Ας υποθέσουμε ότι το θέμα δεν είναι ποιοτικό αλλά ποσοτικό, ότι μια λειτουργική δημόσια διοίκηση δεν εξαρτάται κυρίως από τη διάρθρωσή της αλλά από τον αριθμό των υπαλλήλων της. Ας δεχθούμε, επίσης, ότι οι ογδόντα υπάλληλοι που έλειπαν από τη λίστα, με αποτέλεσμα να κολλήσει η δόση, είναι θέμα ουσίας και όχι τυπικό. Ας παραδεχθούμε, τέλος, ότι όταν λες 4.500 εννοείς 4.500 και όχι 4.450 ή 4.430 και ότι πρέπει να τιμάς την υπογραφή σου τηρώντας μέχρι και τα πιο ψιλά από τα ψιλά γράμματα της συμφωνίας που έχεις υπογράψει.

Ας μη βουτήξουμε στα θολά νερά του ψυχισμού των εκπροσώπων της τρόικας για να αναζητήσουμε την αιτία του θέματος που ανέκυψε με τους ογδόντα. Στο κάτω κάτω, ελάχιστη σημασία έχει αν είναι κόλλημα ή εμμονή, αν πρόκειται για εκδίκηση για όλες εκείνες τις περιπτώσεις στις οποίες οι ελληνικές κυβερνήσεις αθέτησαν τις υποσχέσεις τους, αν είναι επίδειξη ισχύος ή γραφειοκρατική στενοκεφαλιά, αν τη «ζημιά» την έκανε ο προτεσταντισμός, η αίσθηση συνέπειας των Βορείων ή η αποστροφή τους προς τη «λαρτζ» νοοτροπία του Νότου. Ας αφήσουμε το πολιτισμικό χάσμα στην ησυχία του. Δεν έχει καν νόημα να υπενθυμίσει κανείς ότι ούτε οι πειθαρχημένες γερμανικές κυβερνήσεις τηρούσαν πάντα τις συμφωνίες τους ή ότι ένα μέρος της κρίσης του ευρωπαϊκού Νότου οφείλεται στην εσωστρεφή οικονομική πολιτική του Βερολίνου.

Ας ξεφύγουμε από αυτόν τον φαύλο κύκλο που χωρίζει την Ευρώπη σε δημίους του Βορρά και τεμπέληδες του Νότου. Οχι για να στρέψουμε την προσοχή μας στον ιδιότυπο εμφύλιο ανάμεσα σε αυτούς που βλέπουν τις απολύσεις στο Δημόσιο ως πανάκεια και σε εκείνους που θεωρούν ότι η Ιφιγένεια δεν θα μπορούσε να είναι παρά μόνο ιδιωτική υπάλληλος. Αλλά για να δούμε τι είδους μεταρρυθμιστικό εγχείρημα συνιστά η στέρηση της δημόσιας διοίκησης από υπαλλήλους με προσόντα, σε ποια μεταρρυθμιστική λογική υπακούει μια αναδιάρθρωση που γίνεται στο πόδι, με θολά κριτήρια και κρίσεις πανικού.

Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να ρίξουμε μια ματιά στην επόμενη ημέρα, όταν θα έχει περάσει ο «θερμός Σεπτέμβρης», ο «κόκκινος Οκτώβρης» ή ο «καυτός Νοέμβρης». Τότε μόνο θα διαπιστώσουμε αν μια μεταρρύθμιση μπορεί να ξεχειλώσει τόσο ώστε να χωρέσει όχι μόνο το ενάμισι εκατομμύριο ανέργους του ιδιωτικού τομέα αλλά ακόμη μερικές δεκάδες χιλιάδες του Δημοσίου. Και τότε μόνο θα αποδειχθεί αν ήταν ογδόντα, εκατό ή χίλιοι οι υπάλληλοι που εμπόδιζαν τη μηχανή της ανάπτυξης να πάρει μπροστά και όχι το φορολογικό σύστημα ή η περιοριστική πολιτική.

Μπορεί τα πράγματα να ήταν διαφορετικά αν οι ελληνικές κυβερνήσεις έτρεχαν πιο γρήγορα, αν δεν το έριχναν στην καθυστέρηση ελπίζοντας να σφυρίξει ο διαιτητής τη λήξη. Αρκεί, όμως, να υποδείξει κάποιος μια κυβέρνηση και μια κοινωνία που έτρεξαν τόσο γρήγορα και δεν έπεσαν με δύναμη πάνω στον τοίχο.