Αναζήτηση
Μάχη έχει ξεσπάσει στις ΗΠΑ για την κατοχύρωση «πνευματικών δικαιωμάτων» στα ανθρώπινα γονίδια. Μετά από δύο δικαστικές διαμάχες, η εταιρεία βιοτεχνολογίας Μίριαντ κατέθεσε στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ υπέρ της κατοχύρωσής τους μέσω του δικηγόρου της Γρηγόρη Καστανιά.
Aπό την πλευρά τους σύλλογοι γιατρών και ασθενών, αποδοκιμάζουν την εταιρεία, καθώς όπως ισχυρίστηκαν «θα καθυστερήσει η ανάπτυξη νέων θεραπειών και γίνεται μεγάλη οικονομική εκμετάλλευση των ασθενών».
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Ρούνι Λίμαρι, η οποία εκδήλωσε καρκίνο του στήθους σε ηλικία 28 ετών. Η πρώτη απόφαση ήταν σχετικά εύκολη, καθώς εάν ήθελε να ζήσει, θα έπρεπε να αφαιρέσει το δεξί της στήθος.
Δύο χρόνια αργότερα, έκανε την εξέταση για γονιδιακή μετάλλαξη, την ίδια με αυτή που έκανε η Αντζελίνα Ζολή, η οποία δείχνει εάν διατρέχει υψηλό κίνδυνο για καρκίνο του στήθους και των ωοθηκών.
Η δεύτερη απόφαση δεν ήταν τόσο απλή… Κι αυτό διότι βρέθηκε μπροστά σε ένα μεγάλο δίλημμα: τα αποτελέσματα έδειξαν ότι διατρέχει κίνδυνο για άλλους καρκίνους καθώς είχε θετικά γονίδια (BRCA1 και BRCΑ2).
Εντούτοις, δεν έδειξαν ποιο ήταν το ποσοστό. Εάν είχε πιθανότητες 95% η Ρούνι θα έπρεπε άμεσα να αφαιρέσει και το δεύτερο στήθος, αλλά τις ωοθήκες της, ίσως και τη μήτρα. Εάν ήταν 5% θα μπορούσε να πάρει το ρίσκο και να είναι πιο «χαλαρή», δηλαδή να κάνει παιδί, που τόσο ήθελε, και αργότερα να αφαιρέσει τα μέρος από το γενετικό της σύστημα.
Για να μάθει πόσες είναι οι πιθανότητες να εκδηλώσει νέο καρκίνο, θα έπρεπε να απευθυνθεί στην εταιρεία Μίριαντ Τζενέτικς, η οποία κατέχει διπλώματα ευρεσιτεχνίας σε μεμονωμένες μορφές των δύο γονιδίων.
«Η Μίριαντ, η οποία ελέγχει τις πατέντες στις ΗΠΑ για αυτά τα δύο γονίδια, μπορεί να αποκλείσει όποιον θέλει από την εξέταση ή να μην τον συμπεριλάβει σε κάποια έρευνα.
Οι ασθενείς που επιθυμούν να κάνουν την εξέταση για να μάθουν το ποσοστό του που έχουν πιθανότητες να νοσήσουν, δεν έχουν άλλη λύση από το να προβούν σε πλήρη αποκωδικοποίηση του γονιδιώματός τους», αναφέρει ο μη κερδοσκοπικός Σύλλογος «Μην Πατεντάρεις τα Γονίδιά μου», που δραστηριοποιείται στις ΗΠΑ.
«Όταν το έμαθα αισθάνθηκα τόσο μεγάλη απογοήτευση», λέει η Ρούνι, «είναι σαν να παίρνεις παράταση ζωής μερικά χρόνια, δεν ζεις έτσι…». Μάλιστα, η περίπτωση του Ρούνι αποτέλεσε και βάση και αρκετά από τα διλήμματα που συζητήθηκαν στο Ανώτατο Δικαστήριο.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η απόφαση του δικαστηρίου θα μπορούσε να είναι σαρωτικής σημασίας για την επιστημονική έρευνα και τις θεραπείες, σε ένα ευρύ φάσμα τομέων, από τη γεωργία και την υγεία των ζώων έως τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
Τόσο η Μίριαντ όσοι και αρκετές άλλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο, υποστηρίζουν ότι χωρίς την προστασία των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, η έρευνα και η ανάπτυξη θα «στεγνώσει», ενώ γιατροί και γενετιστές υποστηρίζουν πώς ο ανταγωνισμός θα μειώσει τις τιμές εξετάσεων και θα βοηθήσει τα αποτελέσματα ώστε να οδηγηθούμε σε περισσότερες ανακαλύψεις που θα σώζουν ζωές.
