«Λευκά κελιά», χωρίς έπιπλα, με τοίχους επενδυμένους με μαλακά υλικά, φως από ψηλά παράθυρα και κάμερες παρακολούθησης στο ταβάνι, αποφάσισε να δημιουργήσει το υπουργείο Υγείας στα ψυχιατρεία!


Η εντολή για την άμεση δημιουργία «ήσυχων δωματίων», όπως τα ονομάζει, όπου θα απομονώνονται ψυχικά πάσχοντες σε κρίση, έφτασε στις 25 Σεπτεμβρίου στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής και αφορά και τα εννέα τμήματα αντιμετώπισης οξέων περιστατικών. Σύμφωνα με αυτή, το Δαφνί- όπως και όλα τα ψυχιατρικά νοσοκομεία και τα ψυχιατρικά τμήματα γενικών νοσοκομείων- θα δημιουργήσει μονόκλινα «ήσυχα δωμάτια», τα οποία θα βρίσκονται κοντά στη στάση αδελφών και εκεί θα απομονώνονται ασθενείς σε φάση κρίσης. Στους χώρους προβλέπεται σύστημα παρακολούθησης με κάμερα για λόγους «εποπτείας, ασφάλειας και ελέγχου των περιστατικών».

Το «όχι» των ψυχιάτρων

«Δεν μας έφτανε το πρόβλημα των καθηλώσεων ασθενών στα κρεβάτια, τώρα θα φτιάξουμε και “λευκά κελιά” όπου θα απομονώνουμε και θα τιμωρούμε ακόμα περισσότερο τους “απείθαρχους” ψυχικά πάσχοντες», καταγγέλλει ο ψυχίατρος Θεόδωρος Μεγαλοοικονόμου, διευθυντής του 9ου Ψυχιατρικού Τμήματος Εισαγωγών του

«ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ»

«Τα “ήσυχα δωμάτια “ είναι προσβολή του πολιτισμού μας. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι πιο θεραπευτικές και όχι κατασταλτικές προσεγγίσεις»

ΨΝΑ. «Στο δικό μου το τμήμα δεν πρόκειται να γίνει τέτοια παραβίαση δικαιωμάτων του ασθενούς- ούτε “ήσυχο δωμάτιο” ούτε κάμερα παρακολούθησης από τους νοσοκόμους…».

«Για το θέμα δεν έχει αναπτυχθεί προβληματισμός και δεν έχουν πάρει θέση τα επιστημονικά όργανα του νοσοκομείου. Δεν γνωρίζουμε ακόμη με ποιον τρόπο θα υλοποιήσουμε την εντολή του υπουργείου Υγείας», δηλώνει στα «ΝΕΑ» ο διοικητής του ΨΝΑ κ. Α. Κοσμόπουλος.

«Τα “ήσυχα δωμάτια “ είναι προσβολή του πολιτισμού μας- όχι μόνο της ψυχιατρικής. Αυτό το μέτρο εξαγγέλλεται από το υπουργείο για να νοσηλεύονται υποτίθεται με ασφάλεια οι ανήσυχοι και διεγερτικοί ασθενείς. Αλλά η διέγερση τις περισσότερες φορές είναι η απάντηση στην ποικι λότροπη βία που υφίστανται οι ψυχικά πάσχοντες σε οποιοδήποτε κλειστό ίδρυμα», πιστεύει ο ψυχίατρος Γιώργος Κοκκινάκος, διευθυντής του Κέντρου Ψυχικής Υγείας στα Χανιά. Ο κ. Κοκκινάκος θεωρεί ότι «τα δικαιώματα και οι ελευθερίες των ψυχικά πασχόντων παραβλάπτονται ποικιλοτρόπως αυτή τη στιγμή και αυτό που χρειαζόμαστε είναι πιο θεραπευτικές και όχι κατασταλτικές προσεγγίσεις. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να σεβόμαστε την αξιοπρέπεια του ασθενούς. Η “τρέλα” είναι τρόπος τού υπάρχειν και κάθε σύμπτωμα έχει τον λόγο του. Σημασία έχει λοιπόν να βοηθάμε τον διεγερτικό άρρωστο να περνά την κρίση του μαζί με κάποιον επαγγελματία και όχι να τον κλείνουμε σ΄ ένα “ήσυχο δωμάτιο” για να την περνά αβοήθητος, απελπισμένος και μόνος…».

Και τετράδιο για τις καθηλώσεις

Σύμφωνα με το ίδιο έγγραφο που έφτασε στο ΨΝΑ, δίνεται επίσης εντολή να τηρείται σε κάθε τμήμα «τετράδιο καθηλώσεων» και να υπάρχει συμμόρφωση με όλες τις προβλεπόμενες προδιαγραφές! Οι καθηλώσεις με ιμάντες στο κρεβάτι- δεξί χέρι, αριστερό πόδι ή και τα τέσσερα άκρα, ανάλογα την επιθετικότητα του ψυχικά πάσχοντος- είναι στην ημερήσια διάταξη του ΨΝΑ, κυρίως τις ημέρες εφημερίας και την επομένη. «Ο “κλινοστατικός προστατευτισμός”, όπως λέγεται, δεν είναι τιμωρία, είναι μία ιατρική πράξη, όπως η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής», λέει στα «ΝΕΑ» ο διοικητής του νοσοκομείου κ. Κοσμόπουλος. «Γίνεται πάντα με έγγραφη εντολή γιατρού και τηρείται ειδικό πρωτόκολλο. Συμβαίνει κάθε φορά που ασθενείς κρίνονται επικίνδυνοι για τον εαυτό τους ή τους άλλους. Τη διαδικασία αναλαμβάνουν 4 νοσηλευτές, ένας για κάθε άκρο, ενώ κάποιος μιλά στον ασθενή για να τον ηρεμήσει. Κρατά συνήθως 2 έως 4 ώρες, σπάνια περισσότερο…».

Συνήθης πρακτική

Πόσο συχνά δένονται ασθενείς στα κρεβάτια τους; Επίσημη απάντηση δεν υπάρχει. «Σε μια ημέρα εφημερίας μπορεί να συμβεί σε 2-3 ασθενείς, αλλά όχι πάντα», λέει ο διοικητής. «Είναι, δυστυχώς, μια συνήθης πρακτική, καθημερινή και αυθαίρετη σε μεγάλο βαθμό», απαντά ο ψυχίατρος Θεόδωρος Μεγαλοοικονόμου, διευθυντής του 9ου Τμήματος στο ΨΝΑ.

«Κανονικά πρέπει να γίνεται όταν υπάρχει ιδιαίτερα σοβαρός κίνδυνος αλλά γίνεται και σε πληθώρα άλλων περιπτώσεων, όπως αν μιλά άσχημα ο ασθενής ή είναι υπερκινητικός. Το γεγονός ότι υπάρχει πλέον πρωτόκολλο, δεν αποτελεί εγγύηση. Λέμε ότι δεν είναι τιμωρία, αλλά πολλοί μπορεί και μπορούν να τιμωρούν. Θεραπευτική πράξη πάντως δεν είναι. Γίνονται συνέδρια πια ενάντια στην καθήλωση και την παραβίαση των δικαιωμάτων των ασθενών. Δένουμε συνήθως έναν ασθενή γιατί δεν έχουμε τον νοσηλευτή που θα καθήσει δίπλα του να του μιλήσει και να τον ηρεμήσει…».

«Η καθήλωση δεν είναι θεραπεία, ούτε τιμωρία. Είναι μέτρο ασφαλείας», πιστεύει ο κ. Χαράλαμπος Καρούζος, διευθυντής του 1ου Ψυχιατρικού Τμήματος Εισαγωγών. «Πιστεύω ότι κάθε εργαζόμενος αισθάνεται άσχημα όταν το κάνει αυτό, αλλά είναι αναγκαίο. Έχουμε κάνει πολλά θετικά βήματα τα τελευταία χρόνια αλλά χρειάζονται και άλλα…».

Ασφυκτιά το Δαφνί – ράντζα και στα δωμάτια


ΤΟ ΔΑΦΝΙ, το μεγαλύτερο ψυχιατρικό νοσοκομείο της χώρας, ασφυκτιά κάτω από το βάρος των οξέων περιστατικών (230 κλίνες) που δέχεται τις ημέρες της εφημερίας του. Οι προσπάθειες για αποσυμφόρηση και μείωση των εισαγωγών, στα πλαίσια της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, όχι μόνο δεν απέδωσαν αλλά έφεραν και κάτι καινούργιο: ράντζα! Έτσι τα «αυστηρώς τετράκλινα» δωμάτια μετατρέπονται σε πεντάκλινα ή εξάκλινα ενώ το κάθε τμήμα αντί για 25 ή 27 ασθενείς φιλοξενεί πλέον 30, 35 ακόμη και 40 ψυχικά πάσχοντες, πολλοί από τους οποίους βρίσκονται σε κρίση.

Τις ημέρες εφημερίας στο Δαφνί εξελίσσεται μια απίστευτη ανθρώπινη τραγωδία. Οι σειρήνες που ακούγονται δεν είναι από ασθενοφόρα αλλά από περιπολικά που παρκάρουν το ένα δίπλα στο άλλο, έξω από το εφημερείο. Και τους αρρώστους που προσάγονται βίαια, σε κατάσταση ισχυρού σοκ, άλλοτε με χειροπέδες και άλλοτε με τα χέρια δεμένα πίσω, δεν τους συνοδεύουν συγγενείς αλλά αστυνομικοί. Το 65% των εισαγωγών στο ΨΝΑ γίνεται από εισαγγελικές παραγγελίες. Το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρώπη όπου είναι ανεπτυγμένη η πρωτοβάθμια κοινοτική φροντίδα δεν ξεπερνά το 8%! «Δυστυχώς, όταν εφημερεύουμε δεν έρχονται ασθενοφόρα παρά μόνο περιπολικά. Είναι μια συνηθισμένη εικόνα», λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Κοσμόπουλος.

Στα 20 οξέα περιστατικά που θα εισαχθούν στην εφημερία, τα 12-13 αφορούν βίαιες προσαγωγές και τα υπόλοιπα 7 είναι εκούσιες προσαγωγές ασθενών- σε κρίση ή υποτροπή- από συγγενείς τους.

Χρέη 28,5 εκατ. ευρώ Το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής χρωστά αυτή τη στιγμή 28.500.000 ευρώ. Η πιο άμεση συνέπεια των φτωχών πιστώσεων φαίνεται στην καθημερινή νοσηλεία των ασθενών και αφορά την έλλειψη κυρίως νοσηλευτών. Με βάση τον οργανισμό προβλέπονται 1.171

νοσηλευτές, αλλά υπάρχουν μόνο 737- 434 κενές θέσεις. «Οι προσλήψεις, κατά διαστήματα, νοσηλευτών αορίστου χρόνου, δεν λύνουν το πρόβλημα. Μέχρι να εκπαιδευτούν φεύγουν», επισημαίνει η κ. Βάσω Μούγια, διευθύντρια της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας του ΨΝΑ.

70 άνθρωποι νοσηλεύονται εφ΄ όρου ζωής


ΕΒΔΟΜΗΝΤΑ ΑΝΘΡΩΠΟΙ που βαρύνονται με εγκλήματα για τα οποία διαπιστώθηκε ότι είχαν το «ακαταλόγιστο» νοσηλεύονται, με βάση το άρθρο 69 του Ποινικού Κώδικα, στο Δαφνί- εφ΄ όρου ζωής! Πριν από τους σεισμούς του ΄99 οι άνθρωποι αυτοί κρατούνταν σε εδικό κτίριο, υπό απάνθρωπες συνθήκες, «σε μια κόλαση» όπως περιγράφει ο ψυχίατρος Θ. Μεγαλοοικονόμου. Μετά την ανέγερση των νέων κτιρίων, κατανεμήθηκαν στα 9 τμήματα οξέων περιστατικών- 8 «ακαταλόγιστοι» περίπου σε κάθε τμήμα.

Το πρόβλημα των «ακαταλόγιστων εγκληματιών» είναι ότι εκτίουν ουσιαστικά ποινή στο ψυχιατρείο χωρίς χρονικό όριο. Η εντολή του εγκλεισμού τους δεν αποσαφηνίζει ποτέ για πόσο. Το αποτέλεσμα είναι πολλοί απ΄ αυτούς να πεθαίνουν στο ψυχιατρείο.

«Πηγαίνουμε συχνά σε δικαστήρια με θετική γνωμάτευση για να αποδώσουμε και πάλι την ελευθερία σε κάποιους ψυχικά πάσχοντες του άρθρου 69, αλλά σπανίως οι δικαστές αναλαμβάνουν την ευθύνη. Μας ζητάνε να ξαναπάμε μια άλλη φορά» λέει η κ. Νεφέλη Κατσάνου, νευρολόγος- ψυχίατρος, διευθύντρια της Ιατρικής Υπηρεσίας του ΨΝΑ.