Σε μια υπόθεση με πολλές σκοτεινές πλευρές εξελίσσεται το ναυάγιο του «Costa Concordia» στις ακτές της Τοσκάνης κι ενώ τα σωστικά συνεργεία αναμένεται να ολοκληρώσουν σήμερα τις προσπάθειες ανεύρεσης των 21 επιβατών και μελών του πληρώματος που αγνοούνται. Η μοιραία σύγκρουση του κρουαζιερόπλοιου που στοίχισε τη ζωή σε 11 άτομα φαίνεται να οφείλεται σε ανθρώπινο λάθος. Ο,τι ακολούθησε μετά, όμως, βαρύνει αποκλειστικά τον πλοίαρχο Φραντσέσκο Σκετίνο ή πρέπει να αναζητηθούν και αλλού ευθύνες; Το ερώτημα απασχολεί στην Ιταλία Αρχές και μέσα ενημέρωσης. Εισαγγελείς και δημοσιογράφοι επικεντρώνονται στα 68 ολόκληρα λεπτά που μεσολάβησαν από τη σύγκρουση έως τη στιγμή που ακούστηκαν τα επτά σφυρίγματα του συναγερμού (έξι σύντομα κι ένα παρατεταμένο) για να δοθεί το σήμα της εκκένωσης.

Από τους απομαγνητοφωνημένους διαλόγους ανάμεσα στην Ακτοφυλακή του Λιβόρνο και στον πλοίαρχο που είδαν το φως της δημοσιότητας προκύπτουν δύο πράγματα: το ένα είναι ότι ο πλοίαρχος εγκατέλειψε το πλοίο πριν από τους επιβάτες και ότι παρά τις εντολές του επικεφαλής της τοπικής ακτοφυλακής να επιστρέψει για να συντονίσει την επιχείρηση εκκένωσης εκείνος κατέφυγε σε διάφορες δικαιολογίες για να μείνει στην ασφάλεια της στεριάς. Ο διάλογος αυτός επιβεβαίωσε ότι ο Φραντσέσκο Σκετίνο παρέβη τον άγραφο κανόνα, συμβόλαιο τιμής των ναυτικών, που επιβάλλει στον καπετάνιο να εγκαταλείψει τελευταίος το καράβι. Παράλληλα, έκανε την Ιταλία να βρει τον ήρωα που φαίνεται να έχει ανάγκη στο πρόσωπο του Γκρεγκόριο ντε Φάλκο, επικεφαλής της αίθουσας επιχειρήσεων στην Ακτοφυλακή του Λιβόρνο. Η σύζυγος, πάντως, έβαλε τα πράγματα στη θέση τους: «Το πιο ανησυχητικό πράγμα είναι ότι πρόσωπα σαν τον σύζυγό μου, πρόσωπα που κάνουν απλώς τη δουλειά τους κάθε μέρα, γίνονται αμέσως σε αυτή τη χώρα είδωλα, προσωπικότητες, ήρωες. Δεν είναι καθόλου φυσιολογικό…».

Από τον δεύτερο διάλογο αποκαλύπτεται ότι μισή ώρα μετά το χτύπημα στον ύφαλο από το οποίο προκλήθηκε ρήγμα μήκους 70 μέτρων ο Σκετίνο εξακολουθούσε να διαβεβαιώνει την Ακτοφυλακή ότι το μόνο πρόβλημα που αντιμετώπιζε ήταν μια διακοπή ρεύματος και ότι αναζητούσε την αιτία. Θα περνούσε άλλη μισή ώρα, ενώ θα μεσολαβούσε η κλίση του πλοίου για να κατευθύνει το «Costa Concordia» προς το νησί Τζίλιο και να δώσει εντολή για εκκένωση. Ηταν δική του η πρωτοβουλία να μην αποκαλύψει τι είχε συμβείς στις λιμενικές Αρχές; Ηταν δική του απόφαση να δώσει με τόση καθυστέρηση την εντολή για την εκκένωση του πλοίου; Η υπόθεση ότι κανένας πλοίαρχος δεν θα αναλάμβανε μια τέτοια ευθύνη είναι βάσιμη. Και οι υποψίες στρέφονται στην πλοιοκτήτρια εταιρεία, η οποία ενδεχομένως θα ήθελε να αποφύγει τις οικονομικές συνέπειες μιας εκκένωσης. Σύμφωνα με τα ισχύοντα, κάθε επιβάτης που θα έβγαινε στη στεριά θα είχε δικαίωμα να ζητήσει αποζημίωση ύψους 10.000 ευρώ. Με δεδομένο ότι στο κρουαζιερόπλοιο υπήρχαν περισσότεροι από 3.000 επιβάτες, το συνολικό κόστος της αποζημίωσης θα ξεπερνούσε τα 30 εκατομμύρια ευρώ.

Τα μυστήρια του «Costa Concordia» δεν εξαντλούνται στην καθυστερημένη εκκένωση. Επεκτείνονται σε μια μυστηριώδη ξανθιά Μολδαβή που εμφανίστηκε να δειπνεί μαζί με τον πλοίαρχο λίγο πριν από τη σύγκρουση, περνούν από τον ρόλο και τις ευθύνες του ελληνικής καταγωγής υποπλοίαρχου Δημήτρη Χρηστίδη και της τρίτης καπετάνιου Σίλβια Κορόνικα και φτάνουν έως την κλίση του πλοίου προς τα δεξιά, αν και το ρήγμα βρίσκεται αριστερά. Το γεγονός ότι πλοίο προσέκρουσε στον ύφαλο από την αριστερή πλευρά αλλά μπατάρισε από τη δεξιά έχει προβληματίσει τους ειδικούς.

ΟΙ ΜΠΟΥΚΑΠΟΡΤΕΣ. Σύμφωνα με την πιο λογική υπόθεση, ο Σκετίνο επιχείρησε να σώσει το πλοίο δίνοντας εντολή να ανοίξουν οι μπουκαπόρτες στη δεξιά πλευρά. Με αυτόν τον τρόπο, τα νερά που θα έμπαιναν θα ισοστάθμιζαν θεωρητικά το επιπλέον βάρος από τα νερά που είχαν εισρεύσει από την πλευρά του ρήγματος. Το αποτέλεσμα θα ήταν να μην μπατάρει το κρουαζιερόπλοιο. Φαίνεται, όμως, ότι η θεωρία δεν επιβεβαιώθηκε στην πράξη και ότι τη μοιραία σύγκρουση ακολούθησε ένα μοιραίο λάθος: από κακό υπολογισμό ο υδάτινος όγκος δεξιά ξεπέρασε κατά πολύ τον όγκο αριστερά. Το πλοίο πήρε κλίση με αποτέλεσμα να αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση.

Αν ισχύει αυτή η θεωρία, θα μπορούσε να εξηγηθεί η προσπάθεια του πλοιάρχου να αφήσει στο σκοτάδι τις λιμενικές Αρχές αλλά και το γεγονός ότι καθυστέρησε να δώσει την εντολή εκκένωσης. Ο ίδιος είναι ο πλέον κατάλληλος για να φωτίσει την υπόθεση. Χθες, επέστρεψε στο χωριό του όπου τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό από τον ανακριτή παρά το γεγονός ότι ο εισαγγελέας είχε ζητήσει την προφυλάκισή του. Στο Μέτα, ένα παραθαλάσσιο χωριό 8.000 κατοίκων κοντά στη Νάπολι, ο Φραντσέσκο Σκετίνο βρήκε τα συναισθήματα αλληλεγγύης που του αρνείται η υπόλοιπη Ιταλία. Κάποιος παλιός καθηγητής του τον περιγράφει ως «καλό και σοβαρό», ένας κάτοικος τον χαρακτηρίζει «ήρωα». Αλλά η επιγραφή στο πανό που κρατούσαν μερικά παιδιά στην κεντρική πλατεία θα μπορούσε να είναι μαύρο χιούμορ: «Πλοίαρχε, μην τα παρατάς».