Κουτσά στραβά

«Εχουμε χάσει την επαφή/ σαν εξωγήινοι ρομαντικοί/ που κυριέψανε μια πόλη/ κι έχουν ξεχάσει στην τσέπη το κλειδί». Κάπως έτσι έβλεπε κάποτε το… άλιεν στη ζωή μας ο Λάκης- με τα ψηλά ρεβέρΠαπαδόπουλος. Και σήμερα έφτασε να το βλέπει κάτω από τη ζακέτα να φοράει νυχτικό καθώς κλαίει κι οδηγεί στην Αττική οδό (όπως λένε και οι στίχοι της Sunny Μπαλτζή στο νεώτερο τραγούδι του).

Το άλιεν της ζωής μας είναι κάποτε παραγωγικό και ρομαντικό και κάποτε καταστροφικό και αλαζονικό. Αλλοτε πέρα από το παρελθόν του εγκληματία και την ανεμελιά του γυρολόγου, πέρα από τη βρωμερή φουστανέλα «που πάνω της μπορούσες να ακονίσεις μαχαίρι», το άλιεν μπορούσε να κρύβει μεγάλη ευαισθησία για το χρώμα και τον άνθρωπο, όπως ο λαϊκός ζωγράφος Θεόφιλος (όσα δεν ξέρουμε για κείνον στη σελ. 12).

Είναι ίσως «η θρυλικά μικρή εκείνη πιθανότητα που μας πείθει να πάρουμε λαχείο, ότι θα κερδίσουμε, θα πλουτίσουμε και θα μείνει φτωχός ο νόμος των πιθανοτήτων, ότι ο άνθρωπος θα αγαπήσει τελικά την εντελώς διαφορετική ζωή του, απ΄ αυτήν που ονειρεύτηκε, ότι η επιστήμη όπου να ΄ναι θα εφαρμόσει τη θεϊκή της αποκάλυψη για τη θεραπεία της ζωής από την αιώνια νόσο του θανάτου, έστω κι αν έρθει σε ιστορική σύγκρουση με τα μεγάλα συμφέροντα του χώματος, ότι ο έχων δύο λόγους να ευτυχεί θα δώσει σίγουρα τον έναν σ΄ εκείνον που έχει πολλούς λόγους να δυστυχεί», για να αφεθούμε στον εξωγήινο διακαή «Ερανο σκέψεων για την ανέγερση τίτλου υπέρ της αστέγου αυτής ομιλίας», ήτοι την ομιλία της Κικής Δημουλά στην Αρχαιολογική Εταιρεία (Εκδ. Ικαρος).

Αλλοτε πάλι παλεύουμε να το εξολοθρεύσουμε το άλιεν που εισβάλλει στη ζωή μας. Οπως η Ρίπλεϊ- Σιγκούρνι Γουίβερ στη θρυλική ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ (Νο 59 στις «100 ταινίες που αγάπησα», σελ. 10): «Πες μου κάτι, Μπερκ. Θα τα αφανίσεις όλα, έτσι δεν είναι; Δεν θα τα κρατήσεις για να τα μελετήσεις. Δεν θα τα επαναφέρεις στη ζωή. Πες μου πως θα τα αφανίσεις για πάντα!» Ο δε Εντριεν Μπρόντι στους «Κυνηγούς» (η κριτική στη σελ. 49), 31 χρόνια μετά από το «Αλιεν», ανάγει τη θανάτωση των εξωγήινων όντων σε επιστήμη… καταστροφής.

Κι άλλοτε φτάνουμε να νιώθουμε σαν άλιεν στον ίδιο τον τόπο μας. Οπως οι κάτοικοι της Αθήνας στο ιστορικό της κέντρο. Ετσι όπως το άφησε να καταντήσει η δημοτική αρχή που περί άλλα τυρβάζει την ώρα που κάποιοι δεν τολμούν να ξεμυτίσουν από το σπίτι ή το αυτοκίνητό τους. Που το εντυπωσιακά ανακαινισμένο κτίριο Τσίλερ του Εθνικού Θεάτρου παραμένει απροσπέλαστο ουσιαστικά από τους θεατές του που τους διώχνει άσπλαχνα η έκρηξη της εγκληματικότητας γύρω. Φωνή βοώντος η έκκληση των εργαζομένων στο Εθνικό. Η έκκλησή σας προωθείται. Ο Δήμος έχει άλλες δουλειές. Υπάρχει φορέας να κάνει, επιτέλους, κάτι για μας, τα άλιεν αυτής της πόλης; Ήτα άλιεν αυτής της χώρας. Οπως οι «Ρωσοπόντιοι», οι Ελληνες δηλαδή από την πρώην Σοβιετική Ενωση, που κινήθηκαν ανάμεσα στη θυματοποίηση και την εξιδανίκευση και από το περιθώριο της ελληνικής κοινωνίας, όπου είχαν βρεθεί ύστερα από τον επαναπατρισμό τους, έφτασαν να βρεθούν στο προσκήνιο εθνικιστικών εκδηλώσεων (δύο νέα βιβλία το καταδεικνύουν και το αναλύουν, στη σελ. 19).

Αλλοι πάλι βλέπουν τα άλιεν στο διαφορετικό, στο ξένο. Κι εκεί την πολεμούν. Το ΄χουν πει γλαφυρά οι Μagic de Spell: «Ορφανός, εξώγαμος, χωρισμένος/ Ξένος, εξωγήινος, μεταλλλαγμένος/ Ονομα, επώνυμο, λοιπά στοιχεία/ Είναι επικίνδυνος για την κοινωνία/ Νίψον ανομήματα μη μόναν όψιν». Και η ποίηση (της Κικής Δημουλά και πάλι) έχει την απάντηση: «Παντοδύναμο είναι αυτό που δεν έχουμε».

Oχι πως δεν υπάρχουν κι εκείνοι που το βρίσκουν στις ντρίπλες. Ως αφιέρωμα στη Θεσσαλονίκη, που τη θυμούνται οι πολιτικοί μας τέτοια εποχή κάθε χρόνοαλήθεια, θυμάται κανείς πως η «Νύφη του Θερμαϊκού» είναι η πρώτη που υφίσταται βαριά τις συνέπειες της κρίσης, καθώς εκεί ήκμαζε κάποτε ο μικρομεσαίος επιχειρηματίας;- ας θυμηθούμε τον ύμνο τής εκεί ομάδας (δίχως να θέλουμε να στενοχωρήσουμε ΠΑΟΚτσήδες και Ηρακλειδείς): «Εξωγήινος ο Αρης, εξωγήινος/ ήρθε απ΄ τον πλανήτη Αρη/ το πρωτάθλημα να πάρει».

Αν δεν πιστέψουμε τελικά πως το άλιεν κατοικεί- κι αυτό- μέσα μας, ίσως θα έπρεπε να πιστέψουμε τον διάσημο βρετανό αστροφυσικό Στίβεν Χόκινγκ: Αλιεν μπορεί να υπάρχουν, όμως θα πρέπει να αποφύγουμε οποιαδήποτε επαφή μαζί τους γιατί οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές…

Koutsastraba@dolnet.gr