Πίσω από τη μονομαχία της Βουλής για τα θέματα Παιδείας κρύβονται ή γίνονται αισθητά τα υλικά που θα συναρμολογήσουν τα ρεύματα του προσεχούς μέλλοντος. Σήμερα που ο Τσίπρας κυβερνάει με τον Καμμένο και ο φιλελεύθερος Μητσοτάκης αναδιπλώνεται υπέρ της Εκκλησίας, η οριστική αποτύπωση των δύο ρευμάτων δεν θα είναι μια απλή υπόθεση.

Μέρος των ελίτ επέλεξε τη δεκαετία του ’90 να συγκροτήσει ένα αφήγημα συνεκτικό των νέων κοινωνικών τότε ηγεμονιών. Γρήγορα αυτό διαπότισε και τα μεσαία στρώματα που πάντοτε καθορίζουν κυρίαρχα τα πράγματα. Ο «εκσυγχρονισμός» διαπέρασε όλους τους πολιτικούς χώρους (από ΟΑΚΚΕ μέχρι Συνασπισμό και από τον ΟΠΕΚ μέχρι τον Στέφανο Μάνο). Και με αφετηρία τις αναλύσεις Νικηφόρου Διαμαντούρου δεν στεκόταν απλώς στην «καθυστέρηση» της αστικής ολοκλήρωσης. Εβαζε και τις υποτελείς τάξεις προ των ευθυνών τους.

Τα ρεύματα βέβαια παραμένουν ρεύματα, αν δεν έχουν πολιτική εφαρμογή. Εχει ενδιαφέρον πως το ρεύμα του εκσυγχρονισμού προέκυψε περισσότερο ως απάντηση στο μεταπολιτευτικό ηγεμονικό ΠΑΣΟΚ. Και ακόμη πιο ενδιαφέρον πως προέκυψε ως παράγωγο του ίδιου κόμματος. Παρότι φορείς του υπήρχαν και έξω από αυτό.

Αν σήμερα ζούμε τον πρώτο κύκλο ενός αριστερού κυβερνητικού αφηγήματος, σίγουρα άμεσα θα έχουμε και τα παράγωγά του. Λέμε άμεσα αφού ο χρόνος δεν τρέχει όπως το ’80 ή το ’90. Και άρα, ακόμη και αν ολοκληρωθεί η θητεία του ΣΥΡΙΖΑ ομαλά (δηλαδή με εκλογές το 2019), το νέο ρεύμα ήδη βρίσκεται στα σκαριά. Θα το έχετε ακούσει ήδη ή ενδεχομένως θα έχετε διαβάσει τους νέους ορισμούς του. «Προοδευτικός μεταρρυθμισμός» λέγεται και ήδη αποτελεί την έννοια που απασχολεί τον δημόσιο λόγο. Στις ίδιες τις λέξεις που ορίζουν τον παραπάνω όρο κρύβεται μια βασική παραδοχή: οι μεταρρυθμίσεις είναι αναγκαίες. Το κράτος πάσχει. Αλλά οι τομές θα πρέπει να είναι προστατευτικές των υποτελών τάξεων. Αν ο εκσυγχρονισμός έβγαινε επιθετικά υπερασπίζοντας τους μεσαίους, το νέο ρεύμα θα εμφανιστεί αμυντικό για τους φτωχούς.

Παράλληλα, η χτεσινή κουβέντα για την Παιδεία και την Εκκλησία μπορεί να καδραριστεί απλώς στο πεδίο της μικροπολιτικής. Είχε όμως στοιχεία του νέου εγχειρήματος. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίσει τη μάχη με την Εκκλησία θα έχει ένα παραπάνω όπλο για να δώσει έναν τόνο νέου αφηγήματος με προοπτική μετά τα Χριστούγεννα του 2016. Δεν θα έχει τόσο σημασία αν το ίδιο αυτό κόμμα θα είναι ο φορέας του νέου ρεύματος ή θα αποτελέσει το όπλο μιας πτέρυγάς του. Οχι παράδοξα, ο λαϊκισμός με τη σειρά του θα ανανεωθεί απ’ τα δεξιά του συστήματος.

Τελευταία Νέα