Η παλαιολιθική δίαιτα, ή δίαιτα των σπηλαίων όπως αλλιώς λέγεται, έγινε ευρύτατα γνωστή το 2013 και από τότε απέκτησε πάρα πολλούς υποστηρικτές ανά την υφήλιο. Βασίζεται στη διατροφή που έκαναν οι παλαιολιθικοί άνθρωποι πριν από τη γεωργική επανάσταση στη νεολιθική εποχή. Περιλαμβάνει δηλαδή ό,τι ήταν διαθέσιμο τότε, ό,τι κυνηγούσαν και ό,τι συνέλεγαν: κρέας, κοτόπουλο, ψάρι, αβγά, φρούτα, λαχανικά, σπόρους και ξηρούς καρπούς. Τροφές φυσικές, χωρίς συντηρητικά και φυτοφάρμακα. Τροφές πιο σύγχρονες, όπως τα δημητριακά, η ζάχαρη, τα γαλακτοκομικά και το αλάτι εξαιρούνται.
Το μοντέλο της διατροφής αυτής έχει συσχετισθεί με πολλά καλά: γρήγορη και υγιή απώλεια βάρους, ρύθμιση του διαβήτη τύπου ΙΙ και βελτίωση των καρδιαγγειακών. Τι γίνεται όμως με τους δρομείς μεγάλων αποστάσεων των οποίων η παραδοσιακή προαγωνιστική διατροφή περιλαμβάνει υδατάνθρακες που αγγίζουν το 60% του ημερήσιου σιτηρεσίου τους; Πώς διασφαλίζονται η καλή απόδοση και η αποφυγή γρήγορης εξάντλησης στον αγώνα;
Η αυξημένη κατανάλωση ζυμαρικών και ρυζιού πριν από αγώνες βοηθά στο να «ντοπαριστεί» ενεργειακά ο αθλητής. Η διάσπαση αυτών των υδατανθράκων προσφέρει άφθονη γλυκόζη, η οποία με τη σειρά της μετατρέπεται σε γλυκογόνο και αποθηκεύεται στο ήπαρ και στους μυς. Το γλυκογόνο αυτό αποτελεί την άμεση και κύρια πηγή ενέργειας και αυξάνει τον χρόνο αντοχής.
Σύμφωνα με τον δρα Λόρεν Κορντέιν, συγγραφέα του βιβλίου «Η παλαιολιθική δίαιτα» (The Paleo Diet, εκδ. John Wiley & Sons), η κατανάλωση υδατανθράκων γίνεται εις βάρος άλλων τροφών, πιο θρεπτικών. Συγκεκριμένα, για τους δρομείς αντοχής υποστηρίζει ότι η αυξημένη κατανάλωση ζωικής πρωτεΐνης απαλλαγμένης από συντηρητικά και χημικά προσφέρει πληθώρα αμινοξέων που βοηθούν στη γρήγορη αποκατάσταση των μυών.
Επιπλέον, ότι τα άφθονα φρούτα και λαχανικά εμποδίζουν την απώλεια μυϊκής μάζας και μέσω των αντιοξειδωτικών, των μετάλλων και των φωτοχημικών που προσφέρουν ενδυναμώνουν το ανοσοποιητικό και θωρακίζουν από ιώσεις και κρυολογήματα. Τέλος, υποστηρίζει ότι το σώμα του αθλητή εκπαιδεύεται μέσω αυτής της διατροφής να χρησιμοποιεί περισσότερο το λίπος. Μια και η ποσότητα των προσλαμβανόμενων λιπαρών θα είναι σημαντικά μεγαλύτερη από αυτή των φρούτων, η προαναφερθείσα εκπαίδευση θεωρείται αναπόφευκτη.
Aν και η δίαιτα των σπηλαίων ενθαρρύνει τους αθλητές να τρώνε πιο υγιεινά και ιδιαίτερα μη επεξεργασμένες τροφές δεν φαίνεται να μπορεί να καλύψει τις αυξημένες και ιδιαίτερες διατροφικές τους ανάγκες. Ερευνες έχουν δείξει ότι οι δρομείς σε μεγάλες περιόδους διατροφής χαμηλής σε υδατάνθρακες μπορούν να ασκηθούν με μέγιστη κατανάλωση οξυγόνου (VO2max) στο 50%, αλλά σε καμία περίπτωση στο 70% ή 80% αυτής. Με άλλα λόγια, παρατηρείται μείωση της αθλητικής απόδοσης. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι, εκτός από τους μυς, επηρεάζονται αρνητικά και οι εγκεφαλικές λειτουργίες.
Στο βιβλίο «Η παλαιολιθική δίαιτα για αθλητές» (The Paleo Diet for Athletes, εκδ. Rodale Books) που συνέγραψαν ο δρ Κορντέιν με την Τζοέλ Φρίελ, κορυφαία αμερικανίδα προπονήτρια πρωταθλητών τριάθλου και ποδηλασίας, οι συγγραφείς τονίζουν πως επιτρέπεται η κατανάλωση υδατανθράκων και ζάχαρης αμέσως πριν, αμέσως μετά, αλλά και κατά τη διάρκεια αθλητικής δραστηριότητας που υπερβαίνει τη μία ώρα.
Συγκεκριμένα, προτείνουν μπανάνες, πατάτες και γλυκοπατάτες, επιτρέπουν τα αθλητικά ροφήματα, τα ζυμαρικά και το ψωμί. Η αναλογία όμως είναι και πάλι πολύ πιο κάτω από το παραδοσιακό και γνωστό ποσοστό ημερήσιας κατανάλωσης υδατανθράκων, του 60%. Η τροποποιημένη αυτή μορφή της παλαιολιθικής διατροφής φαίνεται πιο κοντά στις ιδιαίτερες ανάγκες των αθλητών αποστάσεων. Και πάλι όμως μια καθολική αποδοχή αυτής, χωρίς να λάβουμε υπόψη το τι ακριβώς κάνει ο κάθε αθλητής, είναι μάλλον επιπόλαια. Οσο γρηγορότερος είναι ο ρυθμός τρεξίματος και όσο μεγαλύτερη είναι η διανυόμενη απόσταση τόσο αυξημένες είναι και οι ανάγκες του αθλητή στις αποθήκες γλυκογόνου του. Οσο πιο έντονη η άσκηση τόσο και η ανάγκη του για υδατάνθρακες.
Τι συμπέρασμα θα μπορούσαμε να βγάλουμε από όλα αυτά; Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχει ένα μοντέλο διατροφής για όλους και πως η κάθε περίπτωση πρέπει να εξετάζεται μεμονωμένα, λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο το είδος, την ένταση και τη διάρκεια της άσκησης, τις μεταβολικές ανάγκες του αθλητή αλλά και τυχόν αλλεργίες, δυσανεξίες ή ακόμη και προσωπικές επιλογές.
Το κλειδί πολλών σύγχρονων ασθενειών
Ο αμερικανός επιστήμονας Λόρεν Κορντέιν ειδικεύεται στα πεδία της διατροφής και της φυσιολογίας της άσκησης. Εγινε γνωστός ως υποστηρικτής της παλαιολιθικής δίαιτας και ως μελετητής της διατροφής κατά την παλαιολιθική εποχή. Η θεωρία του βασίζεται στο ότι στη σύγχρονη διατροφή βρίσκονται οι ρίζες πολλών προβλημάτων υγείας όπως καρδιαγγειακές παθήσεις, αυτοάνοσες ασθένειες, ακόμη και η ακμή.
Τι επιτρέπεται
Ολα όσα έτρωγαν οι άνθρωποι προτού γίνουν γεωργοί και μόνο βιολογικά / ελευθέρας βοσκής•Φρέσκα φρούτα και λαχανικά •Αβγά, κρέας, θαλασσινά •Ξηροί καρποί και ελιές (ανάλατα) •Περιορισμένα κάποια λιπαρά (π.χ. ζωικά λίπη, ελαιόλαδο) •Πολύ νερό, χυμοί φρούτων, ροφήματα βοτάνων και καφές
Τι απαγορεύεται
Οτιδήποτε μπήκε στη διατροφή μας μετά τη γεωργική επανάσταση, όπως και οτιδήποτε συσκευασμένο και επεξεργασμένο•Ολα τα δημητριακά, το ρύζι και τα μακαρόνια •Αμυλούχα λαχανικά (π.χ. αρακάς, καλαμπόκι, πατάτες) •Οσπρια, φιστίκια, σόγια •Αλάτι, ζάχαρη •Αλκοόλ, αναψυκτικά •Γαλακτοκομικά (βούτυρο, γάλα, τυρί) •Επεξεργασμένα λιπαρά, ραφιναρισμένα φυτικά έλαια, σάλτσες
Η Μαρία Πρίγκου (peridiatrofis.com) είναι ειδική διαιτολόγος, Msc
Αναζήτηση
