Αποστρέφετε το βλέμμα σας όποτε βλέπετε λαχανικά; Πετάγεστε στον αέρα στη θέα μιας αράχνης; Μήπως δυσκολεύεστε να αντισταθείτε στα γλυκά; Αν απαντήσατε καταφατικά σε μία ή περισσότερες ερωτήσεις, δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην πως είστε αδύναμος χαρακτήρας ή καλομαθημένοι. Οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ότι τα γονίδια επηρεάζουν πολλές πλευρές της υγείας και της ευεξίας, από τον ύπνο έως την ευφυΐα. Να μερικά από τα πιο απρόσμενα ευρήματα των μελετών.

Διατροφικές προτιµήσεις. Τα γονίδια επηρεάζουν την ευαισθησία των γευστικών καλύκων (είναι οι υποδοχείς των γευστικών ερεθισμάτων) στη γλώσσα. Οπως εξηγεί στην εφημερίδα «Ντέιλι Μέιλ» η δρ Λίσα Μέθουεν, λέκτορας Διατροφικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Ρίντινγκ, όσο περισσότερους γευστικούς κάλυκες διαθέτει κάποιος στη γλώσσα του τόσο πιθανότερο είναι να βρίσκει πικρά διάφορα τρόφιμα, διότι έχει αυξημένη ευαισθησία στις πικρές γεύσεις –και αυτό είναι κάτι που οφείλεται στα γονίδια. Οι άνθρωποι αυτοί αισθάνονται τις πικρές γεύσεις έως 60 φορές πιο έντονα απ’ όλους τους άλλους, σύμφωνα με τις υπάρχουσες μελέτες. Αντίστοιχα, ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και την Ιατρική Σχολή Mount Sinai στη Νέα Υόρκη ανακάλυψαν ότι η μεταλλαγή σε ένα γονίδιο που ενεργοποιεί τις γλυκές γεύσεις μπορεί να επηρεάσει τη λαχτάρα για κάτι γλυκό. Το γονίδιο αυτό μεταδίδεται από τους γονείς στα παιδιά. Αν συνεπώς οι γονείς τρώνε πολλά γλυκά, είναι πολύ πιθανό να μεταδώσουν αυτήν την προτίμησή τους και στα παιδιά τους.

Ευαισθησία στον πόνο. Η αντοχή στον πόνο παρουσιάζει τεράστια διακύμανση από άνθρωπο σε άνθρωπο. Σε μελέτη του University College του Λονδίνου (UCL) με 200 εθελοντές διαπιστώθηκε ότι αυτό οφείλεται σε διακυμάνσεις στα γονίδια του πόνου που κληρονομούμε από τους γονείς μας. Πειράματα σε ζώα, εξάλλου, έδειξαν ότι η παρουσία ή απουσία ορισμένων γονιδίων αλλάζουν την ευαισθησία στον πόνο έως και 100 φορές, κατά τον δρα Ρόμπερτ Τζορτζ, καθηγητή Παρηγορητικής Φροντίδας στο Πανεπιστήμιο King’s College του Λονδίνου (KCL).

Φοβίες. Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Εμορι στην Ατλάντα ανακοίνωσαν προ μηνός ότι οι φοβίες δεν οφείλονται απλώς σε δυσάρεστες εμπειρίες της παιδικής ηλικίας, αλλά μπορεί να μεταδοθούν από τη μια γενιά στην άλλη διότι επιφέρουν αλλαγές στο γενετικό υλικό. Το εύρημα προέρχεται από μελέτη σε ποντίκια, τα οποία εκπαιδεύτηκαν να φοβούνται μια μυρωδιά που έμοιαζε με αυτήν των κερασιών. Οπως έγραψαν οι ερευνητές στο επιστημονικό περιοδικό «Nature Neuroscience», οι απόγονοι των ποντικιών αυτών επίσης αντιδρούσαν με φόβο όταν μύριζαν για πρώτη φορά στη ζωή τους την ίδια μυρωδιά. Το ίδιο παρατηρήθηκε και στην επόμενη γενιά ποντικιών, καθώς και σε ζώα που γεννήθηκαν με εξωσωματική γονιμοποίηση, γεγονός που υποδηλώνει ότι η φοβία των πρώτων ποντικιών «αποτυπώθηκε» στα γονίδιά τους.

Κακός ύπνος. Αν και η αϋπνία έχει πολλές αιτίες, όπως το στρες, οι ειδικοί πιστεύουν ότι ρόλο παίζουν και ορισμένα γονίδια τα οποία διευκολύνουν τον ύπνο. Μελέτες έχουν δείξει ότι όσοι δεν τα διαθέτουν έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να στριφογυρίζουν το βράδυ ανήμποροι να κοιμηθούν, διότι δεν αντιδρούν στα αισθήματα ζεστασιάς και χαλάρωσης που προκαλούνται όταν ξαπλώνουμε στο κρεβάτι μας και μας βοηθούν να αποκοιμηθούμε μέσα σε 15 λεπτά από τη στιγμή που σβήνουμε το φως. Ο δρ Εϊς φαν Σόμερεν, επικεφαλής του Κέντρου Μελέτης Υπνου στο Ολλανδικό Ιδρυμα Νευροεπιστήμης, πιστεύει ότι τα γονίδια της αϋπνίας δημιουργήθηκαν στους προϊστορικούς ανθρώπους για λόγους επιβίωσης: ένα ή δύο μέλη κάθε φυλής έπρεπε να μένουν ξύπνια το βράδυ για να προστατεύουν τα υπόλοιπα από ενδεχόμενες επιθέσεις ζώων ή άλλων φυλών.

Κακή φυσική κατάσταση. Ενας στους πέντε ανθρώπους κληρονομεί γονίδια τα οποία δεν του επιτρέπουν να βελτιώσει τη φυσική του κατάσταση, όσο συχνά και να γυμνάζεται. Επιστήμονες από 14 ερευνητικά ιδρύματα δημοσίευσαν το 2010 στο περιοδικό «Journal of Applied Physiology» μελέτη με περισσότερους από 600 εθελοντές, από τους οποίους ζητήθηκε να κάνουν επί εβδομάδες ποδηλασία. Οι εθελοντές υποβλήθηκαν σε εξετάσεις DNA, ενώ κατά την έναρξη και το τέλος της περιόδου γυμναστικής καταγράφηκε η ποσότητα του οξυγόνου που εισέπνεαν (αυτό αποτελεί δείκτη της φυσικής κατάστασης). Οπως διαπίστωσαν, σχεδόν ο ένας στους πέντε είχε τέτοιο συνδυασμό γονιδίων που επέτρεπε να αλλάζει ελάχιστα η πρόσληψη οξυγόνου, παρά τη συστηματική γυμναστική που έκανε. Αλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «International Journal of Obesity» έδειξε ότι μερικοί άνθρωποι διαθέτουν γονίδια που τους επιτρέπουν να αυξάνουν τη μυϊκή μάζα πιο γρήγορα απ’ ό,τι οι υπόλοιποι.

Ευφυΐα. Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «The Lancet» έδειξε ότι τα γονίδια που καθορίζουν την ευφυΐα μας βρίσκονται στο χρωμόσωμα Χ, το οποίο καθορίζει το γυναικείο φύλο. Οι γυναίκες κληρονομούν από τους γονείς τους δύο χρωμοσώματα Χ (ένα από τον πατέρα και ένα από τη μητέρα τους), ενώ οι άνδρες ένα Χ και ένα Υ (το Υ από τον πατέρα τους και το Χ από τη μητέρα τους). Ο δρ Ιαν Ντίρι, καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και ειδικός σε θέματα ευφυΐας, τονίζει ότι πολλές μελέτες δείχνουν ότι η διαφορά στην ευφυΐα μεταξύ των ανθρώπων οφείλεται κατά το ήμισυ σε γενετικούς παράγοντες. Το υπόλοιπο οφείλεται στην ανατροφή.

Ηµικρανίες. Μελέτες έχουν δείξει ότι όταν μία μητέρα πάσχει από ημικρανία, υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες να μεταδώσει στα παιδιά της ένα ελαττωματικό γονίδιο που αυξάνει την επιρρέπεια σε αυτήν. Το γονίδιο αυτό επηρεάζει τη λειτουργία μιας πρωτεΐνης που λέγεται Tresk και έχει βρεθεί ότι η ύπαρξή του κάνει τον οργανισμό να αντιδρά πιο έντονα σε περιβαλλοντικά αίτια, όπως ο θόρυβος, σε τρόφιμα, π.χ. το τυρί, και στην καφεΐνη, ενεργοποιώντας τα κέντρα του εγκεφάλου που παίζουν ρόλο στην εμφάνιση του ημικρανικού πονοκεφάλου. Υπολογίζεται ότι το 70% των πασχόντων από ημικρανία έχουν οικογενειακό ιστορικό της νόσου. Οταν παθαίνει ημικρανίες ο ένας γονιός, τα παιδιά του έχουν 40% πιθανότητες να τις εκδηλώνουν και αυτά, ενώ όταν πάσχουν και οι δύο γονείς, οι πιθανότητες των παιδιών να τις εμφανίσουν φθάνουν στο 90%.

Κλιµακτήριος. Είναι καλά τεκμηριωμένο ότι η ηλικία εμμηνόπαυσης μιας γυναίκας σχετίζεται με εκείνη της μητέρας της, επειδή υπάρχει γενετική συσχέτιση στον ρυθμό θανάτου των κυττάρων στις ωοθήκες. Ωστόσο, ρόλο παίζουν και άλλα γονίδια που κληρονομεί η γυναίκα όχι μόνο από τη μητέρα, αλλά και από τον πατέρα της, σύμφωνα με ανάλυση που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα στο περιοδικό «Ecology Letters». Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, το Πανεπιστήμιο Σεντ Αντριους στη Σκωτία και το Πανεπιστήμιο Sokendai στην Ιαπωνία ανακάλυψαν ότι η «ορμονική καταιγίδα» της κλιμακτηρίου οφείλεται στο ότι ορισμένα γονίδια που κληρονομεί η γυναίκα από τον πατέρα της θέλουν να διακοπεί η ικανότητα τεκνοποίησης, ενώ κάποια άλλα τα οποία κληρονομεί από τη μητέρα της θέλουν να συνεχιστεί. Η αντικρουόμενη αυτή δράση προκαλεί συμπτώματα όπως η νυχτερινή εφίδρωση και οι διακυμάνσεις της ψυχικής διάθεσης. Το εύρημα αυτό μπορεί επίσης να εξηγεί γιατί διαρκεί τόσο καιρό η εμμηνόπαυση.

Τελευταία Νέα