Περιοδικά

Και µετά το Τείχος, ποίηση…

, Του Κώστα Ρεσβάνη

Τη νύχτα της 12ης Αυγούστου 1961 ένα από τα σκληρότερα κοµµουνιστικά κράτη, η Λαϊκή Δηµοκρατία της Γερµανίας, άρχισε να χτίζει το Τείχος (του Αίσχους, της Ντροπής το είπαν) που χώρισε και ορατά τη χώρα στα δύο. Αντεξε 28 χρόνια, σηµαδεύοντας ζωές και ψυχές. Αυτά τα σηµάδια, βεβαίως, δεν άφησαν ασυγκίνητους _ και _ τους ποιητές. Στο νέο τεύχος του το «Πλανόδιον» του Γιάννη Πατίλη πραγµατοποιεί έναν άθλο, δηµοσιεύοντας εβδοµήντα ποιήµατα της εικοσαετίας 1989-2009, δηµιουργήµατα σαράντα τριών γερµανών ποιητών διαφορετικών ηλικιών και τεχνοτροπιών. Πρόκειται, σηµειώνεται, για την εκτενέστερη παρουσίαση σύγχρονης γερµανικής ποίησης στα ελληνικά των τελευταίων δεκαετιών. Το βάρος του εγχειρήµατος σηκώνει ο γερµανοµαθής ποιητής και δοκιµιογράφος Κώστας Κουτσουρέλης µε εισαγωγή, επιλογή, µετάφραση και διαφωτιστικές σηµειώσεις. Από γνωστά ονόµατα ανθολογούνται ο Γκίντερ Γκρας, ο Χανς Μάγκνους Εντσενσµπέργκερ, ο Χάινερ Μίλερ, ο Γκίντερ Κούνερτ. Κατανοώντας το µέγεθος του τολµήµατος και τις δυσκολίες, ο Κουτσουρέλης θα σηµειώσει: «Το να µεταφράζεις έναν ποιητή, είναι σαν να προσπαθείς να µάθεις ένα όργανο. Με καιρό και µε κόπο, κάποια στιγµή φτάνεις σ’ ένα επίπεδο δεξιοτεχνίας. Το να µεταφράζεις περισσότερους του ενός, αλλά συγγενείς εκφραστικά αναµεταξύ τους, είναι σαν να φιλοδοξείς να παίξεις µια ολόκληρη οικογένεια οργάνων _ δύσκολο αλλά όχι αδύνατο. Το να µεταφράζεις καµιά σαρανταριά ποιητές τόσο αποκλίνοντες και διαφορετικούς, είναι σαν να βάλθηκες να υποκαταστήσεις µια ολόκληρη συµφωνική ορχήστρα: πράγµα _ δε θέλει ρώτηµα _ διόλου συνετό».

ΚΙΚΗ ΔΗΜΟΥΛΑ. Για τη σπουδαία ποιήτρια και µε αφορµή την πρόσφατη συλλογή της «Τα εύρετρα», το «Διαβάζω» δηµοσιεύει δύο αξιοπρόσεκτα κείµενα. 1) Κριτική από τον Αλέξη Ζήρα, που θα σηµειώσει: «… “Τα εύρετρα” της Κικής Δηµουλά (φωτογραφία) είναι µια ζώσα απόδειξη τού πώς ένας λόγος απρόσκοπτος, χωρίς ιδιαίτερες σκοτεινιές και σκολιές ατραπούς, µπορεί την ίδια στιγµή να µη δίνει καθόλου εύκολα τα κλειδιά του».

2) Μελέτηµα της Δέσποινας Παπαστάθη για τον ρόλο της φωτογραφίας στην ποίηση της Δηµουλά. Πολύ ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις, αφού είναι φανερό ότι «η επίµονη παρουσία της στο έργο της ποιήτριας µάς επιτρέπει να θεωρήσουµε τη φωτογραφία ως ένα σταθερό χαρακτηριστικό της ποίησης και της ποιητικής της». Για τον ρόλο της φωτογραφίας στην ποίησή της, άλλωστε, είχε γράψει και η ίδια η Δηµουλά, όπως µας θυµίζει η Παπαστάθη: «(Η φωτογραφία) είναι η οικιακή βοηθός της µνήµης. Στενογράφος της… Είναι το ορθογραφικό λεξικό της µνήµης όταν ξεχνάει µε τι χαρακτηριστικά γράφεται ένα µισοσβησµένο πρόσωπο και µε πόσα «πότε». Είναι η αεροπειρατεία της. Διατάζει το χρόνο ν’ αλλάζει πορεία και τον κρατάει όµηρο επ’ αόριστον… Είναι όµως και καταδότης της µνήµης».

Διαβάστε ακόµα το κείµενο της Μαρίζας Ντεκάστρο µε τίτλο «Τέχνη: Η καλλιέργεια της ευαισθησίας και της γνώσης». Για τη σηµασία, δηλαδή, που έχει για τον άνθρωπο «ως µέσο αντίληψης, απεικόνισης, έκφρασης και επέµβασης». Η Ντεκάστρο προτείνει και βιβλία µε ποικίλες παιδαγωγικές προσεγγίσεις, για την κατανόηση της τέχνης από το παιδικό και νεανικό κοινό.

ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ

«ΠΛΑΝΟΔΙΟΝ»: Σεβαστείας 27, Νέα Σµύρνη 171 22, τηλ. 210-2284.403, e-mail: planodion@otenet.gr «ΔΙΑΒΑΖΩ»: Χαρ. Τρικούπη 38, Αθήνα 106 80, τηλ. 210-3388.008, e-mail: diavazo@otenet.gr