλους της ΕΕ. «Εκφράσαμε τη στήριξή μας στις εξαιρετικά κρίσιμες σημαντικές δικοινοτικές συνομιλίες που διεξάγονται. (…) Οι συνομιλίες φέρνουν την ελπίδα, αλλά απαιτούν και εξαιρετική προσοχή στην κρίσιμη φάση που βρίσκονται, καθώς καίρια θέματα παραμένουν ανοιχτά» δήλωσε ο Αλέξης Τσίπρας και σημείωσε ότι το Κυπριακό είναι διεθνές και όχι διμερές πρόβλημα παράνομης εισβολής και κατοχής του βόρειου τμήματος της Κύπρου. Ο Πρωθυπουργός θα έχει μάλιστα σήμερα στις 18.30 συνάντηση με τον κύπριο πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ τόνισε πως «είμαστε προσηλωμένοι στην εξεύρεση δίκαιης και βιώσιμης λύσης» για να προσθέσει ότι «θέλουμε μια λύση που να εξασφαλίζει ισοτιμία».
Εκτενής αναφορά υπήρξε κατά τις συνομιλίες και στο Μεταναστευτικό: η αμερικανική πλευρά εμφανίζεται πρόθυμη να βοηθήσει την Ελλάδα με οποιονδήποτε τρόπο σε αυτό το ευαίσθητο θέμα. Ο πρόεδρος Ομπάμα στις δηλώσεις του κατέθεσε την εκτίμησή του για τη συμπόνια που έδειξε ο ελληνικός λαός προς τους πρόσφυγες όπως και τη δέσμευσή του να συνδράμουν οι ΗΠΑ την Ελλάδα στην υλοποίηση των προγραμμάτων που μείωσαν τις προσφυγικές ροές. Μάλιστα ευχαρίστησε προσωπικά και τον Αλέξη Τσίπρα για τη συμμετοχή του στη Σύνοδο Κορυφής του ΟΗΕ για το Προσφυγικό, κατά την οποία έδωσε έμφαση στην ανάγκη συνεργασίας με τα Ηνωμένα Εθνη και άλλους οργανισμούς ώστε να βοηθηθούν οι άνθρωποι που βρίσκονται σε τεράστια ανάγκη.
