«Δεν θα δώσουμε στην Τουρκία λευκή επιταγή» ήταν η κατηγορηματική δήλωση του βέλγου πρωθυπουργού Σαρλ Μισέλ, ενώ προσερχόταν χθες στη συνάντηση ΕΕ – Τουρκίας, απηχώντας τις απόψεις πολλών από τους συναδέλφους του. «Πρέπει πρώτα να βεβαιωθούμε ότι οι δεσμεύσεις είναι σοβαρές και να αρχίσουν να υλοποιούνται». Παρότι πολλές χώρες-μέλη της ΕΕ τοποθετούνται αρνητικά σε μια στενότερη σχέση με την Τουρκία, η προσφυγική κρίση επέβαλε ριζική αναθεώρηση των σχέσεων με την Αγκυρα.
«Η Τουρκία δικαιούται να αναμένει τη βοήθεια της ΕΕ» δήλωσε επανειλημμένως τον τελευταίο μήνα η Ανγκελα Μέρκελ. Δεν είναι λίγοι όμως εκείνοι που προειδοποιούν ότι οποιαδήποτε βοήθεια προς την Τουρκία θα πρέπει να εμπεριέχει ως όρους όχι μόνο την ανάσχεση του προσφυγικού κύματος αλλά και δεσμεύσεις για μεταρρυθμίσεις και σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τομέας στον οποίο η προεδρία Ερντογάν δεν δίνει μεγάλη σημασία. Αλλωστε αυτό εκφράστηκε ξεκάθαρα στην πρόσφατη ευρωπαϊκή έκθεση, στην οποία η επικρίθηκε η Αγκυρα για παρεμβάσεις στο δικαστικό σύστημα καθώς και για τις πιέσεις που ασκούνται στα ΜΜΕ.
Παρότι η τουρκική κυβέρνηση επιθυμεί διακαώς την ένταξη στην ΕΕ και αναζητούσε καιρό την ευκαιρία για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, ο βέλγος πρωθυπουργός τόνισε ότι η Αγκυρα «είναι ακόμα μακριά από την ένταξη και υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν». Η Φεντερίκα Μογκερίνι, υπεύθυνη για την Εξωτερική Πολιτική της ΕΕ, διατύπωσε την πραγματιστική προσέγγιση ότι «η Τουρκία και η Ευρώπη χρειάζονται η μία την άλλη και γι’ αυτό πρέπει να βρούμε λύση».

Την άποψη υποστηρίζει και ο Ζαν Τεσό, διευθυντής του Ινστιτούτου Κάρνεγκι Ευρώπης. «Η ΕΕ κάνει την καλή στον Ερντογάν, ενώ σχεδόν όλοι οι ηγέτες της τον αντιπαθούν. Πρόκειται για έναν τεράστιο πολιτικό συμβιβασμό. Δεν έχει μείνει όμως τίποτα άλλο».

Υπάρχουν πάντως και δημόσιες φωνές αμφισβήτησης της συμφωνίας, έτσι όπως διαμορφώνεται. «Το να συνδέουμε το Προσφυγικό με τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας υπονομεύει την αξιοπιστία της πολιτικής διεύρυνσης της ΕΕ» παρατηρεί ο ισπανός ευρωβουλευτής Ερνεστ Μαραγκάλ. Μια από τις προτεραιότητες του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ όπως τις περιέγραψε ο ίδιος όταν ανέλαβε πρόεδρος της Κομισιόν ήταν πως στη δική του θητεία δεν θα πραγματοποιηθεί καμία νέα ένταξη.

Εναν χρόνο αργότερα η ΕΕ προχωρά σε σχετικά κίνητρα για να εξασφαλίσει τη συνεργασία της Τουρκίας στο Προσφυγικό. Μέχρι σήμερα, στα 10 χρόνια από τότε που ξεκίνησε η πορεία ένταξης της Αγκυρας, μόνο 14 από τα 33 άρθρα για τα οποία απαιτούνται διαπραγματεύσεις έχουν ανοίξει μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας και μόλις ένα έχει ολοκληρωθεί. Η κυπριακή κυβέρνηση, λόγω της κατοχής στη Βόρεια Κύπρο, έχει ασκήσει βέτο για πέντε κεφάλαια.

Αυτή τη στιγμή, τόσο η Τουρκία όσο και η ΕΕ αντιμετωπίζουν δίλημμα. Η ΕΕ πρέπει να αποφασίσει μεταξύ τού να φέρει την Τουρκία πιο κοντά της ζητώντας πραγματικές αλλαγές ή να θεωρήσει τη χώρα περιστασιακό στρατηγικό σύμμαχο. Η Τουρκία, από την άλλη, πρέπει να αποφασίσει αν θέλει να παίξει ενεργό ρόλο στη δημιουργία μιας πιο ισχυρής Ευρώπης ή αν θα συνεχίσει να διεκδικεί τον ρόλο περιφερειακής δύναμης.

ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΤΣΟΥΝΑΜΙ. Καθώς πάντως εξελίσσονται οι διαπραγματεύσεις, οι πρόσφυγες συνεχίζουν να συρρέουν από τη Συρία στην Τουρκία. Σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Μετανάστευσης, περίπου 900.000 άνθρωποι που έφυγαν από χώρες της Μέσης Ανατολής, της Αφρικής και της Ασίας για να γλιτώσουν από συγκρούσεις και φτώχεια, έχουν εισέλθει φέτος στην Ευρώπη.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ ανέβασε χθες τον αριθμό σε ενάμισι εκατ. ανθρώπους που μπήκαν παράνομα στην ΕΕ το 2015. Σίγουρο πάντως είναι ότι 600.000 από αυτούς εισήλθαν μέσω της Ελλάδας, οι περισσότεροι φθάνοντας στα νησιά από τα τουρκικά παράλια.

Από τα 2,2 εκατ. σύρους πρόσφυγες που ζουν σήμερα στην Τουρκία μόνο ένας στους 10, σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, δέχεται βοήθεια από την τουρκική κυβέρνηση. Οι υπόλοιποι προσπαθούν να επιβιώσουν αφημένοι στην τύχη τους. Μένει να δούμε τώρα, με τη συμφωνία με την ΕΕ, αν θα υπάρξει κάποια βοήθεια και για εκείνους.

Τελευταία Νέα