Νέος νόμος για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων με τον οποίο θα μπαίνουν αυστηροί περιορισμοί για την υπαγωγή ενός κτίσματος στις διατάξεις του ανάλογα με τις υποδομές κάθε περιοχής και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κτίσματος αναμένεται να διαδεχθεί τον ισχύοντα. Σε αυτόν μπορούν ακόμη να υπαχθούν όσοι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων ενδιαφέρονται έως και τις 8 Φεβρουαρίου.

Ο νέος νόμος για τα αυθαίρετα, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, θα κινείται σε διαφορετική κατεύθυνση από τον ισχύοντα, στον οποίο έχουν ήδη ενταχθεί 930.537 αυθαίρετα. Εκτιμάται ότι έχουν τακτοποιηθεί περίπου τα μισά αυθαίρετα.

Το στοιχείο που θα διαφοροποιεί τον υπό σύνταξη νόμο από τον ισχύοντα είναι ότι πλέον σε κάθε περιοχή θα τακτοποιείται συγκεκριμένος αριθμός αυθαιρέτων που θα ορίζεται βάσει κριτηρίων και παραμέτρων. Οι υποδομές και τα δίκτυα σε συνδυασμό με τον δομημένο χώρο θα καθορίζουν τον αριθμό αυθαιρέτων που θα μπορούν να τακτοποιούνται σε κάθε περιοχή ή δήμο. Ετσι, κανείς δεν ξέρει πόσα από τα περίπου ένα εκατομμύριο ατακτοποίητα κτίσματα θα μπορέσουν τελικά να υπαχθούν στον νέο νόμο, συνεπώς, ορισμένοι ιδιοκτήτες ενδεχομένως να έχουν τώρα την τελευταία τους ευκαιρία.

Οπως χαρακτηριστικά λένε πηγές που επεξεργάζονται τον νόμο, «ο σχεδιασμός που αναπτύσσεται είναι η τακτοποίηση των αυθαιρέτων να εξαρτάται από τη φέρουσα ικανότητα μιας περιοχής». Οι ρυθμίσεις του νέου νόμου αναμένεται να είναι ιδιαίτερα αυστηρές για τα κτίσματα που δεν θα πληρούν τους όρους σε βαθμό που να καθίσταται ασύμφορη η τακτοποίηση γιατί είτε τα πρόστιμα είτε η εισφορά σε γη θα είναι πολύ μεγαλύτερα.

Οι συνολικές εισπράξεις από τις έως τώρα τακτοποιήσεις αυθαιρέτων αναμένεται να φθάσουν τα 3,3 δισ. ευρώ (1,5 δισ. έχει ήδη εισπραχθεί και απομένει προς είσπραξη 1,8 δισ.).

Από το υπουργείο Περιβάλλοντος ξεκαθαρίζουν ότι δεν πρόκειται να θιγούν από τις ρυθμίσεις του νέου υπό κατάρτιση νόμου όσοι από τους ιδιοκτήτες έχουν ήδη υποβάλει αιτήσεις και φακέλους για τακτοποίηση. Αυτή τη στιγμή στο υπουργείο γίνονται σχεδιασμοί επί χάρτου και μελετούν όλες τις εισηγήσεις από τις υπηρεσίες προκειμένου να πάρουν οριστικές αποφάσεις. Ενα από τα θέματα που έχουν τεθεί είναι τι θα γίνει από τις 8 Φεβρουαρίου που λήγει η προθεσμία για την υπαγωγή των αυθαιρέτων στον ισχύοντα νόμο μέχρι την άνοιξη οπότε αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή ο νέος.

Αλλαγές στα πρόστιμα. Σύμφωνα με πληροφορίες, για όσους ιδιοκτήτες δεν έχουν σπεύσει ακόμη να τακτοποιήσουν τα αυθαίρετά τους προβλέπονται αλλαγές στον τρόπο καταβολής των προστίμων. Προκειμένου να σπεύσουν όσο γίνεται περισσότεροι ιδιοκτήτες προς τακτοποίηση ώς τις 8 Φεβρουαρίου, οι εισηγήσεις των υπηρεσιών του υπουργείου Περιβάλλοντος προκρίνουν διαφοροποίηση στα πρόστιμα ανάμεσα σε αυτούς που αποδεδειγμένα μπορούν να πληρώσουν και στους ιδιοκτήτες που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα. Για την πρώτη κατηγορία η πρόταση είναι να επιβληθούν αυστηρά πρόστιμα εφόσον διαπιστώνονται καθυστερήσεις στην αποπληρωμή. Και για τα οικονομικά αδύναμα οικονομικά στρώματα, η εισήγηση είναι να υπάρχει μια καταρχήν μείωση προστίμων και ώς την εφαρμογή του νέου νόμου να αρχίσουν και εδώ οι αυξήσεις.

Ωστόσο, δεν ξεκαθαρίζεται πότε θα αρχίσουν να επιβάλλονται πρόστιμα με αυτήν τη λογική. Το επόμενο διάστημα αναμένεται να διασαφηνιστεί αυτό με τροπολογία σε ένα από τα νομοσχέδια του υπουργείου Περιβάλλοντος (δασικοί χάρτες, δασικοί συνεταιρισμοί) που θα κατατεθεί άμεσα στη Βουλή. Ο προγραμματισμός του υπουργείου προβλέπει ότι ο νέος νόμος για τα αυθαίρετα θα τεθεί σε εφαρμογή μαζί με τον νέο νόμο για την πολεοδομική και χωροταξική μεταρρύθμιση. Σε ό,τι αφορά τον τελευταίο, θα είναι επί της ουσίας ένας «υπερνόμος» που έχει ήδη πάρει, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου, την έγκριση και από τους δανειστές.

Η βασική διαφορά από τον ισχύοντα (Ν. 4269/2014) είναι ότι πλέον τα ειδικά χωροταξικά σχέδια δεν θα είναι υπερκείμενα των περιφερειακών. «Εάν ένας επιχειρηματίας σκοπεύει να βάλει γεννήτριες σε ένα νησί θα πρέπει να προσαρμόσει τα επιχειρηματικά του σχέδια στον υπάρχοντα περιφερειακό σχεδιασμό και όχι να προσαρμοστεί ο περιφερειακός σχεδιασμός στα σχέδια του επιχειρηματία», λένε από το υπουργείο Περιβάλλοντος.

Ταυτόχρονα, με τον νέο νόμο για τη χωροταξική και πολεοδομική μεταρρύθμιση αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή η Ηλεκτρονική Ταυτότητα των κτιρίων. Σημειώνεται ότι όλα τα κτίρια πρέπει να καταγραφούν ηλεκτρονικά μέσα στην επόμενη δεκαετία. Για τα αυθαίρετα το χρονικό περιθώριο καταγραφής είναι τα πέντε χρόνια. Χωρίς Ηλεκτρονική Ταυτότητα το ακίνητο δεν θα μπορεί να πωληθεί ή να μεταβιβασθεί.