Κάθε άλλο παρά εθιμοτυπικό χαρακτήρα είχε η χθεσινή συνάντηση Λαφαζάνη, με τον αζέρο πρέσβη Ρ. Μουσταφάγιεφ, η πρώτη του νέου υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότησης με ξένο διπλωμάτη.

Μπορεί ο έλληνας υπουργός να παρείχε ρητή στήριξη στον αγωγό TAP (το 20% του οποίου κατέχει η Socar) λέγοντας «θέλουμε τον TAP, είναι σημαντικός για την Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη», ωστόσο τα όσα επισημάνθηκαν αργότερα από κύκλους της αζέρικης πλευράς δεν πέρασαν απαρατήρητα.

Αν και στην ερώτηση κατά πόσο το Μπακού συνδέει την απόφαση της Κομισιόν για τον ΔΕΣΦΑ με την κατασκευή του TAP, η απάντηση του πρέσβη Ρ. Μουσταφάγιεφ ήταν διπλωματική («θα πρέπει να περιμένουμε την τελική απόφαση, είμαστε αισιόδοξοι»), εντούτοις σύμφωνα με πληροφορίες η αζέρικη πλευρά δεν έπαψε ποτέ να θεωρεί ότι τα δύο αυτά projects σχετίζονται μεταξύ τους, αν και όχι άμεσα, σίγουρα έμμεσα.

Οι ίδιες πηγές εξηγούσαν ότι οι υποδομές που ελέγχει ο ΔΕΣΦΑ είναι αλληλένδετες με τη στρατηγική της Socar για τη δραστηριοποίησή της επί ευρωπαϊκού εδάφους. Κι αυτό καθώς ο λόγος που εξαρχής έβαλαν οι Αζέροι «στο μάτι» το ΔΕΣΦΑ, ήταν προκειμένου να τον χρησιμοποιήσουν ως όχημα για την επέκτασή τους στα Βαλκάνια, και τη δημιουργία μαζί με τον TAP ενός κόμβου στην περιοχή.

Πρόκειται για ένα διπλό μήνυμα των Αζέρων τόσο προς την ελληνική πλευρά, όσο και προς τις Βρυξέλλες : Προς την ελληνική πλευρά, ότι «το ύψος του ποσοστού που θα κατέχει η Socar στο ΔΕΣΦΑ είναι και μια ένδειξη εμπιστοσύνης για την ελληνο-αζέρικη συνεργασία», όπως έλεγαν με νόημα κύκλοι των Αζέρων.

Και προς τις Βρυξέλλες, ότι η δυσφορία του Μπακού μεγαλώνει όλο και περισσότερο εξαιτίας της μακράς καθυστέρησης και των συνεχών προσκομμάτων για την ολοκλήρωση της μεταβίβασης του ΔΕΣΦΑ.

Ανοιγμα στο Αζερμπαιτζάν

Τα όσα πάντως ειπώθηκαν χθες από τον κ. Λαφαζάνη προς τον αζέρο πρέσβη Ρ. Μουσταφάγιεφ και τον εκπρόσωπο της Socar στην Ελλάδα Αναρ Μαμάντοφ συνιστούν ένα πρώτο στίγμα των προθέσεων της κυβέρνησης απέναντι στο Αζερμπαϊτζάν, και της «πολυεπίπεδης και πολυδιάστασης ενεργειακής πολιτικής» που κατά τα λεγόμενα του υπουργού θέλει να εγκαινιάσει.

Πολιτική που απ’ ότι έχει αφήσει να εννοηθεί ο κ. Λαφαζάνης θα στραφεί τόσο προς το Μπακού, όσο και προς τη Μόσχα, αφού είναι σαφές ότι η ελληνική πλευρά φλερτάρει με την ιδέα της εμπλοκής στο σχέδιο Turk Stream και τη χρήση του ελληνικού εδάφους για τη διέλευση του ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη.

Ερωτήματα

Εδώ ωστόσο προκύπτουν αβίαστα μερικά ερωτήματα. Είναι συμβατό να επιδιώκει η κυβέρνηση καλές σχέσεις τόσο με τους Αζέρους όσο και με τους Ρώσους; Πόσο μάλλον όταν οι Αζέροι θεωρήθηκαν από ΕΕ και ΗΠΑ ως το αντίπαλον δέος για την τροφοδοσία της Ευρώπης από τους Ρώσους;

Κι όταν οι ΗΠΑ βοηθούν τόσο ανοικτά την Ελλάδα (πρόσφατη δήλωση Ομπάμα στο CNN «μη στίβετε άλλο την Ελλάδα»), αυτό δεν θα έπρεπε λογικά να επηρεάσει και την ελληνική στάση στα ενεργειακά;

Προς το παρόν τα ερωτήματα αυτά δεν έχουν απάντηση. Αλλωστε και η νέα κυβέρνηση ακόμη «ψάχνεται» όχι μόνο στα ενεργειακά αλλά συνολικότερα.

Συνάντηση Λαφαζάνη – Μουσταφάγεφ

Ας σταθούμε προς το παρόν στη χθεσινή συνάντηση Λαφαζάνη- Μουσταφάγεφ, όπου ο έλληνας υπουργός παρείχε ρητή στήριξη στον TAP (το 20% του ελέγχεται από τη Socar), λέγοντας ότι «συμφέρει τη χώρα, την περιοχή, και υποβοηθά πολύ την ενεργειακή ασφάλεια και επάρκεια στην Ευρώπη», ενώ παραμένοντας πιστός στα όσα έλεγε προεκλογικά ο ΣΥΡΙΖΑ, διεμήνυσε ότι «θα επιδιώξει με κάθε πρόσφορο μέσο να βελτιώσει κάποιους από τους όρους της σύμβασης προς όφελος της Ελλάδας». Ερωτηθείς αν εννοεί την επιβολή τελών διέλευσης (transition fees), όπως είχαν ζητήσει προεκλογικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, αρνήθηκε να δώσει διευκρινήσεις.

Χαμηλούς τόνους κράτησε και αναφορικά με το ΔΕΣΦΑ και την υπό εξέλιξη εξαγορά του 66% από την αζέρικη Socar, παραπέμποντας στην έρευνα που διεξάγει γύρω από τη πώληση η Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν, δηλώνοντας όπως είχε πει πρόσφατα και στο Reuters «θα περιμένουμε την απόφαση της ΕΕ για να καθορίσουμε τις επόμενες κινήσεις μας».

Πάντως μόνο τυχαίο δεν είναι ότι ο Μουσταφάγιεφ ήταν ο πρώτος ξένος πρεσβευτής με τον οποίο συναντήθηκε ο Λαφαζάνης. Αλλωστε ο έλληνας υπουργός θα έχει την ευκαιρία να τα πει από κοντά με τους Αζέρους κατά το ταξίδι που θα κάνει στο Μπακού στις 12 Φεβρουαρίου, στο πλαίσιο της συνδιάσκεψης των κρατών του Νοτίου Διαδρόμου.