Τη δυνατότητα να κατανοήσουµε κυριολεκτικά την παραπάνω ρήση από τον «Τίµαιο» του Πλάτωνα µας προσφέρει ο Χρήστος Δ. Λάζος στο τελευταίο του βιβλίο.


Χαράκτης, λάτρης της επιστηµονικής φαντασίας, µελετητής του αρχαίου ελληνικού πολιτισµού και συγγραφέας πολλών βιβλίων µε θέµα την αρχαία ελληνική τεχνολογία, ο Λάζος παρουσιάζει µέσα από τις σελίδες ενός προσεγµένου λευκώµατος τη θέση που κατείχε το παιχνίδι στη ζωή των Ελλήνων. Ερευνώντας πηγές 3.200 χρόνων, από την προϊστορική αρχαιότητα έως το Βυζάντιο, και καταγράφοντας 150 (!) παιχνίδια, ο συγγραφέας καταφεύγει κυρίως στους καλλιτέχνες και τεχνίτες της εποχής για να µας τα εκθέσει.

Αγγειογραφίες, αντικείµενα λατρευτικά, καθηµερινά και άλλα που χρησίµευαν ως παιχνίδια και βρέθηκαν ατόφια σε ανασκαφές αναδεικνύουν πέρα από την ευρηµατικότητα και την πρωτοτυπία των προγόνων µας, τη διαχρονικότητα των παιχνιδιών αυτών.

Πολλά από αυτά φτάνουν έως τις µέρες µας σχεδόν απαράλλαχτα. Υπάρχουν παιχνίδια για όλους και για όλα τα γούστα: παιχνίδια για µωρά όπως το σείστρο (κουδουνίστρα), για παιδιά όπως η µοσκίνδα (µακριά γαϊδούρα) και η αποδιδρασκίνδα (κρυφτό) και τυχερά όπως η κυβεία (ζάρια) και ο άβαξ (τάβλι). Επίσης παιχνίδια στρατη γικής όπως οι πεσσοί, οι εννιάρες και οι τρίλιζες, καθώς και ερωτικής µαντείας όπως ο κότταβος.

Η εξαιρετική παρουσίαση των παιχνιδιών των αρχαίων και των βυζαντινών από τον Χρήστο ∆. Λάζο ολοκληρώνεται µε την παράλληλη παράθεση ιστορικών και µυθολογικών στοιχείων που σχετίζονται άµεσα µε αυτά. Χαρακτηριστική η περίπτωση της αιώρας, κοινώς κούνιας: σύµφωνα µε τον µύθο, ο Ικάριος, ήρωας από τον αττικό δήµο Ικαρία, φιλοξένησε κάποτε, δίχως να το γνωρίζει, τον θεό ∆ιόνυσο.

Ο θεός θέλοντας να δείξει την ευγνωµοσύνη του στον φιλόξενο θνητό φεύγοντας του δίδαξε τα µυστικά της αµπελουργίας και της οινοποιίας. Ενθουσιασµένος ο Ικάριος, βάλθηκε να καλλιεργεί αµπέλια, γεύτηκε τον χυµό τους και ευφράνθηκε τόσο πολύ που θέλησε να µοιραστεί το νέο αγαθό µε τους γείτονές του. Γέµισε τότε ασκούς µε κρασί, ανέβηκε στο άρµα του και τριγυρνώντας στις εξοχές της Αττικής κερνούσε τους γεωργούς και τους βοσκούς, οι οποίοι όµως, πίνοντας κρασί για πρώτη φορά στη ζωή τους µέθυσαν. Αδαείς οι βοσκοί και πανικόβλητοι από τη µέθη νόµισαν ότι ο Ικάριος τούς δηλητηρίασε και γι’ αυτό τον σκότωσαν και έκρυψαν το πτώµα του. Αναζητώντας τον πατέρα της, η κόρη του Ικάριου, η Ηριγόνη, βρήκε το πτώµα του και αφού το έθαψε, κρεµάστηκε από ένα δέντρο πάνω από τον τάφο του. Οργισµένος ο ∆ιόνυσος µε τους Αθηναίους, καταράστηκε τις κόρες τους οι οποίες µαινόµενες έτρεχαν να κρεµαστούν και αυτές. Τροµαγµένοι τότε αυτοί, κατέφυγαν στο Μαντείο των ∆ελφών όπου έµαθαν ότι για να εξευµενίσουν τον θεό έπρεπε να καθιερώσουν γιορτή προς τιµήν του Ικάριου και της Ηριγόνης. Ετσι, καθιερώθηκε στην Αθήνα η γιορτή της Αιώρας (τελούνταν στις 13 του µήνα Ανθεστηριώνα όταν άρχιζαν να ανθίζουν τ’ αµπέλια) κατά την οποία οι παρθένες της Αττικής κρεµούσαν στα δέντρα µικρές κούκλες από κερί ή άργιλο, τις πλαγγόνες οι οποίες παρίσταναν τις κόρες που είχαν κρεµαστεί.

Με το πέρασµα του χρόνου, τη θέση των πλαγγόνων πήραν ξανά οι κόρες της Αττικής οι οποίες τραγουδώντας αιωρούνταν, ακριβώς όπως εµείς σήµερα,µικροί και ενίοτε και µεγάλοι ανεβαίνοντας στην αιώρα.

Το αγαθό της ευτυχίας


Οπως τα «ΗθικάΕυδήµια» και τα «Ηθικά Νικοµάχεια», έτσι και τα «Ηθικά Μεγάλα», η τρίτη από τις ηθικές του σταγειρίτη φιλοσόφου, καθορίζεται ως αµιγώς ανθρωπολογική, πολιτική και κυρίως πρακτική. Το ζητούµενο δεν είναι το καθολικό (πλατωνικό)

αγαθό αλλά τοαγαθό µας, το αγαθό των ανθρώπων, που δεν είναι άλλο από την ευτυχία.Ως ελεύθερο υποκείµενο και ζώον πολιτικόν, ο άνθρωπος οφείλει να βελτιώσει και να βοηθήσει τον εαυτό του βοηθώντας καιβελτιώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο και τους συµπολίτες του. Ανθρώπινο και πολιτικό αγαθό συγκλίνουν και ταυτίζονται απόλυτα: «το άριστον αγαθόνέστιν η ευδαιµονία», η οποία δεν είναι κατάσταση αλλά πράξη διαρκής.

Περί αφροδισιολογίας


Μέσα σε περίοδο κρίσης και ολικής – καλώςή κακώς – αµφισβήτησης, έρχεται έναλεύκωµα – αφιέρωµα σε έναν από τους «θεσµικούς» εθνικούς ευεργέτες, τον Ανδρέα Συγγρό και κυρίως στο νοσοκοµείο του οποίου υπήρξε χορηγός. Το αφιέρωµα δεν αποκαθιστά ή επανατοποθετεί τον άνθρωπο – και εδώ είναι το νεωτερικό– αλλά διασχίζει προς τα πίσω τη δύσκολη ιστορία της δερµατολογίαςκαι αφροδισιολογίας στην Ελλάδα.

Εικονοποιώντας το κείµενο, εξαιρετικές φωτογραφίες αναπαράγουν τη µνήµη, τη συνέχεια και κυρίως την εξέλιξη, αναπλάθοντας µε τη δύναµη των συµβόλων και της αφήγησης µια διαδροµή από την ίαση της σύφιλης στη µοριακή βιολογία και τη γενετική.

Εκπαιδευτικοί προβληµατισµοί

< Σ.Μ.


«Πολυπολιτισµικότητα», «Ανθρώπινα δικαιώµατα», «Μετανάστευση», «Παγκοσµιοποίηση», «∆ηµοκρατία», «Κυρίαρχη ταυτότητα», «Μειονότητα», «Εκπαίδευση». Εννοιες οι οποίες προβληµατίζουν τις σύγχρονες, δυτικού τύπου, κοινωνίες και τις κυβερνήσεις τους.

Η αναγνώριση της πολιτισµικής ετερότητας από τη µια, η οποία αναδεικνύει το δικαίωµα του κάθε ανθρώπου στον διακριτό αυτοπροσδιορισµό, και ο σεβασµός στα ανθρώπινα δικαιώµατα από την άλλη, ωθούν 18 επιστήµονες προερχόµενους από διαφορετικούς επιστηµονικούς κλάδους να διευρύνουν τα ερωτήµατα και να αµβλύνουν τις αντιθέσεις που προκύπτουν από τον συσχετισµό αυτών των δύο καθολικών εννοιών. Οπως επισηµαίνουν στον πρόλογο οι επιµελήτριες του βιβλίου, το νήµα ανάγνωσης καθορίζεται από την εκπαίδευση. Χωρισµένα σε δύο ενότητες, τα κείµενα του βιβλίου µετακινούνται σταδιακά από το γενικό προς το ειδικό: οι προσεγγίσεις του πρώτου µέρους επικεντρώνονται στην έννοια της πολυπολιτισµικότητας, ενώ αυτές του δεύτερου µέρους εστιάζουν στα ζητήµατα που προκύπτουν στα εκπαιδευτικά συστήµατα των δυτικών χωρών από τη γλωσσική, θρησκευτική ή εθνοτική ανοµοιογένεια του µαθητικού πληθυσµού. ∆εδοµένα της ελληνικής πραγµατικότητας, συγκεκριµένα οι πτυχές ενός προγράµµατος-παρέµβασης στην εκπαίδευση της µουσουλµανικής µειονότητας στη Θράκη, αποτυπώνουν δυσκολίες, εκπαιδευτικές, κοινωνικές αλλά και πολιτικές, του «πολυπολιτισµού» µέσα στον οποίο πλέον καλούµαστε να ζούµε.

Δαίµονες και άγγελοι


Με ένασυνεχέςµπρος πίσω στον χρόνο και στα γεγονότα, στη ζωή τηνίδια τελικά, παίζει εδώ η κορυφαία εν ζωή βρετανίδα συγγραφέας αστυνοµικών µυθιστορηµάτων. Ενας συνταξιούχος αστυνοµικός επιθεωρητής κινείται στο πολυπολιτισµικό πλέον Λονδίνο ξαναγυρνώντας συνεχώς στο παρελθόν, ψάχνοντας τους δαίµονές του – τον Τάργκο, στραγγαλιστή γυναικών, αλλά και τους αγγέλους του, τησύντροφο και σύζυγό του. Η απάντηση στηναναζήτηση πάντα η ίδια – µερικά ήταν καλύτερα τότε, µερικά χειρότερααλλά ο Χέντελ είναι πάντα Χέντελ σε βινύλιο, CD ή iPod όπως και οι άνθρωποι. Αλλοι καλοί,άλλοι κακοί, όπως τους βλέπεις ή νοµίζεις πως τους βλέπεις.