Αναζήτηση
Ποιος είχε τελικά δίκιο; Ο Τζέιμς Καρβάιλ – σύμβουλος του Μπιλ Κλίντον στην προεκλογική εκστρατεία του 1992 για την προεδρία των ΗΠΑ – που έπεισε με το σύνθημα «Ιt’s the Εconomy, Stupid» ή ο σλοβένος φιλόσοφος Σλάβοϊ Ζίζεκ που ευθύνεται για την τροποποίηση-επικαιροποίηση του σλόγκαν σε «It’s the Political Economy, Stupid»;
Είναι αυτό το δεύτερο – επικαιροποιημένο αρχικά ως τραγωδία και στη συνέχεια ως φάρσα – «σλόγκαν» («ο φιλελευθερισμός πέθανε αρχικά την 11η Σεπτεμβρίου ως τραγωδία και πρόσφατα με την παγκόσμια πιστωτική κρίση ως φάρσα», ισχυρίζεται ο Ζίζεκ) που χρησιμοποίησαν ως τίτλο της έκθεσής τους 30 καλλιτέχνες από τις ΗΠΑ, Ισπανία, Δανία, Ιταλία, Καναδά, Αυστρία, Αυστραλία κ.α.
«Οι καλλιτέχνες δεν έχουν κατ’ ανάγκη λύσεις. Τις αναζητούν θέτoντας εικαστικά τα μεγάλα ερωτήματα», έλεγε Αντριου Στάνλερ, διευθυντής του Αυστριακού Πολιτιστικού Φόρουμ όπου αναπτύχθηκε η έκθεση το τρίμηνο Ιανουαρίου – Απριλίου 2012 στη Νέα Υόρκη.
«Τα ζητήματα που θέτει η έκθεση, η κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος και οι επιπτώσεις της στην καθημερινότητα, αφορούν άμεσα την Ελλάδα από την οποία για πολλούς ξεκίνησε το ευρωπαϊκό πείραμα αναδιανομής των κεφαλαίων, διάλυσης των εργασιακών κεκτημένων και των οργανωμένων προνοιακών δομών και πλήρους εξάρτησης της πολιτικής ζωής από τις δυνάμεις του κεφαλαίου», λέει η Συραγώ Τσιάρα, διευθύντρια του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, στις εγκαταστάσεις του οποίου μεταφέρθηκε και αναπτύσσεται η έκθεση.
«Εχετε λεφτά για κάψιμο;» ρωτούσε τον Ιούνιο του 2010 τους βιαστικούς περαστικούς της Γουόλ Στριτ ο Αμερικανός Ντρεντ Σκοτ (ένας από τους 30 καλλιτέχνες της έκθεσης). Φορούσε ένα πολύχρωμο πουκάμισο και πάνω του είχε καρφιτσωμένα δεκάδες δολάρια. Οι περαστικοί μάλλον αδιαφορούσαν για την παρουσία του, ώσπου άρχισε να «τα καίει τα ρημάδια τα λεφτά του». Ηταν τότε που οι «θεατές» ανησύχησαν. Ο Σκοτ συνελήφθη για «διατάραξη κοινής ησυχίας», αλλά ένα από τα έργα της εικαστικής πρότασης «Είναι η πολιτική οικονομία, ανόητε» είχε γεννηθεί…
«Παρακολουθούμε την καταστροφή του καπιταλισμού να έχει μεταλλαχθεί σε μέγιστη κρίση και για την αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Είναι η ίδια η κοινωνική τάξη και η έννοια της διακυβέρνησης με την αρχαϊκή της έννοια της ασφάλειας και της ευημερίας τα οποία έχουν καταλήξει σε σύγχρονα συντρίμμια», σημειώνουν οι επιμελητές της έκθεσης Ολιβερ Ρέσλερ και Γκρέγκορι Σόλετ.
«Η έκθεση», σημειώνουν, «λειτουργεί ως χώρος συνάντησης για σημαντικούς καλλιτέχνες από όλον τον κόσμο, οι οποίοι μέσα από το έργο τους εστιάζουν την προσοχή τους στην τρέχουσα κρίση με συνεπή κριτική ματιά. Αντί για μια συναίνεση στον όλεθρο, αναρωτιόμαστε μέσα από την έκθεση μήπως είναι καιρός να μην πιεζόμαστε πια από τις πειθαρχικές προσταγές της καπιταλιστικής λογικής και να μπορέσουμε, χρησιμοποιώντας την τέχνη, να δώσουμε την ίδια την έννοια της κοινωνίας».
Η έκθεση θα παραμείνει στη Θεσσαλονίκη έως το τέλος Σεπτεμβρίου και θα μεταφερθεί στη συνέχεια (την άνοιξη του 2013) στο Art Museum του Ελσίνκι.
