Τα ακίνητα της Εκκλησίας περιμένουν το κράτος

Την τήρηση της συμφωνίας Εκκλησίας – Πολιτείας του 2013 για τη συνεκμετάλλευση και αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας –μάλιστα είχε συσταθεί και εταιρεία –αναμένει από την κυβέρνηση και τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος.

Απορία προκάλεσε στην Αρχιεπισκοπή η πρόταση που διατύπωσε ο Πρωθυπουργός στην επιστολή του προχθές προς τον Αρχιεπίσκοπο να συζητηθεί το θέμα στην Επιτροπή για την επίλυση θεμάτων Εκκλησίας – Κράτους. Πράγμα που για την Αρχιεπισκοπή –σύμφωνα με πληροφορίες –θεωρείται πισωγύρισμα, αφού η αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας είχε συγκεκριμένη ρότα.

Από το καλοκαίρι του 2013 έχει συσταθεί η Εταιρεία Αξιοποίησης Εκκλησιαστικής Ακίνητης Περιουσίας ΑΕ (ΕΑΕΑΠ) –στην οποία μετέχουν με 50% η Αρχιεπισκοπή και με 50% το Δημόσιο, και στόχο έχει την αξιοποίηση των ακινήτων της Αρχιεπισκοπής –με τα έσοδα να προορίζονται για το φιλανθρωπικό έργο της Εκκλησίας και κοινωνικές δομές του κράτους. Εν τούτοις, λόγω των πολιτικών εξελίξεων και της γραφειοκρατίας η εταιρεία δεν πρόλαβε να δραστηριοποιηθεί, παρότι ήταν έτοιμη να αναλάβει δράση.

Τώρα, ο Αρχιεπίσκοπος απευθύνει κάλεσμα συνεργασίας για την αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας προς όφελος του λαού –διακαής πόθος του εδώ και χρόνια –αυτή τη φορά στη νέα κυβέρνηση. Υπενθυμίζει δηλαδή στον Πρωθυπουργό ότι υπάρχει συμφωνία από το καλοκαίρι του 2013 γι’ αυτό το θέμα και περιμένει από τον κ. Τσίπρα τις κινήσεις του για την τήρησή της και τη δραστηριοποίηση της εταιρείας.

«ΟΡΑΜΑ ΠΟΥ ΕΙΧΑ ΑΠΟ ΠΑΙΔΙ». Πρόσφατα μάλιστα ο Αρχιεπίσκοπος φέρεται να είπε σε μητροπολίτη – συνεργάτη του που γνωρίζει εις βάθος τα οικονομικά της Εκκλησίας: «Ο Αντώνης Σαμαράς έκανε πράξη ένα όραμά μας για την περιουσία της Εκκλησίας και την αξιοποίησή της προς όφελος του λαού. Ενα όραμα που είχα από παιδί. Αναμένω τώρα τις κινήσεις της κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα».

Ο Αρχιεπίσκοπος και ο Πρωθυπουργός διατηρούν μια θερμή, ειλικρινή και λειτουργική επαφή τα τελευταία χρόνια. Το τι θα πράξει όμως η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα στο θέμα της εκκλησιαστικής περιουσίας μπορεί να αποτελέσει το πρώτο κρίσιμο τεστ για τη σχέση των δύο ανδρών από την πρωθυπουργοποίηση του κ. Τσίπρα και μετά.

Την επιθυμία του να προχωρήσει η συμφωνία του 2013 για την αξιοποίηση της περιουσίας ο Προκαθήμενος της Ελληνικής Εκκλησίας την εξέφρασε και στη συνέντευξή του στον Σκάι το Μεγάλο Σάββατο τονίζοντας πως τα έσοδα από την αξιοποίηση θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και για την αποπληρωμή του χρέους. Ουσιαστικά ο κ. Ιερώνυμος –σημειώνουν πηγές της Αρχιεπισκοπής –επανέλαβε ότι από τη συνεκμετάλλευση της περιουσίας το 50% των εσόδων θα το παίρνει η Αρχιεπισκοπή «και θα το χρησιμοποιεί για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Το υπόλοιπο 50% θα το παίρνει το κράτος και μπορεί να το χρησιμοποιεί κατά το δοκούν, όπως για την αποπληρωμή του χρέους».

Ο Αρχιεπίσκοπος πάντως εκφράζει δυσαρέσκεια και προβληματισμό για το πώς έχει αντιμετωπίσει διαχρονικά η Πολιτεία την εκκλησιαστική περιουσία. Διερωτάται για παράδειγμα: «Τι απέγιναν αλήθεια τα 750.000 στρέμματα που είχε δωρίσει η Εκκλησία το 1952 σε ακτήμονες και αγρότες; Πού ανήκουν και ποιος τα εκμεταλλεύεται;». Επιπλέον, εκκρεμεί η πρόσκληση που είχε απευθύνει προ τριετίας (στο χριστουγεννιάτικο μήνυμά του) να παραχωρήσει χωρίς καμία οικονομική απαίτηση τη γη της Εκκλησίας για να την εκμεταλλευτούν νέοι αγρότες. Δεν έλαβε ποτέ από κανέναν καμία απάντηση.

Η ΠΡΩΤΗ ΕΞΑΓΓΕΛΙΑ. Από την αρχή της θητείας του ο κ. Ιερώνυμος είχε στόχο την αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας προς όφελος του λαού. Στην ενθρονιστήρια ομιλία του (16/2/2008) είχε τονίσει πως οι πόροι της Εκκλησίας πρέπει να «εξαργυρώνονται στη διακονία του ποιμνίου της και επομένως τα έσοδα από τη διαχείριση της περιουσίας της να επιστρέφουν στον λαό».

Τη σύσταση του ταμείου και της εταιρείας είχε ζητήσει τόσο από τον πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου όσο και από τον διάδοχό του Λουκά Παπαδήμο, χωρίς όμως να υπάρξει ουσιαστικό αποτέλεσμα. Αυτός που τελικά υλοποίησε το όραμα του Αρχιεπισκόπου ήταν ο Αντώνης Σαμαράς. Τον Ιούλιο του 2013 οι δύο πλευρές συμφώνησαν στη σύσταση της εταιρείας, μπήκαν οι υπογραφές και κατατέθηκε σχετική τροπολογία για τη λειτουργία της. Το γραφείο του τότε πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά και η Αρχιεπισκοπή είχαν ανακοινώσει από κοινού: «Σε μία εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο για την πατρίδα και την κοινωνία μας, που απαιτεί λύσεις και απαντήσεις στις βαρύτατες επιπτώσεις της σοβαρότερης κοινωνικής και οικονομικής κρίσης των τελευταίων 60 και πλέον ετών, Εκκλησία και Πολιτεία συνεργάζονται για την εξυπηρέτηση του κοινού καλού. Με την Εκκλησία να θέτει ουσιαστικά ακόμη μία φορά την περιουσία της στη διάθεση της Πολιτείας και του λαού μας».

Τον Ιανουάριο του 2014 εγκρίθηκε το καταστατικό της εταιρείας. Ωστόσο η ΕΑΕΑΠ στην οποία μέλη είναι τρεις εκπρόσωποι από την Αρχιεπισκοπή και δύο από το Δημόσιο δεν πρόλαβε να δραστηριοποιηθεί.