Η τελευταία εβδομάδα συνεδριάσεων της Βουλής πριν από τις διακοπές σφραγίστηκε με φαινόμενα παρακμής αχαρακτήριστα και επικίνδυνα. Η ειδησεογραφία αναφέρεται σε «κοινοβουλευτικά παρατράγουδα», «θλιβερά φαινόμενα», «ανήκουστους διαλόγους», «κραυγές εμφυλίου», «ακατονόμαστες ύβρεις», «πρωτοφανούς χυδαιότητας χαρακτηρισμούς»….

Πού βαδίζουν; Τι συμβαίνει σε αυτό τον τόπο; Η αντικατάσταση της πολιτικής διαμάχης και της πολιτικής κριτικής από την κατακραυγή και τη βία είναι παρεκτροπή βαθύτατα αντιδραστική. Είναι φαινόμενο αντίστοιχο με τους λεγόμενους κουκουλοφόρους στις δημόσιες διαμαρτυρίες. Το μέγεθος της παρεκτροπής αναδεικνύεται αν κάνουμε αναλογία και φανταστούμε αυτό που συμβαίνει στη Βουλή να γινόταν στους δρόμους. Αν οι κουκουλοφόροι, που σπάνε και καίνε τα πάντα, από μικρή μειοψηφία έξω από το σύστημα, εμφανίζονταν ξάφνου σε όλα (!) τα πολιτικά κόμματα… Η υβρεολογία, οι απειλές και η χυδαιολογία είναι παρεκτροπή πριν απ’ όλα αντιδημοκρατική. Εκπρόσωποι από όλα τα κόμματα αντικαθιστούν την πολιτική με τη βία, δηλαδή ναρκοθετούν τον θεσμό, καταργούν την πολιτική, ανοίγουν βάραθρο για τη δημοκρατία.

Είναι δυνατό να μη βλέπουν; Η πολιτική κρίση της ελληνικής κοινωνίας εμφανίζει τάση προς συνεχή επιδείνωση. Παρά το μέγεθος της οικονομικής ύφεσης και τα γιγάντια ποσοστά της ανεργίας, η πολιτική κρίση είναι ήδη πολύ σοβαρότερη και πιο επικίνδυνη από την οικονομική. Σταδιακά παίρνει την απειλητική μορφή κρίσης νομιμότητας της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Μια τέτοια κρίση, και μάλιστα συνδυασμένη με την ανέχεια και την ανεργία, μπορεί να οδηγήσει σε καταστάσεις κοινωνικού χάους με καταστροφικές συνέπειες που συνήθως στην πολιτική ιστορία καταλήγουν σε λύσεις απολυταρχικές, άσκηση εξουσίας με την αστυνομοκρατία, τη λογοκρισία, τον φόβο και την ωμή βία. Είναι δυνατό να μην έχουν οι εκπρόσωποι του Κοινοβουλίου, και μάλιστα από όλα τα κόμματα, καμία συνείδηση της βαθύτατης πολιτικής κρίσης που διάγει η κοινωνία και των κινδύνων που εγκυμονούνται;

Αραγε «μωραίνει Κύριος…»; Η κρίση εμπιστοσύνης στα κόμματα και τους εκπροσώπους τους είναι πρωτοφανής και συνεχώς βαθαίνει. Ολο και αυξάνονται οι πολίτες που όχι μόνο δεν εμπιστεύονται πια τους πολιτικούς, αλλά τους ταυτίζουν μαζικά με την κατάχρηση εξουσίας, την κομματική ιδιοτέλεια και την αδιαφορία για τα κοινά. Δεν αφορά το φαινόμενο μόνο τα πρώην μεγάλα κόμματα εξουσίας. Αφορά το σύνολο των κομμάτων και των πολιτικών. Ολο και πληθαίνουν οι πολίτες, ιδίως από τις λαϊκές κοινωνικές κατηγορίες με το μικρότερο στην κοινωνία μερίδιο αγαθών και προνομίων, που αποδίδουν στο σύνολο των πολιτικών, εξίσου στους κυβερνώντες και σε όλη την αντιπολίτευση, αποκλειστικό στόχο και μοναδικό κίνητρο τον προσεταιρισμό ψήφων, για τη διατήρηση οι πρώτοι και για την κατάληψη οι άλλοι της κυβερνητικής εξουσίας. Και αντί να προβληματίζει επηρεάζοντας την πολιτική τους συμπεριφορά, αυτή η αυξανόμενη άρση εμπιστοσύνης οδηγεί τους πολιτικούς εκπροσώπους σε απώλεια κάθε λογικής και κάθε ορίου, ώστε να κάνουν τη Βουλή γήπεδο λεονταρισμών, βαρβαροσύνης και αισχροέπειας.

Πού έφτασε ο κατήφορος; Ο εκτραχηλισμός φαίνεται και σε κάτι άλλο. Απλώνεται στη Βουλή, εμφανιζόμενο εξίσου στην κυβέρνηση και στην αντιπολίτευση, το πρότυπο του ενός κοινωνικού φύλου που η λαϊκή γλώσσα ονομάζει υποτιμητικά αντριλίκι και μοιάζει να κυριαρχεί πλέον αδιάκριτα. Ανάμεσα π.χ. στα παραπάνω αδιανόητα, κυρία με ολυμπιακές δάφνες και έδρα της αξιωματικής αντιπολίτευσης προβάλλει ως «επιχειρήματα» εναντίον του κυβερνητικού σχηματισμού την υβριστική ακρότητα, «κατοχική κυβέρνηση που συνεχίζει τον ρόλο των χαφιέδων [sic]». Παράλληλα, άλλη κυρία με έδρα των ΑΝΕΛ διατυπώνει «αντίλογο» στην εφαρμοζόμενη από την πλειοψηφία πολιτική εκτοξεύοντας την νταϊλίδικη κραυγή, «Θα σας κρεμάσουμε [sic] όλους». Αυτός ο κατήφορος δεν αφορά την ηθική και την ορθοέπεια. Αφορά αποκλειστικά και μόνο την πολιτική και τη δημοκρατία.

Κοινοβουλευτισμός Ή τρομοκρατία; Πράγματι το φαινόμενο δεν αφορά την ηθική και τον καθωσπρεπισμό. Τα παραπάνω αχαρακτήριστα συμβάντα σημαίνουν τη σταδιακή στη Βουλή των Ελλήνων επικράτηση της πολιτικής που γεννάει την κάθε ιδεολογίας τρομοκρατία. Ο κάτοχος της «σωστής» πολιτικής άποψης αποδίδει στον εαυτό του το δικαίωμα να την επιβάλει με τον εκφοβισμό και τη βία σε όλους όσοι έχουν «λάθος» πολιτική άποψη. Η χώρα διάγει περίοδο βαθιάς πολλαπλής κρίσης, με συνέπειες τη γενικευμένη ανασφάλεια και την αυξανόμενη λαϊκή οργή. Σταδιακά αυξάνεται η βεβαιότητα των πολιτών ότι το σύνολο των πολιτικών από όλα τα κόμματα χαρακτηρίζει κομματική ιδιοτέλεια και πλήρης αδιαφορία για τα κοινά. Σε αυτές τις συνθήκες, όσο διευρύνεται στο ελληνικό Κοινοβούλιο και κυριαρχεί, η πολιτική της τρομοκρατίας γίνεται ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια του θεσμού. Εάν αυτή η βόμβα τύχει να εκραγεί, δεν πρόκειται να καταρρεύσει μονάχα ο θεσμός συμπαρασύροντας όλους ανεξαιρέτως, «δικαίους και αδίκους». Θα οδηγήσει στον όλεθρο ολόκληρη την κοινωνία.

Η Αννα Φραγκουδάκη είναι καθηγήτρια Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Ο Παύλος Τσίμας κάνει χρήση της αδείας του