ΣΤΟ ΟΛΙΓΟΛΕΠΤΟ ΦΙΛΜ, ΣΤΟ ΥΟUΤUΒΕ, ΒΛΕΠΟΥΜΕ
ΕΝΑΝ ΔΙΜΕΤΡΟ ΜΠΟΞΕΡ ΝΑ ΚΑΜΑΡΩΝΕΙ
ΦΟΡΩΝΤΑΣ ΡΙΓΕ ΠΑΝΤΕΛΟΝΑΚΙ, ΕΤΟΙΜΟ ΓΙΑ
ΠΑΛΗ. ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΕΝΑ ΣΠΑΝΙΟ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ
ΤΟΥ 1916 ΜΕ ΤΟΝ ΕΚΚΕΝΤΡΙΚΟ ΑΡΘΟΥΡ
ΚΡΑΒΑΝ, ΠΟΙΗΤΗ, ΝΤΑΝΤΑΪΣΤΗ, ΠΟΥ ΔΗΛΩΝΕ:
«ΕΙΜΑΙ ΟΛΑ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ, ΟΛΑ ΤΑ ΖΩΑ, ΟΛΟΙ
ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ».
Αυτό που κυρίως εκμεταλλεύτηκε ο Κραβάν ήταν ο δεσμός συγγένειας με έναν άλλο μεγάλο αιρετικό, τον Όσκαρ Ουάιλντ. Ο Ουάιλντ ήταν θείος του, ο ανιψιός όμως δεν διακρίθηκε τόσο για τα γραπτά του όσο για το γεγονός ότι ενέπνευσε με τα καμώματά του καλλιτεχνικά κινήματα, καθιστώντας τη ζωή του το σημαντικότερο έργο τέχνης του. Αν σήμερα οι εικαστικοί performers «εγκαθίστανται» στα έργα τους, ο Άρθουρ Κραβάν υπήρξε ένας εν ζωή performer, γι΄ αυτό άλλωστε τον υιοθέτησαν και οι ντανταϊστές, βρίσκοντας στο διογκωμένο του «εγώ» την ίδια συμβολική ανατροπή με τον ουρητήρα του Ντισάν που εκτέθηκε για πρώτη φορά ως έργο τέχνης («Η Κρήνη»).

Ο Τελευταίος σταθμός Σαλίνα Κρους δεν είναι ακόμη μία βιογραφία του Φάμπιαν Αβενάριους Λόιντ που, αργότερα στο μποέμικο Παρίσι, θα μετονομαστεί Άρθουρ Κραβάν. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα περιπλάνησης με βασικό ήρωα έναν νεαρό Εγγλέζο που τα προσωπικά του αδιέξοδα βρίσκουν διεξόδους στις περιπέτειες του Κραβάν. Ο αφηγητής ανακαλύπτει τον Κραβάν σε ένα βιβλίο που διαπραγματεύεται το θέμα της αυτοκτονίας. Έχοντας χάσει τη μητέρα του από υπερβολική δόση χαπιών, εργάζεται αγκομαχώντας σε γραφείο, έχει μια φίλη που είναι ήδη έγκυος, αλλά τίποτε δεν τον ευχαριστεί πια ούτε καν το πρώτο του βιβλίο. Βασανίζεται από αϋπνίες και φοβίες και ενώ διαγράφεται η αυτοκτονική τάση του, αποφασίζει να φύγει από το Λονδίνο ακολουθώντας τα βήματα του Άρθουρ Κραβάν.

Πρώτος σταθμός το Παρίσι και το κοιμητήριο, το Περ Λασέζ, όπου αναπαύεται ο Όσκαρ Ουάιλντ. Το 1909 ο Κραβάν έφτανε θριαμβευτικά στο Παρίσι, διεκδικώντας δάφνες για ανύπαρκτα ταλέντα όπως και του ζωγράφου. Διεισδύει σε καλλιτεχνικές συντροφιές και εκδίδει το περιοδικό «Μaintenant» σε χασαπόχαρτο. Το πρώτο τεύχος ήταν αφιερωμένο στον θείο του και περιείχε μερικά από τα λίγα ποιήματά του, ενώ στο δεύτερο εξαπολύει επίθεση στον Αντρέ Ζιντ ξεχνώντας τις κοινές «εξορμήσεις» των δύο επιφανών στη Βόρεια Αφρική προς αναζήτηση αγοριών. Ο προσβληθείς Απολινέρ τον καλεί σε μονομαχίαευτυχώς, που την φοβήθηκαν και οι δύο. Σε μια προγραμματισμένη διάλεξη κατεβάζει τα παντελόνια του και πυροβολεί στο ταβάνι, ξεσηκώνοντας την κατακραυγή του πλήθους. Ντανταϊσμός

Ξεσπάει ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και ως λιποτάκτης διαφεύγει στην ουδέτερη Ισπανία, κοντά σε άλλους εκπατρισμένους καλλιτέχνες. Ο Πικαμπιά αντικρύζει στο πρόσωπό του το πρότυπο της αμφισβήτησης κάθε αξίας, το μεγαλείο της ασέβειας ενάντια στην μπουρζουαζία. Το κίνημα του ντανταϊσμού ξεκινά με τις «καλύτερες» προϋποθέσεις. Όμως να μην ξεχνιόμαστε: την ιστορία του Κραβάν μας την αφηγείται ο περιπλανώμενος Εγγλέζος του οποίου η αυτοκαταστροφική τάση, μετά και τον θάνατο του πατέρα του, επιδεινώνεται. Ψάχνοντας τα ίχνη του Κραβάν, αλλού βρίσκει θλιβερά απομεινάρια και αλλού χώρους από τους οποίους έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί η ιστορία. Συναντά παράδοξους τύπους, αλλά σήμερα η παραξενιά της ζωής τους δεν έχει κανέναν δημιουργικό αντίκτυπο ούτε μπορεί να εκληφθεί ως μια δημιουργική αντιπρόταση.

David Lale

ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΣΑΛΙΝΑΚΡΟΥΣ

ΜΤΦ. ΕΛΕΝΑ ΤΣΟΥΚΑΛΑ, ΕΚΔ.

ΠΑΠΥΡΟΣ, 2008 ΣΕΛ.

389, ΤΙΜΗ: 19 ΕΥΡΩ

Τελευταία Νέα