Πράγματι, δεν το περάσαμε ακόμη το βουνό. Οχι όμως για τους λόγους που υπαινίσσεται ο κ. Σόιμπλε.

Η χρονιά που διανύουμε πήρε, με το μπλοκάρισμα της ευρωπαϊκής πορείας εν όψει γερμανικών εκλογών, τα γεγονότα της Κύπρου και την αναπάντεχη όσο και αδικαιολόγητη ελληνική κυβερνητική κρίση, άλλη κατεύθυνση από αυτήν που αρχικά ελπιζόταν. Βοήθησε ωστόσο να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα: αν δεν αλλάξει, από έξω και από μέσα, το «πρόγραμμα» των χωρών υπό επιτήρηση, ούτε οι δημοσιονομικοί στόχοι θα επιτευχθούν, ούτε η ύφεση θα καμφθεί, ούτε η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας θα ανακάμψει. Μιλούν τα γεγονότα: η κριτική, η αυτοκριτική και η τελευταία επίσημη πρόβλεψη του ΔΝΤ, η εμπειρία τού εξαρχής πιο καλού «μνημονιακού» μαθητή, της Πορτογαλίας, τα επίσημα νούμερα της πορείας των χωρών υπό Μνημόνιο, αλλά και της ευρωπαϊκής οικονομίας συνολικά, που διαρκώς «διορθώνονται» προς τα κάτω, η επέκταση της κρίσης και σε υγιείς σχετικά χώρες, όπως η Ολλανδία και η Γαλλία. Μάλιστα, αυτή τη φορά η συμφωνία δεν εξαντλείται στην ανάλυση της παθογένειας, αλλά έχει περάσει και στη «συνταγή της αλλαγής». Ελάχιστοι σοβαροί επιστήμονες ή πολιτικοί αγνοούν ότι άλλα μέτρα λιτότητας δεν είναι ανεκτά σε καμία χώρα υπό Μνημόνιο, ότι και τα υπάρχοντα προγράμματα πρέπει να αρχίσουν να τυγχάνουν «δομικά προσαρμοσμένης» εφαρμογής (στην οποία θα συνυπολογίζεται το «λάθος» που είχε γίνει σε σχέση με την επίπτωση στην ύφεση και στην ανεργία και θα προσαρμόζονται ανάλογα, χωρίς επιπλέον μέτρα, οι στόχοι), καθώς και ότι η ενωμένη Ευρώπη πρέπει να εκπονήσει και να θέσει το ταχύτερο σε κίνηση ένα κοινό, τολμηρό και εμπροσθοβαρές αναπτυξιακό πρόγραμμα (που θα περιλαμβάνει αλλά δεν θα εξαντλείται στα «ευρωομόλογα έργου»). Κοινό μυστικό είναι, επίσης, ποια καθοριστικά διλήμματα περιμένουν την ευρωζώνη από Σεπτέμβριο: παραμονή ή όχι του ΔΝΤ εντός της τρόικας (η διαφοροποίηση αλλά και η αμφισβήτησή του συνεχώς αυξάνονται), αποφυγή κατάρρευσης άλλων χωρών, διαπραγμάτευση του τρόπου κάλυψης του σχεδόν βέβαιου χρηματοδοτικού κενού της Ελλάδας, σύμπηξη ευρύτερων συμμαχιών υπέρ μιας πιο ενωμένης Ευρώπης (που αν δεν επιτευχθεί, και μάλιστα γρήγορα, θα σπρώξει την Ευρώπη στην αγκαλιά των αντιευρωπαίων).

Γιατί, λοιπόν, αφού γνωρίζουμε τι δεν πάει καλά και πώς να το διορθώσουμε, έχουμε όλοι τη δικαιολογημένη αίσθηση ότι τίποτα δεν αλλάζει και ότι και το εφετινό καλοκαίρι θα είναι απλώς μια παρένθεση πριν από έναν ακόμη πιο δύσκολο χειμώνα; Εξαιτίας, πιστεύω, μιας συνδυασμένης δυσπραγίας, που διαρκώς αναβάλλει το γεφύρωμα αντίληψης και πράξης. Δυσπραγίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ως αποτέλεσμα μιας ξεδοντιασμένης Επιτροπής Μπαρόζο, μιας κατώτερης του αναμενομένου λειτουργίας των «θεσμών της Λισαβώνας» (μόνιμη προεδρία, οικονομική διακυβέρνηση, συναπόφαση με Κοινοβούλιο), της σταθερά ηθικολογικής – τιμωρητικής στάσης της Γερμανίας και της αίσθησης τέλους εποχής ενόψει ευρωεκλογών που απειλούν να ανατρέψουν τα πάντα. Ολες αυτές οι αγκυλώσεις αντικατοπτρίζονται σε ένα «νέο» ελληνικό Μνημόνιο, το οποίο δεν έχει αφομοιώσει σχεδόν καμία από τις αστοχίες των προδρόμων του. Αλλά και δυσπραγίας, για να μιλήσουμε και για τις δικές μας ευθύνες, στο μέτωπο των εσωτερικών –και, υποτίθεται, αυτονόητων –αλλαγών: οι όποιες «μεταρρυθμίσεις» συνεχίζουν να γίνονται αποσπασματικά και με πολύ υψηλό κοινωνικό και οικονομικό κόστος, η φοροδιαφυγή υπερισχύει κάθε τεχνικής προσπάθειας αντιμετώπισής της, το κράτος εξακολουθεί να λειτουργεί στρεβλά, να μην ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις του και να μην ξεχωρίζει την ήρα από το στάχυ, στην Υγεία και στην Παιδεία τίποτα δεν σταματά τη συνεχή υποβάθμιση, ασφάλιση και πρόνοια πνίγονται, η αξιοκρατία μένει πάντα στα λόγια. Αυτά όμως όλα δεν είναι θέματα τρόικας, αλλά αποδείξεις δικής μας βούλησης για επιβίωση.

Το βουνό του κ. Σόιμπλε δεν ονομάζεται λοιπόν «αντίσταση» ή «αδυναμία», αλλά «εμμονή» και «απραξία». Η υπέρβασή του απαιτεί άλλη προσπάθεια από αυτή στην οποία μας καλούν οι επί χάρτου σχεδιαστές. Ισως γι’ αυτό οι περισσότεροι Ελληνες θα πάμε και αυτόν τον Αύγουστο στη θάλασσα.

Ο Κώστας Μποτόπουλος είναι συνταγματολόγος, πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς

Τελευταία Νέα