Κανονικά θα ήταν μήνυμα ρουτίνας. Καθώς πάμε να κλείσουμε μισόν αιώνα από τη μέρα που οι Αθηναίοι ξύπνησαν και βρήκαν τανκς στους δρόμους, θα περίμενε κανείς το μήνυμα να είναι τυπικό. Ωστόσο, όλα αυτά που είπε ο Κάρολος Παπούλιας για την 21η Απριλίου 1967 –και, κυρίως, το ότι η δημοκρατία δεν χαρίζεται αλλά κατακτιέται –ακούγονται εξαιρετικά επίκαιρα. Ισως επειδή διανύει την τελευταία του χρονιά, ο Πρόεδρος έχει έναν άλλο, βαθύτερο, τρόπο να εκφράζεται. Ισως να είναι και η εποχή. Ξαφνικά, με αυτή τη φοβερή έλλειψη γραμμικότητας που έχει συχνά η Ιστορία, η 21η Απριλίου φαίνεται πάρα πολύ κοντά. Ακόμη χειρότερα: οι δυνάμεις του ερέβους που την προκάλεσαν αποδεικνύονται ζωντανές και ικανές για παρεμβάσεις και καταστροφές. Ο Παπούλιας υποδεικνύει το Κυπριακό ως θλιβερή κατάληξη και εθνική τραγωδία που προήλθε έπειτα από μια επταετία ανωμαλίας. Το ρεπερτόριο καταστροφών παραμένει εκτεταμένο. Η δραχμή θα ήταν, ομολογουμένως, τερματική.

Η πρώτη φορά που η λέξη πραξικόπημα ακούστηκε ξανά στην ελληνική πολιτική ήταν το 2011. Ηταν ο συνδυασμός της απότομης πτώσης της κυβέρνησης Παπανδρέου με τη σπουδή με την οποία ο Πάνος Μπεγλίτης ως υπουργός Αμυνας έκανε αλλαγές στην ηγεσία του Στρατεύματος. Είχε πει και δυο κουβέντες παραπάνω για σχέδια ανατροπής του με αναφορά στην εμπειρία της οικογενείας του επί δικτατορίας ο Γιώργος Παπανδρέου στις Κάννες, και το στόρι έδεσε. Πόσω μάλλον που ο Μπεγλίτης είχε πάει βαθιά στην επετηρίδα για να επιλέξει τον Μιχαήλ Κωσταράκο –κάτι που είχε επίσης δημιουργήσει απορίες. Τρία χρόνια μετά, ο Κωσταράκος –ο οποίος θεωρείται εξαιρετικός αξιωματικός και ενσαρκώνει το πρότυπο όσων βγήκαν από τη Σχολή Ευελπίδων στη Μεταπολίτευση και, πιο συγκεκριμένα, από τη δεκαετία του ’80 και μετά –παραμένει αρχηγός ΓΕΕΘΑ. Τον στήριξε επίμονα και ο νυν υπουργός Αμυνας Δημήτρης Αβραμόπουλος, ο οποίος πέτυχε και να συγκρατήσει τις φυγόκεντρες τάσεις των αποστράτων που οι περικοπές μισθών αλλά και κάποιες συμπεριφορές προηγούμενων ηγεσιών έτειναν να τους ρίξουν στην αγκαλιά ακραίων δυνάμεων.

Αν όμως η κατάσταση στο Στράτευμα είναι υπό έλεγχο, δεν συμβαίνει καθόλου το ίδιο στην πολιτική. Εκεί έχουμε πλήρη ανασύσταση της Ακρας Δεξιάς σε σκληρές ή πιο σοφτ εκδοχές και μάλιστα με παράξενους συνομιλητές και συνοδοιπόρους. Από Μπαλτάκο μέχρι Ζουράρι και από Πατουλίδου μέχρι Σφακιανάκη και Χριστοδουλόπουλο. Το πιο επικίνδυνο είναι ίσως είναι ότι στη μεταμοντέρνα εποχή μας η Ακρα Δεξιά συναντήθηκε με το λάιφ στάιλ και ξεπλύθηκε στην ομολογημένη ή ανομολόγητη, αλλά πάντως εκτεταμένη αντιπάθεια της ελληνικής κοινωνίας για το τελευταίο κύμα της μετανάστευσης, αυτό που προέρχεται από την Ευρασία, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Ηταν ο καταλύτης πολιτικών μεταμορφώσεων και, κακά τα ψέματα, τερατογενέσεων στο δεξιό άκρο. Από την άλλη πλευρά, όμως, η Αριστερά και, πιο συγκεκριμένα ο ΣΥΡΙΖΑ, δεν δίστασε να αμφισβητήσει τη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών για λόγους τακτικισμού. Οταν όμως το κάνεις αυτό ως αξιωματική αντιπολίτευση, προκαλείς φθορά στο πολίτευμα και αυτή είναι λάδι στο μαύρο ψωμί όλων εκείνων που ονειρεύονται να το ανατρέψουν.

Το συμπέρασμα είναι πως όσα είπε ο Παπούλιας είναι τροφή για σκέψη. Τα είπε επίσης γιατί οι ευρωεκλογές θα είναι κρίσιμο τεστ αντοχής των ακραίων στην ελληνική πολιτική. Και καλό είναι οι ψηφοφόροι του Μαΐου –έστω και ναρκωμένοι τώρα από την υπερβολική δόση χοληστερίνης του Πάσχα –να τίθενται ενώπιον των ευθυνών τους.