ΤΟ ΕΡΓΟ. Ο Ορέστης, με τη βοήθεια του φίλου του Πυλάδη και με τη συμπαράσταση της αδελφής του Ηλέκτρας, έσφαξε τη μάνα του Κλυταιμνήστρα και τον εραστή της Αίγισθο εκδικούμενος τον φόνο του πατέρα του Αγαμέμνονα, βασιλιά του Αργους. Αλλά οι Ερινύες τον έχουν οδηγήσει στην κατάρρευση. Η Ηλέκτρα τού συμπαραστέκεται ενώ με αγωνία περιμένουν την απόφαση της συνέλευσης των Αργείων για την τύχη τους.

Οι ελπίδες ότι θα τους βοηθήσει ο αδελφός του πατέρα τους, ο Μενέλαος, ο οποίος εμφανίζεται μαζί με την άπιστη Ελένη, τη γυναίκα του που έγινε η αφορμή του Τρωικού Πολέμου, σύντομα σβήνουν. Ο Μενέλαος δηλώνει αδυναμία ενώ επηρεάζεται και από τον Τυνδάρεω, πατέρα της Κλυταιμνήστρας και της Ελένης, που ζητάει την παραδειγματική τιμωρία των εγγονών του.

Η συνέλευση καταδικάζει τους δύο νέους σε θάνατο. Τότε Πυλάδης και Ηλέκτρα προτείνουν στον Ορέστη να σκοτώσουν την Ελένη για να εκδικηθούν τον Μενέλαο και να απαγάγουν την κόρη τους Ερμιόνη εκβιάζοντας τη διαφυγή τους. Το βάζουν σε εφαρμογή. Ενας ευνούχος φρύγας υπηρέτης φέρνει τα μαντάτα για την απόπειρα κατά της Ελένης η οποία όμως έγινε καπνός. Η Ερμιόνη απάγεται, ο Ορέστης απειλεί τον Μενέλαο πως θα τη σφάξει και θα πυρπολήσει το ανάκτορο για να καούν όλοι μαζί αλλά ο από μηχανής Απόλλων όλα τα τακτοποιεί: η Ελένη έχει αναληφθεί στους ουρανούς, ο Ορέστης θα αθωωθεί, θα πάρει γυναίκα του την Ερμιόνη και θα βασιλέψει στο Αργος και ο Πυλάδης θα παντρευτεί την Ηλέκτρα.

Ο Ευριπίδης στον «Ορέστη» του (408 π.Χ.) συνθέτει ένα περιπετειώδες μελόδραμα που πόρρω απέχει από την κλασική ελληνική τραγωδία αποτελώντας ίσως τον κοντινότερο σταθμό προς το μετέπειτα θέατρο.

Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ. O Γιάννης Χουβαρδάς που ανέλαβε τη σκηνοθεσία έριξε το βάρος στον ασθενικό Χορό του έργου με ένα έξοχο εύρημα:

το δράμα ζωντανεύει και «τρυπώνει» ανάμεσα σε μια παρέα νέων που εισβάλλει στο θέατρο και η οποία προοδευτικά μετατρέπεται σε Χορό. Το εύρημα αξιοποιείται συστηματικά και με σαφήνεια μέχρι το τέλος- σταθερός άξονας της παράστασης- και γίνεται ο μοχλός για να περάσει η σκηνοθετική άποψη που βλέπει το έργο σαν μία εξέγερση των νέων ενάντια σ΄ ένα σάπιο κατεστημένο- ο Δεκέμβριος του 2008 δεν είναι μακριά… Μια εξέγερση όμως στην οποία οι «ανώτερες» δυνάμεις- στο έργο ο Απόλλων- θα δώσουν λύσεις βεβιασμένες οδηγώντας τους νέους εκεί απ΄ όπου ξεκίνησαν: στο μελαγχολικό πουθενά. Η παράσταση είναι καθαρή, στιβαρή, προβάλλει την ειρωνεία του Ευριπίδη και έχει μία αποτελεσματική κυκλικότητα χωρίς να της λείπουν κάποια ελαττώματα- η μπρεχτική γραμμή που ο σκηνοθέτης ακολούθησε της προσδίδει μία ψυχρότητα, το βασικό εύρημα στην έναρξη σαφώς πλατειάζει ενώ κάποια άλλα ενδιάμεσα ευρήματα μοιάζουν ή περιττά ή επίσης να πλατειάζουν – για παράδειγμα η σκηνή του Φρύγα. Αλλά εκείνο που πιστεύω είναι πως μπορεί να θεωρηθεί η επόμενη, μετά την «Αντιγόνη» του Λευτέρη Βογιατζή, πρόταση που προχωράει την υπόθεση της ερμηνείας του αρχαίου δράματος.

Μεγάλο της ατού, το αέρινο, «ανύπαρκτο» αλλά γοητευτικό σκηνικό του Γιοχάνες Σουτς που σεβάστηκε ουσιαστικά τον χώρο της Επιδαύρου και τα κοστούμια του όπου το άσπρομαύρο- γκρίζο των ρόλων ανατρέπεται από τα έντονα χρώματα του Χορού. Αλλά και η εξαίρετη μετάφραση του Στρατή Πασχάλη, οι υποβλητικοί φωτισμοί του Λευτέρη Παυλόπουλου και η φωνητική διδασκαλία της Μελίνας Παιονίδου έπαιξαν ρόλο αποφασιστικό.

ΟΙΕΡΜΗΝΕΙΕΣ. Ακύλλας Καραζήσης, Χρήστος Στέργιογλου, Μανώλης Μαυροματάκης, Γιώργος Γλάστρας από σωστοί έως ικανοποιητικότατοι. Η Τάνια Τρύπη σαν λίγο να επαναλαμβάνει τον εαυτό της. Ο καλός Κώστας Βασαρδάνης παραέριξε το βάρος στην ορθοφωνία. Η Γεωργιάννα Νταλάρα εκφραστικότατη και με ψυχή αλλά πρέπει να δουλέψει για να ενισχύσει τη φωνή της. Από τον εκλεκτό Νίκο Κουρή την κατατονία που του ζητήθηκε την εισέπραξα ως έλλειψη ενέργειας. Ξεχώρισα τον απολαυστικό- και στο τέλος τραγικό- Φρύγα του Νίκου Καραθάνου και τη Στεφανία Γουλιώτη: κοφτερή σαν σπαθί επιβεβαιώνει τις ελπίδες που έχει γεννήσει.

Εν ολίγοις

Μία πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση.

info

Η παράσταση του Εθνικού Θεάτρου περιοδεύει. Απόψε Λάρισα.

24, 25, 26/9 στη Βιντσέντζα της Ιταλίας («Τεάτρο Ολίμπικο»).

Τελευταία Νέα