Κίνηση «ματ» για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα;

Ιδού πώς αρχίζει μια νέα συζήτηση περί επιστροφής πολιτιστικών αγαθών στις χώρες από τις οποίες προέρχονται –και συγκεκριμένα μια νέα συζήτηση περί επιστροφής στην Ελλάδα από το Βρετανικό Μουσείο των Γλυπτών του Παρθενώνα, που ξήλωσε ο λόρδος Ελγιν: με τον επαναπατρισμό έξι φιγουρών του σκακιού –από δόντια θαλάσσιου ίππου –του 12ου αιώνα στη Σκωτία από το Βρετανικό Μουσείο ύστερα από 180 χρόνια «κατοχής».

Η είδηση είναι ότι από το 2016 οι μάλλον δύσμορφες καθιστές φιγούρες θα στεγάζονται πλέον στο «σπίτι» τους στη νήσο Λιούις, σε ειδικό μουσείο που στήνει στον τόπο προορισμού τους, στη Σκωτία, το ίδιο το Βρετανικό Μουσείο.

Για το μακροχρόνιο αίτημα –πρώτη έθεσε το ζήτημα επαναπατρισμού η Μελίνα Μερκούρη ως υπουργός Πολιτισμού –της επιστροφής από το αδιάλλακτο μέχρι σήμερα Βρετανικό Μουσείο των ελληνικών Γλυπτών και τους υπερασπιστές του αυτό αποτελεί, από μόνο του, ένα πρώτο δεδικασμένο. «Εξανεμίζονται έτσι πολλά από τα «επιχειρήματα – αντιρρήσεις» του Μουσείου για τον επαναπατρισμό στην Αθήνα», όπως το θέτει ο εκπρόσωπος της βρετανικής Επιτροπής για την Επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα Τομ Φλιν. «Δεν απομένουν λόγοι για να μην μπει το Βρετανικό Μουσείο σε διάλογο με την ελληνική πλευρά».

Οι σκακιστικές φιγούρες της νήσου Λιούις που βρέθηκαν εκεί το 1831 «εκλάπησαν», όπως υποστηρίζει η σκωτσέζικη πλευρά, και βρέθηκαν 82 από αυτές στο Βρετανικό Μουσείο και μόλις 10 στο Εθνικό Μουσείο της Σκωτίας. Επαναπατρίζονται δε ως «μακράς διαρκείας δάνειο» στο Κάστρο Λιούς, πάνω από το λιμάνι του Στόρνογουεϊ –εκεί όπου τα έργα συνεχίζονται με ταχύτατους ρυθμούς για να ολοκληρωθεί το κόστους 8,5 εκατ. στερλινών μουσειάκι που θα τις στεγάσει, πίσω από ειδικό άθραυστο κρύσταλλο πάχους 11,5 χιλιοστών και με το πλέον εξελιγμένο αντικλεπτικό σύστημα.

Η σκωτσεζική πλευρά θεωρεί ότι πρέπει όλα τα κομμάτια του σκακιού να επαναπατριστούν, όπως το θέτει η πρώην υπουργός Πολιτισμού του Εθνικού Κόμματος της Σκωτίας και μέλος του Κοινοβουλίου Λίντα Φαμπιάνι. «Το ίδιο πρέπει να ισχύσει και για τα Γλυπτά του Παρθενώνα». Κάτι που είχε τονίσει και ο Βαγγέλης Βενιζέλος ως υπουργός Πολιτισμού ότι πρέπει να γίνει «εις το όνομα της πολιτιστικής κληρονομιάς που δεν θα πρέπει να μείνει ακρωτηριασμένη».

Από την πλευρά των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου του Βρετανικού Μουσείου ήρθε η απάντηση ότι «η ελάχιστη προϋπόθεση για να συζητηθεί κάτι τέτοιο είναι να αναγνωρίζει η πλευρά που δανείζεται μακροχρόνια τα αντικείμενα της πολιτιστικής κληρονομιάς ότι το Βρετανικό Μουσείο έχει την κυριότητα των αντικειμένων. Στην περίπτωση των φιγούρων του Λιούις αναγνωρίζεται, ενώ η ελληνική κυβέρνηση δεν αναγνωρίζει ότι τα μέλη του ΔΣ του Βρετανικού Μουσείου έχουν την κυριότητα των Γλυπτών, εκ μέρους του παγκόσμιου κοινού και δεν έχει ζητήσει τον δανεισμό τους».