Αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που παίζουν στα δάχτυλα τα περιβαλλοντικά θέματα. Εκπρόσωποι θεσμικών οργάνων με αντικείμενο τα επίπεδα του όζοντος ή αρχιτέκτονες τοπίου. Αντιπρόσωποι της UNESCO ή της WWF, καθηγητές Χωροταξικού Σχεδιασμού και διευθυντές τραπεζών με έφεση στην πράσινη ανάπτυξη. Και φυσικά, υπουργοί. Τέτοιοι πάνω – κάτω είναι οι συμμετέχοντες στη διεθνή συνάντηση για τα «Πολιτιστικά τοπία σε περιοχές Natura 2000» που διοργανώνει το Πολιτιστικό Ιδρυμα του Ομίλου Πειραιώς, σε συνεργασία με τα υπουργεία Πολιτισμού και Περιβάλλοντος. Λίγο άχαρο δεν ακούγεται; Ενδεχομένως. Ισως όμως έχει και καλές προθέσεις.

Μπορεί να φταίει που ύστερα από δέκα χρόνια ζωής, γεμάτο αυτοπεποίθηση πια, το Πολιτιστικό Ιδρυμα του Ομίλου παίρνει πρωτοβουλίες για τη σύνδεση πολιτισμού και περιβάλλοντος. Από την άλλη, η έννοια του «πολιτιστικού τοπίου» που από την UNESCO ορίζεται ως «η σύζευξη ανθρώπου και φύσης» έχει αποκτήσει ιδιαίτερη βαρύτητα μετά το 2000 και τα διάφορα περιστατικά συστηματικής καταστροφής του σε παγκόσμια κλίμακα. Σε περιπτώσεις επίσης εντός συνόρων, όπως το Δίον, το Πήλιο, η Χίος, η Στυμφαλία ή ο Μαραθώνας, ορισμένοι ειδικοί έχουν παρατηρήσει αλλοιώσεις στη σχέση του τοπίου με την κοινωνία που το περιβάλλει. Κάποτε, η σύνδεσή τους ήταν προϋπόθεση για την επιβίωση αμφοτέρων.

Η συνάντηση πάντως που πραγματοποιείται στις 10 Οκτωβρίου στο Αμφιθέατρο του Μουσείου Ακρόπολης και στις 11 στο Μουσείο Περιβάλλοντος στη Στυμφαλία έχει στόχο την ανάδειξη της σημασίας των «πολιτιστικών τοπίων», την τεκμηρίωση της διπλής, πολιτιστικής και περιβαλλοντικής ταυτότητάς τους, αλλά και τον καθορισμό των προτεραιοτήτων για την ολοκληρωμένη διαχείριση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς.

Επτά θεµατικά πάρκα

Το τοπίο που λειτουργεί ως πιλότος είναι η λίμνη Στυμφαλία. Το Μουσείο Περιβάλλοντός της που άνοιξε για το κοινό το 2010 είναι ένα από τα επτά θεματικά πάρκα του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου. Τα υπόλοιπα βρίσκονται σε Δημητσάνα, Βόλο, Τήνο ή Σπάρτη, Ιωάννινα ή Λέσβο, τούτο εδώ όμως αντιμετωπίζεται ως ξεχωριστό. Σημαντικό δεν είναι φυσικά μόνο ότι βρίσκεται εκεί όπου ο Ηρακλής εξολόθρευσε τις ξακουστές Στυμφαλίδες Ορνιθες. Είναι και το γεγονός ότι η υδατική λεκάνη που το περιβάλλει θεωρείται η μεγαλύτερη ορεινή της Πελοποννήσου και αποτελεί το νοτιότερο ορεινό υγροβιότοπο των Βαλκανίων. Είναι ενταγμένη στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών Natura 2000 –γνώρισμα το οποίο μοιράζεται περίπου το 30% της έκτασης της Ελλάδας και το οποίο αποτελεί προϋπόθεση των σχετικών δράσεων του Πολιτιστικού Ιδρύματος. Οπως και να έχει, το Μουσείο χωρίζεται σε ενότητες για το περιβάλλον της, αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο επηρέασε την ανάπτυξη, ειδικότερα των παραδοσιακών επαγγελμάτων. Ηταν άλλωστε ο κινητήριος μοχλός και καταλύτης της ανθρώπινης δραστηριότητας της περιοχής. Ισως δηλαδή οι ντόπιοι, αντίθετα με τα σημερινά δεδομένα, να λάμβαναν πολύ σοβαρά υπόψη τους την παρουσία ενός είδους ερωδιού με το όνομα «πορφυροτσικνιάς». Αβέβαιο συμπέρασμα που όμως δεν αποκλείεται να συζητηθεί στη διεθνή συνάντηση. Σύμφωνοι, θεμελιώδεις στόχοι του προγράμματος για τα «πολιτιστικά τοπία» στο οποίο αυτή εντάσσεται είναι η κατάρτιση ενός πρώτου καταλόγου τους. Και οι συμμετέχοντες, περιλαμβανομένου ακόμη και του ίδιου του Προέδρου της Δημοκρατίας, θα παραστούν κυρίως σε ομιλίες με τίτλους όπως «Natura 2000 – παρούσα κατάσταση, προκλήσεις, σύνδεση με πολιτιστικά τοπία» ή «Πολιτισμός και φύση σε ισορροπία για βιώσιμες κοινωνίες». Το φινάλε όμως είναι που μάλλον θα δώσει τον γενικότερο τόνο. Πρόκειται για ομιλία πάνω σε ένα πρόγραμμα για την περιοχή που εμπνεύστηκε φυσικά η Τράπεζα Πειραιώς και από τον τίτλο της ήδη έχει ένα σωρό ενδεικτικές λέξεις: «Εργο Life για τη βιώσιμη διαχείριση και χρηματοδότηση της βιοποικιλότητας σε υγρότοπους». Με υποσημείωση, «Η περίπτωση της λίμνης Στυμφαλίας».

Τελευταία Νέα