Είναι η τελευταία «καινοτομία» που έρχεται από την Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν: η συντηρητική και πατριαρχική ερμηνεία κάποιων λέξεων στο νέο λεξικό της τουρκικής γλώσσας –ή μάλλον η πλήρης διαστρέβλωση του νοήματός τους. Το λεξικό είναι έργο του Ινστιτούτου της Τουρκικής Γλώσσας και επομένως πέρα για πέρα επίσημο. Εκεί μαθαίνει κανείς λοιπόν ότι «βρώμικες» είναι και οι γυναίκες σε έμμηνο ρύση. Αυτή είναι η λέξη «kirli». Που, εντάξει, σημαίνει «αυτός που δεν είναι καθαρός». Σημαίνει όμως και «αυτός που καταπατά τις αξίες της κοινωνίας».

Το λεξικό έγινε στόχος επικρίσεων από τις γυναικείες οργανώσεις, οι οποίες αντέδρασαν με ένα κείμενο διαμαρτυρίας που κυκλοφόρησε τόσο στην Τουρκία όσο και στο εξωτερικό. Δεν είναι η πρώτη φορά πάντως που το τουρκικό ινστιτούτο κατηγορείται για σεξισμό. Σκοπός του ινστιτούτου –υποτίθεται –είναι η προάσπιση μιας γλώσσας ουραλοαλταϊκής καταγωγής, δηλαδή πολύ παλιάς. Αυτό που προκύπτει, όμως, είναι μια «νεογλώσσα οργουελικής υφής» όπως σημειώνει η ιταλική «Ρεπούμπλικα». Αλλο παράδειγμα; Η λέξη «musait» είναι μια τουρκική λέξη αραβικής καταγωγής που σημαίνει «διαθέσιμος». Και τι σημαίνει διαθέσιμος; Δεν είναι μόνο αυτός που μπορεί να χρησιμοποιηθεί όταν χρειαστεί. «Διαθέσιμη» είναι και «η γυναίκα που φλερτάρει» και που «μπορεί να φλερτάρει εύκολα».

«Δεν μπορούν να είναι «διαθέσιμοι» και οι άνδρες;» διερωτάται στο facebook μια ομάδα που ονομάζεται Συλλογικότητα των φεμινιστριών της Κωνσταντινούπολης. Ο πρόεδρος της Ενωσης για την Τουρκική Γλώσσα Μουσταφά Κατσαλίν απαντά ότι «διαθέσιμος» είναι ένας όρος που μπήκε στο λεξικό το 1983. Στο κείμενο διαμαρτυρίας, ωστόσο, ένα από τα αιτήματα είναι ακριβώς αυτό: η ερμηνεία αυτή να αναθεωρηθεί καθώς το φλερτ είναι κάτι που κάνουν και τα δύο φύλα και όχι μόνο οι γυναίκες. Το ινστιτούτο δέχεται εξάλλου βολές και για μια άλλη ερμηνεία, η οποία συνδέει έναν κακό άνδρα ή γυναίκα με τη λέξη «πόρνη». Ενώ στο στόχαστρο –γράφει η ιταλική εφημερίδα –έχουν μπει και άλλες λέξεις.

Το «ξέπλυμα» της γλώσσας

Το Ινστιτούτο της Τουρκικής Γλώσσας δημιουργήθηκε το 1932. Τις δεκαετίες του 1930 και του 1940 ασχολήθηκε με την αντικατάσταση εκείνων των λέξεων που είχε αφομοιώσει η τουρκική γλώσσα την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από τα αραβικά, τα περσικά, τα ελληνικά και τα γαλλικά.

Τελευταία Νέα