Τον Ουμπέρτο Εκο τον γνώρισα στη Φλωρεντία, αρχές της δεκαετίας του ’70. Παρακολουθούσα ελεύθερα το μάθημά του στο πανεπιστήμιο. Ερχόταν κάθε εβδομάδα από την Μπολόνια, όπου ήταν η βάση του. Τότε ήταν άγνωστος ακόμα στους πολλούς και, βέβαια, νέος. Μετά το μάθημα μας έδινε ραντεβού στο γωνιακό μπαρ στην πιάτσα Σαν Μάρκο. Εκεί αγόρευε, έλεγε ανέκδοτα, άκουγε τους φοιτητές κι έπινε γκράπα. Ειρωνικός κατήγορος των κολονέλων στην Ελλάδα, τους αποκαλούσε pupazzi (μαριονέτες). Επειτα από χρόνια έγινε γνωστός διεθνώς, ως μια πολυσχιδής πνευματική προσωπικότητα, ένας πραγματικός διανοούμενος, με παρεμβάσεις στην καθημερινή ζωή.

Ο Εκο ήταν φανατικός ευρωπαϊστής. Ο θάνατός του συνέπεσε με σημάδια υποχώρησης της ευρωπαϊκής πορείας. Η Αγγλία του Κάμερον επιδιώκει μεθοδικά να είναι η εξαίρεση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, το δε αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος μπορεί να εξελιχθεί σε μπούμερανγκ, κυρίως αν οι φλεγματικοί Βρετανοί ψηφίσουν προτάσσοντας το θυμικό τους! Από την άλλη, οι πρώην χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού, κλεισμένες χρόνια μέσα σε τείχη, υψώνουν τώρα δικά τους τείχη, προκειμένου να μην περνούν πρόσφυγες, ενώ στέλνουν τους πολίτες τους κατά χιλιάδες σε όλη την Ευρώπη! Δεν απαιτούν, έχουν την αξίωση να επιβάλουν!

Η ΕΕ φαντάζει αδύναμη, η κάθε χώρα κοιτάζει τον εαυτό της αγνοώντας την κοινή μοίρα.

Τα οικονομικά δεν πάνε καλά, η κρίση αγγίζει κι αυτήν ακόμα τη Γερμανία. Η λιτότητα εγκαθίσταται παντού. Γαλλία, Ιταλία απαιτούν οικονομική χαλαρότητα στις υποχρεώσεις τους. Λείπουν το ισχυρό κέντρο και οι εμπνευσμένοι ηγέτες.

Εγραφε ο Εκο: «Ειδικά τώρα, ως Ευρωπαίοι οφείλουμε να ενωθούμε πραγματικά και σε βάθος, πριν η κρίση τα διαλύσει όλα». Οταν του προέβαλλαν την ευρωπαϊκή πολυγλωσσία, απαντούσε: «Υπάρχει ένα μικρό κράτος όπου ομιλούνται τέσσερις γλώσσες (Ελβετία), σας πληροφορώ ότι επικοινωνούν μια χαρά». Απέναντι στους αντίθετους ήταν καυστικός: «Οι αρνητές της ΕΕ έχουν απλώς έλλειψη κουλτούρας, μνήμης και ταυτότητας».

Η ΕΕ λοξοδρόμησε τα τελευταία χρόνια. Δείχνει να χάνει το όραμά της, να ξεχνά την αιτία ύπαρξής της. Τα παιχνίδια του χρήματος υποκατέστησαν κάθε άλλη αξία. Το ακατανόητο άνοιγμα προς Ανατολάς (χάριν τρίτων) τώρα πληρώνεται. Η ΕΕ σήμερα έχει ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλιών ενίσχυσης του αρχικού ευρωπαϊκού σχεδιασμού.

Ο Εκο ήταν υπόδειγμα ευρωπαίου πολίτη. Η ΕΕ, για να έχει μέλλον, οφείλει να είναι αντάξια των λαμπρών μυαλών που ανέδειξε και την ανέδειξαν.

Ο Τηλέμαχος Χυτήρης είναι πρώην υπουργός

Τελευταία Νέα