Η ταινία «Yves Saint Laurent» του νέου κινηματογραφιστή Ζαλίλ Λεσπέρ που προβάλλεται αυτές τις ημέρες στη Γαλλία μοιάζει με μυθιστορηματικό αφήγημα δημοσιευμένο σε σελίδες περιοδικού λάιφσταϊλ.
Ο εύθραυστος σχεδιαστής, γεννημένος στο Οράν της Αλγερίας, αψήφησε το οικογενειακό πρόσταγμα για επαγγελματική σταδιοδρομία συμβολαιογράφου για να λάβει μέρος σε έναν διαγωνισμό σχεδίου και να ακολουθήσει στο Παρίσι τη μοίρα του στη μόδα.
Παρίσι 1957, Λεωφόρος Μοντέν: ο 21 ετών Ιβ Σεν Λοράν διαδέχεται τον ιδρυτή του οίκου υψηλής ραπτικής Christian Dior, ο οποίος είχε πρόσφατα αποβιώσει.
Ο σκηνοθέτης στηρίζει το σενάριο της ταινίας του πάνω στη σχέση του Σεν Λοράν με τον Πιερ Μπερζέ, το alter ego του. «Εσύ έχεις το ταλέντο. Για τα υπόλοιπα θα φροντίσω εγώ» είχε πει ο Πιερ Μπερζέ στον αληθινό Ιβ. Και από τη συνάντησή τους, τον ερωτικό δεσμό και το πάθος τους πιάστηκε ο Ζαλίλ Λεσπέρ για να αφηγηθεί την ιστορία δύο ανδρών που μαζί ονειρεύτηκαν και έφτασαν την επιτυχία.
Ο Πιερ Μπερζέ, σημερινός πρόεδρος του Ιδρύματος Yves Saint Laurent, έδωσε στον Ζαλίλ Λεσπέρ πρόσβαση στο αρχείο του Σεν Λοράν ώστε οι αυθεντικές δημιουργίες από την περίοδο 1956-1976 να προβληθούν στα πλάνα του. Με την καθοδήγηση του ιδίου και στο σενάριο, ο σκηνοθέτης έκανε μία ταινία που βασίζεται στη βιογραφία του Σεν Λοράν. Κι επιλέγει να παρουσιάσει τον συναισθηματικό δημιουργό, επιρρεπή στη μελαγχολία και τα ναρκωτικά, κυνηγό του εφήμερου σεξ και των μεταμεσονύχτιων απολαύσεων.
Κι ενώ ο γαλλικός Τύπος εξυμνεί την ερμηνεία του ηθοποιού της κομεντί φρανσέζ Πιερ Νινί και την πλήρη μεταμόρφωσή του σε νέο και ευάλωτο Ιβ Σεν Λoράν, το άρωμα της ταινίας ξενίζει τις δημοσιογράφους που έζησαν από κοντά τον θρίαμβο των συλλογών του και παρακολούθησαν την πορεία ενός δημιουργού ο οποίος ενδιαφέρθηκε να εκδημοκρατίσει τη γυναικεία μόδα και να την οδηγήσει στους δρόμους της καθημερινότητας μέσα από τις μοντέρνες για την εποχή του πρετ-α-πορτέ προτάσεις του.
Η Ζανί Σαμέ, αρχισυντάκτρια μόδας στην εφημερίδα «Φιγκαρό», κατακρίνει τη σκηνοθετική άποψη γράφοντας στο άρθρό της πως στην ταινία «δεν βρήκα τον δικό μου Σεν Λοράν. Οταν τον συνάντησα για πρώτη φορά, ήταν 18 ετών και είχε κερδίσει τον διαγωνισμό σχεδίου της Διεθνούς Γραμματείας Μαλλιού. Τα μπλε μάτια του είχαν παραλύσει από ντροπή δηλώνοντας: “Αγαπώ το εκκεντρικό, το αστείο, το απρόβλεπτο. Θέλω να μπω σε έναν οίκο ραπτικής για να δημιουργήσω μοντέλα που ελκύουν τα βλέμματα”».
Ο Ιβ αγαπούσε την παρακμή, τον κόσμο της νύχτας, τις γιορτές και το σεξ. «Θα ήθελα να ήμουν μπίτνικ» έλεγε και η ταινία υποστηρίζει αυτήν την πλευρά της πραγματικότητας. Ο Ζαλίλ Λεσπέρ απογυμνώνει έναν θρύλο δείχνοντας ότι πάνω του κυριαρχούσαν οι δαίμονές του. Οτι έκαιγε τη ζωή του για να αναστηθεί από τα θριαμβευτικά χειροκροτήματα που εισέπραττε την ημέρα του ντεφιλέ του.
Ομως ο Ιβ ήταν κάτι περισσότερο από το κακό παιδί που θα εισπράξουν ως εικόνα οι θεατές της ταινίας. Ηταν ένας μύθος ο οποίος εν ζωή γνώρισε τη δόξα που επιφυλάσσουμε σε όσους εκλείπουν. Ηταν εκείνος που στις 7 Ιανουαρίου 2002 βρήκε τις λέξεις για να αποχωρήσει από τη μόδα περιγράφοντας την οδύνη της ύπαρξής του: «Ηρθα στα χέρια με την αγωνία και πέρασα μέσα από την κόλαση. Γνώρισα τον φόβο και τους τρόμους της μοναξιάς. Γνώρισα κι αυτούς τους ανάλαφρους φίλους που ονομάζουμε ηρεμιστικά και ναρκωτικά. Γνώρισα τη φυλακή της κατάθλιψης και την απομόνωση του νοσοκομείου. Ομως μια ημέρα ήμουν σε θέση να βγω από όλα αυτά. Θαμπωμένος, αλλά νηφάλιος».
«Ολα αυτά τα χρόνια», είπε πριν αποχωρήσει βιαστικά από την αίθουσα, «έχω την αίσθηση πως έκανα τη δουλειά μου με απόλυτο επαγγελματισμό. Δεν έκανα κανέναν συμβιβασμό και σεβάστηκα αυτό το επάγγελμα που, αν και δεν είναι τέχνη, απαιτεί την ψυχή καλλιτέχνη για να υπάρξει».
Απειλές και διεκδικήσεις
Παράλληλα, ετοιμάζεται άλλη μία βιογραφική ταινία με τίτλο «Saint Laurent» από τον σκηνοθέτη Μπερτράν Μπονέλο. Ο Γκασπάρ Ιλιέλ ερμηνεύει τον θρυλικό δημιουργό. Ο σκηνοθέτης της έχει την υποστήριξη του Φρανσουά Ανρί Πινό, σημερινού ιδιοκτήτη του οίκου που μετονομάστηκε σε Saint Laurent Paris. Ο Πινό τού παραχωρεί το λογότυπο YSL και το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει σχέδια του γάλλου δημιουργού. Η ταινία δεν είχε την έγκριση του Μπερζέ ούτε πρόσβαση στο πολύτιμο αρχείο. Αντίθετα εισέπραξε την απειλή μήνυσης. «Εχω πνευματικά δικαιώματα πάνω στο έργο του Ιβ Σεν Λοράν και αν στην ταινία παρουσιαστούν με το λογότυπό του σχέδια ή ρούχα που δεν είναι δικά του, τότε θα δράσω. Δεν επιτρέπεται να δείξουν αντίγραφα» προειδοποίησε ο Πιερ Μπερζέ στη συνέντευξή του στην αμερικανική εφημερίδα μόδας «WWD»
