Το πετρόκτιστο μοναστήρι στην πλαγιά του λόφου μοιάζει σαν ένα εγκαταλειμμένο μνημείο ενός τρομακτικού παρελθόντος. Το ίδιο και η ερειπωμένη εκκλησία στην άλλη πλευρά του ορεινού χωριού. Λίγο μακρύτερα, μια ρωγμή σκίζει το έδαφος. Είναι τόσο βαθιά που αν σκύψεις για να κοιτάξεις βλέπεις μόνο σκοτάδι. Είναι ένα μέρος στοιχειωμένο από την Ιστορία. Εδώ, πριν από έναν αιώνα, ένας ανυπολόγιστος αριθμός Αρμενίων συνάντησε τον θάνατο. «Πέταξαν όλους τους άνδρες μέσα σε αυτή την τρύπα» λέει ο 78χρονος Βαχίτ Σαχίν, αναπαράγοντας μια ιστορία που έχει περάσει από γενιά σε γενιά. «Εκείνη η πλευρά ήταν των Αρμενίων» λέει δείχνοντας το μοναστήρι. «Η άλλη ήταν των μουσουλμάνων. Στην αρχή ήταν φίλοι μεταξύ τους».

Πριν από εκατό χρόνια, και ενώ είχε θεριέψει ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, αυτό το χωριό και αμέτρητα άλλα στην Ανατολική Ανατολία μετατράπηκαν σε πεδία θανάτου από την απελπισμένη ηγεσία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που είχε χάσει τα Βαλκάνια και, χάνοντας και τις αραβικές της κτήσεις, έβλεπε να απειλούνται ακόμη και τα δικά της εδάφη. Φοβούμενη ότι ο χριστιανικός πληθυσμός των Αρμενίων σκόπευε να συμμαχήσει με τη Ρωσία, έναν βασικό εχθρό των Οθωμανών Τούρκων, η τουρκική ηγεσία έκανε κάτι που οι ιστορικοί αποκάλεσαν την πρώτη γενοκτονία του 20ού αιώνα: περίπου 1,5 εκατομμύριο Αρμένιοι φονεύθηκαν –άλλοι με τον τρόπο που περιγράφηκε παραπάνω και άλλοι από τις κακουχίες κατά την υποχρεωτική εκτόπισή τους στη Συρία μέσα από την έρημο.

Η γενοκτονία ήταν το μεγαλύτερο έγκλημα του Μεγάλου Πολέμου. Εδώ και εκατό χρόνια οι Τούρκοι επιλέγουν τη σιωπή και την άρνηση. Για τους επιζώντες Αρμένιους και τους απογόνους τους, όμως, η γενοκτονία αποτελεί βασικό στοιχείο της ταυτότητάς τους και ένα τραύμα που περνάει από γενιά σε γενιά. Η επέτειος των εκατό χρόνων θα τιμηθεί στις 24 Απριλίου, ημερομηνία κατά την οποία οι Οθωμανοί συνέλαβαν στην Κωνσταντινούπολη μια ομάδα αρμενίων αριστοκρατών. Οι ιστορικοί συμφωνούν ότι αυτό ήταν το πρώτο στάδιο ενός ευρύτερου σχεδίου εξολόθρευσης. Οι Αρμένιοι που ζουν στην Τουρκία ετοιμάζονται να τιμήσουν την επέτειο στην Πλατεία Ταξίμ. Εχει προγραμματιστεί, επίσης, μια συναυλία, στην οποία θα συμμετέχουν αρμένιοι και τούρκοι μουσικοί.

Η τουρκική κυβέρνηση παραδέχεται ότι διαπράχθηκαν ωμότητες, αλλά αρνείται τη γενοκτονία. Η Αγκυρα δεν θα συμμετάσχει σε καμία τελετή ούτε δείχνει διατεθειμένη να ικανοποιήσει το αίτημα των Αρμενίων και να ζητήσει συγγνώμη. Αντίθετα, την ίδια ημέρα οι Τούρκοι θα γιορτάσουν τη μάχη της Καλλίπολης, ένα γεγονός που θεωρείται θεμελιώδες στην Ιστορία της σύγχρονης Τουρκίας. Η στάση της Τουρκίας, πάντως, είχε αμβλυνθεί τα τελευταία χρόνια. Με την άνθηση οργανώσεων από την Κοινωνία των Πολιτών η κυβέρνηση επέδειξε μεγαλύτερη ανοχή στις απόψεις που είναι διαφορετικές από τη δική της. Η επέτειος των εκατό χρόνων, όμως, έφερε τα πράγματα στην αρχική τους κατάσταση: την τουρκική άρνηση, την αρμενική οργή και την απουσία οποιουδήποτε δείγματος συμφιλίωσης.

Μόνο το 9% υπέρ της αναγνώρισης

«Η αρμενική Διασπορά προσπαθεί να ενσπείρει μίσος εναντίον της Τουρκίας με μια παγκόσμια εκστρατεία περί γενοκτονίας» δήλωσε πρόσφατα ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Σύμφωνα με δημοσκόπηση, μόνο το 9% των Τούρκων πιστεύει ότι η Αγκυρα πρέπει να αναγνωρίσει τη Γενοκτονία των Αρμενίων

Τελευταία Νέα