Διαπραγμάτευση:Ζήσε, Μάη μου, να φας σκληρά μέτρα

Μπορεί η βόμβα που έσκασε στις αρχές της εβδομάδας να ήταν τα πρόσθετα μέτρα σε αναμονή 3 δισ. ευρώ που ζήτησε το ΔΝΤ σε περίπτωση δημοσιονομικού εκτροχιασμού, αλλά στην πραγματικότητα αυτό που θα κρίνει τη διαπραγμάτευση θα είναι το περιεχόμενο του αρχικού πακέτου των 5,4 δισ. ευρώ, μεταδίδουν πηγές από Ουάσιγκτον και Ευρώπη. Αυτό το πακέτο είναι που οι δανειστές θέλουν να περιέχει αποτελεσματικά, δηλαδή σκληρά, μέτρα και όχι μέτρα «Μίκι Μάους», όπως τα είχε ονομάσει ο Πολ Τόμσεν στην περίφημη συνομιλία του με την Ντέλια Βελκουλέσκου που διέρρευσε μέσω Wikileaks.

Ηδη χθες το στίγμα έδωσε υψηλόβαθμος αξιωματούχος της ευρωζώνης που είπε ότι η πρόταση της Ελλάδας για το Ασφαλιστικό διαφέρει σημαντικά από αυτά που περιμένουν οι θεσμοί. Την ίδια ώρα ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος δήλωνε ότι περικοπές δεν πρόκειται να γίνουν. Τα αποτελέσματα εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2015, που ανακοινώνονται σήμερα και θα δείχνουν ότι το ΔΝΤ έπεσε για μία ακόμη φορά πολύ έξω στους υπολογισμούς του, είναι μια ευκαιρία, επισημαίνουν οικονομικοί παράγοντες, να κλείσει η κυβέρνηση τη διαπραγμάτευση, αποφεύγοντας ενδεχομένως την ψήφιση των πρόσθετων μέτρων. Σημειώνεται ότι αντί για πρωτογενές έλλειμμα 0,6% του ΑΕΠ που έβλεπε το ΔΝΤ, ο προϋπολογισμός έκλεισε, σύμφωνα με πληροφορίες, με πρωτογενές πλεόνασμα 0,6% του ΑΕΠ. Ο ίδιος ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ είπε χθες σε συνέντευξή του στο πρακτορείο MNI και στο Euro2day ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται μέτρα έκτακτης ανάγκης και ότι τα στοιχεία της Eurostat θα δικαιώσουν τη θέση του. Αυτή δεν είναι πρόταση της Κομισιόν, είπε.

Ωστόσο, δεν βλέπουν όλοι στην Ευρώπη το θέμα υπό το ίδιο πρίσμα. Ο υψηλόβαθμος αξιωματούχος της ευρωζώνης που μίλησε σε δημοσιογράφους υποβάθμισε τη σημασία των στοιχείων της Eurostat και υποστήριξε ότι για να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση πρέπει η κυβέρνηση να ψηφίσει και το πρόσθετο πακέτο, χωρίς πάντως να το εφαρμόσει. Στη συνέχεια, είπε, θα γίνει η ρύθμιση του χρέους και μετά η εκταμίευση. Σε κάθε περίπτωση, για να κλείσει γρήγορα η αξιολόγηση και μάλιστα χωρίς πρόσθετα μέτρα, η κυβέρνηση πρέπει να αλλάξει τώρα το μείγμα των μέτρων 5,4 δισ. ευρώ που προτείνει, ώστε να είναι αυτά πιο πειστικά.

ΠΕΡΙΚΟΠΕΣ ΔΑΠΑΝΩΝ. Το βασικότερο, όπως επισημαίνουν πηγές που γνωρίζουν το σκεπτικό των δανειστών, είναι να δώσει έμφαση η κυβέρνηση στις περικοπές δαπανών, δηλαδή κυρίως στις συντάξεις, όπου όλοι συμφωνούν –Κομισιόν, ΕΚΤ και ΔΝΤ –ότι είναι το μεγάλο αγκάθι, αλλά και στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων.

Η κυβέρνηση, όμως, επιμένει στη λογική των κόκκινων γραμμών. Ακόμη και ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο οποίος τάσσεται σαφώς υπέρ της γρήγορης ολοκλήρωσης της αξιολόγησης, ώστε να πάρει σειρά η ρύθμιση του χρέους, έχει εμφανιστεί με αδιαπραγμάτευτες θέσεις, λένε πηγές των δανειστών.

Ετσι, χθες, ενώ έκλεισε η αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ από το 23% στο 24% (επιφέροντας μεγάλες επιβαρύνσεις σε όλες τις κοινωνικές ομάδες), παρέμεινε η μεγάλη διαφορά στο θέμα του αφορολογήτου, με τον Τσακαλώτο να επιμένει στα 9.100 ευρώ, το ΔΝΤ να τάσσεται υπέρ των 8.182 ευρώ και την Κομισιόν να εισηγείται συμβιβασμό με σταδιακή μείωσή του από το ένα στο άλλο όριο σε διάστημα τριετίας. Πολύ περισσότερο ανυποχώρητα εμφανίζονται άλλα στελέχη της κυβέρνησης και το περιβάλλον του Μεγάρου Μαξίμου, στο οποίο η ρύθμιση του χρέους έχει χάσει την πολιτική γοητεία της, καθώς έχει αποκλεισθεί το κούρεμα.

Η άποψη των συγκεκριμένων στελεχών του Μαξίμου είναι ότι η κυβέρνηση δεν έχει λόγο να κάνει πίσω στις κόκκινες γραμμές της και να υποστεί πολιτικό κόστος χωρίς το όφελος μιας γενναιόδωρης ρύθμισης του χρέους. Κοντά στη λογική αυτή εμφανίζεται το τελευταίο διάστημα και ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης, ο οποίος κρατά ανοιχτό το θέμα των κόκκινων δανείων.

ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΕΙΣ. Σε κάθε περίπτωση, η διαπραγμάτευση περιπλέκεται από τις διαφοροποιήσεις αυτές στο εσωτερικό της κυβέρνησης, οι οποίες προστίθενται στη διάσταση απόψεων μεταξύ των δανειστών, συγκεκριμένα μεταξύ ΔΝΤ και Κομισιόν. Ετσι, τελευταία, ως χρόνος πιθανής ολοκλήρωσης αναφέρεται το τέλος Μαΐου, ίσως και αρχές Ιουνίου.

Οι δανειστές συμφωνούν, πάντως, μεταξύ τους ότι ακόμη κι αν η κυβέρνηση πετύχει το πρωτογενές πλεόνασμα του 3,5% του ΑΕΠ το 2018, αυτό δεν θα είναι βιώσιμο μακροπρόθεσμα. Εν τέλει, δηλαδή, έστω και σιωπηρώς, οι περισσότεροι συντάσσονται με το ΔΝΤ στην άποψη ότι μια ρύθμιση του χρέους είναι αναπόφευκτη, αργά ή γρήγορα. Βεβαίως, ο Σόιμπλε και ορισμένα άλλα κράτη-μέλη θέλουν πρώτα να εξασφαλίσουν ότι η Ελλάδα θα πάρει τα σκληρά μέτρα που οι ίδιοι –σε πολλές περιπτώσεις –έχουν υποστεί.

Ωστόσο, οι πηγές εκτιμούν ότι αν κλείσει η αξιολόγηση με ικανοποιητικό τρόπο, θα ξεκινήσει η συζήτηση για το χρέος. Αλλωστε, ήδη έχουν γίνει τα πρώτα βήματα. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας επιβεβαίωσε χθες ότι εξετάζει διάφορους τρόπους για την ελάφρυνση του χρέους. Το Reuters μάλιστα μετέδωσε ότι σε αυτούς περιλαμβάνεται όχι μόνο η παράταση του χρόνου αποπληρωμής του, αλλά και το πάγωμα των επιτοκίων στα σημερινά χαμηλά επίπεδα. Κάτι που αποτελεί βασικό στόχο της ελληνικής πλευράς. Αργότερα, όμως, ο ESM διέψευσε αυτή την εκδοχή.