Αναζήτηση
Το ξήλωμα μερικών αξιωματικών της αστυνομίας και οι καταγγελίες για ξένα κέντρα και διεθνείς συνωμοσίες δεν στάθηκαν ικανά να απαλλάξουν τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν από αυτό που φαίνεται να είναι η βαθύτερη κρίση στα δέκα χρόνια της πρωθυπουργίας του. Πιθανότατα, όμως, δεν θα τον απαλλάξει ούτε ο ευρύς ανασχηματισμός στον οποίο προχώρησε χθες. Ο τούρκος πρωθυπουργός βρίσκεται στο κέντρο μιας πολιτικής θύελλας από την οποία κανένας δεν ξέρει εάν θα βγει σώος και αβλαβής. «Ο κλοιός γύρω από τον Ερντογάν σφίγγει όλο και περισσότερο», όπως το έθεσε ο Κερέμ Οκτέμ, τούρκος αναλυτής που εργάζεται στο Κέντρο Ευρωπαϊκών Μελετών της Οξφόρδης.
ΤΟ ΝΤΟΜΙΝΟ. Με την εκτίμηση αυτή συμφωνούν οι περισσότεροι συνάδελφοί του. Οι συλλήψεις για διαφθορά των τριών υπουργών της κυβέρνησης, επιχειρηματιών, δημόσιων λειτουργών και του διοικητή της κρατικής Λαϊκής Τράπεζας ήταν η αρχή της πολιτικής θύελλας. Σήμερα συμπληρώνονται δέκα 24ωρα από την ημέρα που οι αστυνομικοί πέρασαν τις χειροπέδες στους επιφανείς συλληφθέντες. Αλλά στον ορίζοντα δεν φαίνονται σημάδια εκτόνωσης. Χθες, πραγματοποιήθηκαν αντικυβερνητικές διαδηλώσεις σε διάφορες πόλεις της Τουρκίας, κάποιες από τις οποίες συνοδεύτηκαν από επεισόδια. Επιπλέον, ο εισαγγελικός λειτουργός που χειρίζεται τον φάκελο της υπόθεσης κατήγγειλε ότι τον εμποδίζουν να κάνει τη δουλειά του, ενώ ο τούρκος πρωθυπουργός δέχθηκε φίλια πυρά από έναν από τους πιο στενούς συνεργάτες του.
Η δήλωση του παραιτηθέντος υπουργού Περιβάλλοντος είναι το πιο βαρύ πλήγμα για τον τούρκο πρωθυπουργό. Ο Ερντογάν Μπαϊρακτάρ ήταν ο πιο στενός σύμμαχος του τούρκου πρωθυπουργού από τους δέκα υπουργούς που αντικαταστάθηκαν. Ανάμεσα σε αυτούς είναι ο υπουργός Οικονομίας Ζαφέρ Καγκλαγιάν και ο υπουργός Εσωτερικών Μουαμέρ Γκιουλέρ, ο γιος του οποίου βρίσκεται ανάμεσα στους συλληφθέντες. Αλλά μόνο ο Μπαϊρακτάρ κατήγγειλε ότι η παραίτησή του είναι προϊόν πίεσης. Και μόνο αυτός κάλεσε τον Ερντογάν να υποβάλει κι αυτός την παραίτησή του. «Ο πρωθυπουργός έχει το δικαίωμα να εργαστεί με τους υπουργούς που προτιμά», δήλωσε ο Μπαϊρακτάρ σε τηλεοπτική του συνέντευξη. «Αλλά δεν μπορώ να δεχθώ την πίεση που μου ασκήθηκε για να παραιτηθώ. Και ο πρωθυπουργός πρέπει να παραιτηθεί», πρόσθεσε.
Η δήλωση του πρώην υπουργού προκάλεσε έκπληξη στους γνώστες της τουρκικής πολιτικής σκηνής. Αντίθετα, κανένας δεν έπεσε από τα σύννεφα ακούγοντας την καταγγελία του εισαγγελέα Μουαμέρ Ακάς ότι του αφαιρέθηκε ο φάκελος της έρευνας και ότι η αστυνομία παρακώλυσε τη διαδικασία, αρνούμενη να πραγματοποιήσει σημαντικές συλλήψεις. Το «κατηγορώ» του δικαστικού λειτουργού είναι βαρύ: «Στους υπόπτους επετράπη να πάρουν προφυλάξεις, να διαφύγουν και να αλλοιώσουν στοιχεία», αναφέρει ο Ακάς σε γραπτή δήλωση που διένειμε στα μέσα ενημέρωσης. Χωρίς να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες, ο εισαγγελέας έκανε γνωστό ότι αγνοήθηκε από την αστυνομία η εντολή του να συλληφθούν και άλλα πρόσωπα που σχετίζονται με την υπόθεση.
Την απομάκρυνση του Ακάς από την έρευνα επιβεβαίωσε ο επικεφαλής της εισαγγελίας της Κωνσταντινούπολης Τουράν Τσολακαντί. Ως λόγο επικαλέστηκε εσφαλμένους χειρισμούς στην υπόθεση, ενώ κατηγόρησε τον υφιστάμενό του για διαρροή των στοιχείων της έρευνας στα μέσα ενημέρωσης. Είναι σαφές ότι ο αρχιεισαγγελέας κινείται στη γραμμή της κυβέρνησης. Αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι αυτός ο ενδοδικαστικός πόλεμος εξυπηρετεί σε κάτι τον Ερντογάν. Αντίθετα, ανοίγει ακόμη ένα μέτωπο για τον τούρκο πρωθυπουργό μετά το μέτωπο των διαδηλώσεων και αυτό της αντιπολίτευσης που είναι αδύνατον να μην επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί πολιτικά το γεγονός. Στους δρόμους εξακολουθεί να κυριαρχεί το σύνθημα «Η διαφθορά είναι παντού, η αντίσταση είναι παντού». Η στάση της αστυνομίας, που χθες έκανε χρήση δακρυγόνων για να διαλύσει μια συγκέντρωση 5.000 ανθρώπων στην Κωνσταντινούπολη, οξύνει ακόμη περισσότερο τα πνεύματα. Αντικυβερνητικές διαδηλώσεις έγιναν επίσης στην Αγκυρα και τη Σμύρνη. Αλλά ακόμη και στο Μπεσίκτας, μια από τις πιο πλούσιες συνοικίες της Κωνσταντινούπολης και έδρα του γραφείου του πρωθυπουργού. Ο φόβος ότι η Τουρκία μπορεί να ζήσει ένα νέο κύμα διαδηλώσεων και ταραχών όπως αυτές που έζησε το καλοκαίρι με αφορμή την κατασκευή εμπορικού κέντρου σε έναν από τους ελάχιστους χώρους πρασίνου στην Κωνσταντινούπολη είναι υπαρκτός.
ΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ. Στο μεταξύ, η αντιπολίτευση κατηγορεί τον Ερντογάν ότι ο ανασχηματισμός είναι στην πραγματικότητα μια προσπάθεια του τούρκου πρωθυπουργού να ασκήσει την εξουσία μέσω ενός μυστικοπαθούς «βαθέος κράτους». Η σύνδεση της κυβέρνησης Ερντογάν και του ίδιου προσωπικά με παρακρατικούς μηχανισμούς που τόσο έχουν στοιχίσει στην Τουρκία στο παρελθόν είναι σαφής. «Ο Ερντογάν προσπαθεί να φτιάξει μια κυβέρνηση που δεν θα του φέρνει καμία αντίρρηση», δήλωσε ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, επικεφαλής του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος. «Ο Ερντογάν έχει ένα βαθύ κράτος, το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης έχει ένα βαθύ κράτος», πρόσθεσε. Κι όλα αυτά ενώ τίποτα δεν δείχνει ότι θα πέσουν οι τόνοι.
