«Merry Christmas». «Καλά Χριστούγεννα». Δεν έχει τον επικό τόνο της φράσης «ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο…», όμως είναι επίσης μια φράση ιστορική: αυτή του πρώτου SMS που εστάλη πριν από είκοσι χρόνια σαν σήμερα, στις 3 Δεκεμβρίου 1992. Κι αυτό το μήνυμα υπήρξε, με τον τρόπο του, ένα μεγάλο βήμα για τον άνθρωπο, ο οποίος γνώρισε έκτοτε μια νέα λειτουργία του αντιτακτού αντίχειρα, του δαχτύλου που ασκήθηκε σε πλήκτρα μεγάλα σαν αυτά των τηλεχειριστηρίων και είχε μάθει, έτσι, να στοχεύει τέλεια όταν έφτασαν οι οθόνες αφής. Επίσης ο νέος περιορισμός των 160 χαρακτήρων μάς έμαθε να είμαστε σύντομοι, αλλά και άνοιξε τον δρόμο στη γλωσσική φρίκη της φωνητικής γραφής των λέξεων. Το twitter ήρθε 13 χρόνια και 3 μήνες μετά. Το κυριότερο όμως είναι πως, από την ημέρα αυτή, τα τηλέφωνα δεν χρησιμεύουν πια μόνο για να τηλεφωνείς.

Μολονότι όμως εκείνο το «Merry Christmas» είναι σήμερα τόσο γεμάτο ιστορία, ο συγγραφέας του δεν το είχε αντιληφθεί από τότε. «Για μένα ήταν απλώς άλλη μια φυσιολογική ημέρα δουλειάς», λέει ο Νιλ Πάπγουορθ στην ιταλική «Κοριέρε ντέλα Σέρα». «Ημουν 22 χρονών, βρισκόμουν στην έδρα της Vodafone στο Νιούμπερι, στην Αγγλία. Εργαζόμουν για τον όμιλο Sema Group, ο οποίος τελειοποιούσε το σύστημα. Ημουν νευρικός όπως είναι κανείς όταν δοκιμάζει ένα καινούργιο προϊόν. Ο παραλήπτης, ο Ρίτσαρντ Τζάρβις, ήταν σε μια χριστουγεννιάτικη γιορτή. Ετσι έγραψα ένα μήνυμα με ευχές που εμφανίστηκε στο τηλέφωνό του».

Ανακουφισμένος από την έκβαση της δοκιμής, ο Πάπγουορθ επέστρεψε στο σπίτι του. Και επί δέκα χρόνια δεν είχε αντιληφθεί ότι ήταν ο πρώτος άνθρωπος που έστειλε ένα SMS. Το κατάλαβε ξαφνικά, στις 3 Δεκεμβρίου 2002. «Ημουν στη Μαδρίτη για δουλειά και άρχισα να δέχομαι τηλεφωνήματα. Το πρώτο ήταν από το BBC. Δεν κατάφερα να μιλήσω μαζί τους, ήμουν υπερβολικά απασχολημένος». Ακολούθησαν κλήσεις απ’ όλες τις ηπείρους για τη δέκατη επέτειο των SMS –από τη βρετανική «Σαν», από τους «Τάιμς οφ Ιντια», από τη «Μόντρεαλ Γκαζέτ»· και μετά συνεντεύξεις στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση, ακόμη και μια εμφάνιση στο Σούπερ Μπόουλ, τον τελικό του αμερικανικού φουτμπόλ. Σήμερα ο Πάπγουορθ ζει στον Καναδά και ασχολείται με την πληροφορική. «Τα SMS είναι η μέθοδος που προτιμώ για την επικοινωνία, είναι μέσο ταχύ και απλό για να δώσεις πληροφορίες σε φίλους διασκορπισμένους ανά τον κόσμο, όπως όταν γεννήθηκαν οι τρεις γιοι μου». Στις 3 Δεκεμβρίου 1992 χρησιμοποίησε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή για να στείλει το SMS. Τα τηλέφωνα δεν είχαν ακόμη γράμματα στα πλήκτρα. Το πρώτο μήνυμα από τηλέφωνο έφτασε στις αρχές του 1993. Το είχε πληκτρολογήσει ο Φινλανδός Ρίκου Πικόνεν, ασκούμενος στη Nokia.

Οι «ιστορικοί» δίνουν στον Πάπγουορθ την πρωτιά. Η αποστολή του μηνύματος εκ μέρους του αντανακλά τη γέννηση αυτής της υπηρεσίας, που δημιουργήθηκε σχεδόν κατά τύχη για συνεννοήσεις μεταξύ επαγγελματιών. Ουδείς είχε σκεφτεί αρχικά πως θα μπορούσε να χρησιμεύσει για την επικοινωνία ιδιωτών. Ομως η διάδοσή της υπήρξε εντυπωσιακή: το 2000 εστάλησαν 17 δισ. SMS στον κόσμο, 500 δισ. το 2004 και 4,1 τρισ. το 2008. Τώρα, στο κατώφλι των 20 ετών, το SMS πρέπει να αντιμετωπίσει τη μεγαλύτερη πρόκληση, αυτή των υπηρεσιών όπως οι WhatsApp και iMessage, που επιτρέπουν να στέλνονται μηνύματα χρησιμοποιώντας το δίκτυο των δεδομένων, δηλαδή με κόστος σχεδόν μηδενικό. Στις ΗΠΑ σημειώνουν ήδη μείωση: -3% στο τρίτο φετινό τρίμηνο. Η υπηρεσία εξακολουθεί να παραμένει στη ζωή λόγω της παγκοσμιότητάς της: λειτουργεί με όλα τα τηλέφωνα και τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, ακόμη κι όταν δεν υπάρχει κάλυψη Ιντερνετ. Βέβαια, στα επόμενα χρόνια ο αριθμός των smartphones θα αυξηθεί κι άλλο, όπως και η κάλυψη 3G. Τα προσεχή γενέθλια των SMS θα είναι δύσκολα. Ομως μέχρι σήμερα έχουν συνοδεύσει τις ευχές στις γιορτές μας, έχουν σώσει ζωές, έχουν καταστρέψει γάμους, μας έχουν κάνει να χαμογελάσουμε με μηνύματα στην κατάλληλη στιγμή, έχουν βοηθήσει στη συγκέντρωση χρημάτων για σεισμόπληκτους και άλλους αναξιοπαθούντες. Εχουμε κάθε λόγο να τους ευχηθούμε ευτυχισμένα γενέθλια.