«ΟΧΙ Μ΄ ΑΥΤΟΥΣ
ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ, ΠΟΥ
ΤΗ ΓΗ/ ΤΗΝ ΕΡΙΞΑΝ
ΣΤΟΥΣ ΛΥΚΟΥΣ
ΒΟΡΑ ΝΑ
ΞΕΣΚΙΣΤΕΙ./ Ο
ΚΑΛΠΙΚΟΣ ΤΟΥΣ
ΕΠΑΙΝΟΣ ΕΜΕΝΑ
ΔΕΝ Μ΄ ΑΓΓΙΖΕΙ./
ΚΙ ΑΝ ΔΩΡΙΣΑ
ΣΕ ΦΙΛΟΥΣ
ΓΙ΄ ΑΥΤΟΥΣ ΔΕΝ
ΕΙΝΑΙ Η ΩΔΗ»,
ΣΗΜΕΙΩΝΕ
Η ΑΝΝΑ
ΑΧΜΑΤΟΒΑ
(1889-1966)
Γενέτειρα: Μπολσόι Φοντάν. «Δεν θ΄ αφήσω τα στιχάκια σου ν΄ αμαυρώσουν την έντιμη ιστορία μου». Λόγω διαφωνίας με τον πατέρα της που δεν εγκρίνει τις ποιητικές της φιλοδοξίες αλλάζει το οικογενειακό όνομα (Γκορένκο) και επιλέγει αυτό της προγιαγιάς της από την πλευρά της μητέρας της- «πέντε άλφα, μια παρατεταμένη κραυγή», όπως γράφει η ίδια.

Γάμοι/ Εκτελέσεις/ Στρατόπεδα: Το 1910 παντρεύεται τον ποιητή Νικολάι Γκουμιλιόφ. Καρπός του γάμου της ο γιος της Λεβ. Μαζί με τους Γκουμιλιόφ, Μαντελστάμ κ.ά. ιδρύει την «Ποιητική Συντεχνία», έναν από τους σημαντικότερους πυρήνες της μοντέρνας ποίησης στη Ρωσία («Ακμεϊστές»). Ύστερα από σύντομη σχέση με τον Μοντιλιάνι στο Παρίσι (τα σχέδιά του της Αχμάτοβα είναι γνωστά), ακολουθούν οι γάμοι με τον ασσυριολόγο Βλαντιμίρ Σιλέχκο (1918) και τον ιστορικό τέχνης Νικολάι Πούνιν (1922). Και ο Γκουμιλιόφ και ο Πούνιν πέφτουν θύματα της σταλινικής θηριωδίας. Πολλά ποιήματα της Αχμάτοβα έχουν ως θέμα τις δύο αυτές «τρομακτικές απώλειες». Ο γιος της Λεβ συλλαμβάνεται επανειλημμένως και το 1949 καταδικάζεται σε δέκα χρόνια καταναγκαστικά έργα. Όταν αποφυλακίζεται (1956) η σχέση τους διακόπτεται οριστικά. Τη θεωρεί υπεύθυνη για τις φυλακίσεις του, παρ΄ όλο που η Αχμάτοβα στην προσπάθειά της να τον σώσει απαρνείται κάθε ποιητικό της credo και δημοσιεύει το 1950 κύκλο ποιημάτων αφιερωμένων στον Στάλιν. (Ο θρήνος για τα μαρτύρια του γιου της αποτυπώνεται με σπαρακτικό τρόπο και στη γνωστή της σύνθεση, Ρέκβιεμ, η συγγραφή της οποίας κράτησε από το 1938 ώς το 1962).

Οι θεοί της επανάσταΓενέτειρα: σης: Στο σημειωματάριό της (18/1/1918) σημειώνει τον στίχο του Μπλοκ: «Αυτοί οι Μπολσεβίκοι θα είναι ο θάνατός μας». Η χρυσή γενιά της Ρωσίας πληρώνει το τίμημα. Ο Μαγιακόφσκι και η Τσβετάγιεβα αυτοκτονούν, ο Μαντελστάμ πεθαίνει σε στρατόπεδο στο Βορονές και ο Παστερνάκ φιμώνεται.

Δημόσιος διασυρμός: Με απόφαση του κόμματος τα βιβλία της πολτοποιούνται (1925). Ο Τρότσκι αποκηρύσσει μετά βδελυγμίας τη συλλογή της Αnno Domini- που μαζί με το Ρέκβιεμ και το Ποίημα χωρίς ήρωα αποτελούν ένα από τα κορυφαία επιτεύγματα της ρωσικής και ευρωπαϊκής ποίησης- στην «Πράβδα». Το 1947 ο Ζντάνοφ την αποπέμπει από την Ένωση Συγγραφέων αποκαλώντας την «μισή καλόγρια, μισή πόρνη». 5 Μαρτίου 1966: Πεθαίνει ξαφνικά από έμφραγμα η μεγαλύτερη, κατά κοινή ομολογία, Ρωσίδα ποιήτρια, έχοντας προλάβει, λίγο πριν, να τιμηθεί με το διεθνές βραβείο ΑίτναΤαορμίνα και με διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Βιβλιογραφία: Βόλφγκανγκ Χέσνερ, Άννα Αχμάτοβα (βιογραφία), («Μελάνι», 2007), Ρέκβιεμ (μτφρ: Δ. Τριανταφυλλίδης, εκδ. «Αρμός», 2007). Βλ. και την εξαιρετική μετάφραση του Ρέκβιεμ από τον Άρη Αλεξάνδρου ( Διάλεξα επιμ. Καίτη Δρόσου, «Κείμενα», 2004).

Στίχοι: « Στον πόνο τούτο και τα βουνά λυγίζουν,/ Κι ο μέγας ποταμός στερεύει / Κλειστές γερά της φυλακής οι πόρτες/ Κυλούν αργά οι ώρες στα κελιά/ Και του θανάτου η νοσταλγία ».

Τελευταία Νέα